परिचय
प्रदेश नंं १ को पूर्वी क्षेत्रको पहाडी जिल्लाहरू मध्येको एउटा जिल्ला खोटाङ हो । पूर्वमा ट्याम्के, मैयू, मेरुङ्गडाँडा, पश्चिममा पहाडी ढालहरु हुदै सुनकोशी नदी जस्ता प्राकृतिक तथा ऐतिहासिक सिमानाले घेरेको खोटाङ जिल्लाको सदरमुकाम दिक्तेल बजारमा रहेको छ । समुन्द्र सतहबाट करीव १५२ मिटर देखि ३६२० मिटरसम्मको उचाईमा रहेका प्राकृतिक पर्वतमाला ट्याम्के, मैयू, मेरुङडाँडा, साल्पा, पत्रे जस्ता अग्ला होचा पहाडी डाँडाहरु रहेको यस जिल्लाको सुनकोशी र रावाले बनाएका बेंसीहरु झनै मूल्यवान छन ।

माझ किराँतको रुपमा परिचित खोटाङ, लालिगुराँश, चिमाल, र विभिन्न जातका लेकाली धुपी सल्लाले उत्तरी क्षेत्रलाई सोभायमान बनाएको यस जिल्लाको दक्षिणी क्षेत्रतर्फ खयर, साल तथा अन्य मूल्यवान वन सम्पदाले भरीपूर्ण रहेको खोटाङ वास्तवमै प्राकृतिक श्रोत, साधन र सौन्दर्यले सुसज्जित रहेको छ । यति मात्र होईन पूर्वको पशुपतिनाथ भनेर चिनिने प्रसिध्द हलेशी महादेवको तिर्थस्थल रहेको छ ।

खोटाङ जिल्लामा राई, क्षेत्री, व्राम्हाण, नेवार, तामाङ, शेर्पा, मगर, कामी, दमाई, सार्की आदी जातिहरुको वसोवास रहेको छ । विविध जातजातिहरु अनुसार आ—आफ्नै किसिमको धर्म, संस्कृति, भाषा र संस्कारहरु रहेका छन् ।


भिडियो सामाग्रीः Purvi Blues ले तयार गरेको भिडियो हेर्न यहा Click गर्नुहोस ।
निर्वाचन क्षेत्रको विभाजन
प्रतिनिधिसभा सदस्यकोलागि निर्धारित क्षेत्र संख्या १ रहेको छ भने प्रदेशसभा सदस्यकोलागि निर्धारित क्षेत्र संख्या २ रहेको छ।
स्थानियतहको विभाजन
नेपाल सरकार संघीय मामीला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालयले संघीय संरचना अनुसार खोटाङ जिल्लाका साविकका गाउँ विकास समिति र नगरपालीकालाइ गाभेर जम्मा १० वटा स्थानीयतह निर्माण गरेको छ । जसमा २ वटा नगरपालीका र ८ वटा गाउँपालीका रहेका छन । जसलाइ तल प्रस्तुत गरीएको छ ।
१. नामः हलेसीतुवाचुङ नगरपा
केन्द्रः साविक दुर्छिम गा.वि.स
जनसङ्ख्याः २९५३२
क्षेत्रफलः २८०.१७ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ११
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
बाहुनीडाँडा |
१-९ |
|
|
२ |
डिकुवा |
१-९ |
|
|
३ |
च्यास्मीटार |
१-९ |
|
|
४ |
वडहरे |
१-९ |
|
|
५ |
दुर्छिम |
१-९ |
|
|
६ |
मंगलटार |
१-९ |
|
|
७ |
महादेवस्थान |
१-९ |
|
|
८ |
धितुङ |
१-९ |
|
|
९ |
सल्ले |
१-९ |
|
|
१० |
अर्खौले |
१-९ |
|
|
११ |
राजापानी |
१-९ |
|
२. नामः दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका
केन्द्रः साविक दिक्तेल गरपालि
जनसङ्ख्याः ४६९०३
क्षेत्रफलः २४६.५१ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः १५
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
दिक्तेल |
१-३ |
|
|
२ |
दिक्तेल |
४-६ |
|
|
३ |
दिक्तेल |
७-९ |
|
|
४ |
दिक्तेल |
१३-१५ |
|
|
५ |
दिक्तेल |
१०-१२ |
|
|
६ |
नेर्पा |
१-९ |
|
|
७ |
चिउरीडाँडा |
१,२,५,७,९ |
|
|
८ |
चिउरीडाँडा |
३,४,६,८ |
|
|
९ |
निर्मलीडाँडा |
१-९ |
|
|
१० |
पाथेका |
१-९ |
|
|
११ |
खार्मी |
१-९ |
|
|
१२ |
जालपा |
१-९ |
|
|
१३ |
नुनथला |
१-९ |
|
|
१४ |
वुईपा |
१-९ |
|
|
१५ |
विजयखर्क |
१-९ |
|
३. नामः ऐसेलुखर्क गाउँपालि
केन्द्रः साविक ऐसेलुखर्क गा.वि
जनसङ्ख्याः १६०९७
क्षेत्रफलः १२५.९३ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ७
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
राखावाङ्देल |
१-९ |
|
|
२ |
वाकाचोल |
१-९ |
|
|
३ |
ऐसेलुखर्क |
१-९ |
|
|
४ |
जलेश्वरी |
१-९ |
|
|
५ |
महेश्वरी |
१-९ |
|
|
६ |
ज्यामिरे |
१-९ |
|
|
७ |
माक्पा |
१-९ |
|
४. नामः रावाबेसी गाउँपालिका (लामिडाँडा)
केन्द्रः वडा नं. १, कुभिण्डेको हरमटार
जनसङ्ख्याः १३३.६९
क्षेत्रफलः ९७.४४ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ६
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
कभिण्डे |
१-९ |
|
|
२ |
खार्पा |
१-९ |
|
|
३ |
लामिडाँडा |
१-९ |
|
|
४ |
धारापानी |
१-९ |
|
|
५ |
दुवेकोल |
१-९ |
|
|
६ |
हौचुर |
१-९ |
|
५. नामः जन्तेढुङ्गा गाउँपा
केन्द्रः साविक चिसापानी गा.वि.
जनसङ्ख्याः १५४४४
क्षेत्रफलः १२८.६८ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ६
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
देविस्थान |
१-९ |
|
|
२ |
वोपुङ |
१-९ |
|
|
३ |
काहुले |
१-९ |
|
|
४ |
ड शिवालय |
१-९ |
|
|
५ |
चिसापानी |
१-९ |
|
|
६ |
दिप्लुङ |
१-९ |
|
६. नामः खोटेहाङ गाउँपालिका
केन्द्रः साविक खोटाङबजार गा.वि
जनसङ्ख्याः २२४७४
क्षेत्रफलः १६४.०९ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ९
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
लिकुवापोखरी |
१-९ |
|
|
२ |
वाफलुखा |
१-९ |
|
|
३ |
सवाकटहरे |
१-९ |
|
|
४ |
बडकादियाले |
१-९ |
|
|
५ |
चिप्रिङ |
१-९ |
|
|
६ |
ईन्देंणीपोखरी |
१-९ |
|
|
७ |
खोटाङबजार |
१-९ |
|
|
८ |
सिम्पानी |
१-९ |
|
|
९ |
लिच्कीराम्चे |
१-९ |
|
७. नामः केपिलासगढी गाउँपालि
केन्द्रः साविक बाक्सिला गा.वि.
जनसङ्ख्याः १५२८८
क्षेत्रफलः १९१.५५ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः७
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
फेदी |
१-९ |
|
|
२ |
खार्ताम्छा |
१-९ |
|
|
३ |
बास्पानी |
१-९ |
|
|
४ |
बाक्सिला |
१-९ |
|
|
५ |
सप्तेश्वर |
१-९ |
|
|
६ |
दिप्सुङ |
१-९ |
|
|
७ |
सुङ्देल |
१-९ |
|
८. नामः दिप्रुङ चुइचुम्मा गाउँपालिका
केन्द्रः याङसोलाटार
जनसङ्ख्याः २०१७५
क्षेत्रफलः १३६.५९ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ७
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
याम्खा |
१-९ |
|
|
२ |
डाँडागाउँ |
१-९ |
|
|
३ |
छोरम्बु |
१-९ |
|
|
४ |
बतासे |
१-९ |
|
|
५ |
स. छितापोखरी |
१-९ |
|
|
६ |
छितापोखरी |
१-९ |
|
|
७ |
टेम्मा |
१-९ |
|
९. नामः साकेला गाउँपालिका
केन्द्रः वडा नं. ४, मानेभञ्ज्याङ
जनसङ्ख्याः ११५९४
क्षेत्रफलः ७९.९९ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ५
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
च्यानडाँडा |
१-९ |
|
|
२ |
रतन्छा |
१-९ |
|
|
३ |
खिदिमा |
१-९ |
|
|
४ |
मात्तिम |
४,६,८,९ |
|
|
५ |
मात्तिम |
१-३,५,७ |
|
१०. नामः बराहपोखरी गा
केन्द्रः बाघखोर भञ्ज्याङ
जनसङ्ख्याः १४३४९
क्षेत्रफलः १४१.५७ (वर्ग कि.मि.)
वडा संख्याः ६
वडा नं. |
समावेश भएका साविक गा.वि.स./न.पा.हरू |
साविक वडा नं. |
क्षेत्रफल |
जनसङ्ख्या |
१ |
बराहपोखरी |
१-९ |
|
|
२ |
सुन्तले |
१-९ |
|
|
३ |
साउनेचौर |
१-९ |
|
|
४ |
फाक्टाङ |
१-९ |
|
|
५ |
पौवासेरा |
१-९ |
|
|
६ |
मौवाबोटे |
१-९ |
|
स्राेतः नेपाल सरकार संघीय मामीला तथा स्थानीय विकास मन्त्रालय र जिल्ला समन्वय समिति खोटाङ । याे लेखमा कमिकमजोरी भएमा कमेन्ट बक्समा छोडिदिनुहोला । यदि तपाइ आफैले खोटाङ जिल्लाका स्थान र विशेषको लेख लेखेर चिनारी नेपालमा प्रकाशन गर्न चाहेमा chinari2020@gmail.com मा सम्पर्क गर्न सक्नुहुने छ ।