अन्य

नेपालका लागि हवाई सम्पर्कको मुख्य द्वारका रूपमा रहेको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल (टीआईए) को स्थापना सन् १९५५ (२०१२ साल) मा गरिएको थियो। आधुनिक हवाई सेवाको थालनी भने सन् १९६४ मा भारत सरकारको सहयोगमा पक्की धावनमार्ग (Runway) निर्माण भएपछि मात्र सम्भव भएको हो। नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय हवाई उडानको नयाँ अध्याय सन् १९७२ मा पहिलो पटक बोइङ ७२७ विमान […]

नेपालमा वि.सं. १९६८ (सन् १९११) सालदेखि जनगणना गर्ने काम शुरू भएको र त्यसपछि लगभग प्रत्येक १०/१० वर्षको अन्तरमा जनगणना सञ्चालन हुँदै आएको छ । पहिलो र दोस्रो जनगणनाको मुख्य उद्देश्य मालिक, कमारा कमारी, बाँधाको सूची तयार गर्ने रहेको थियो । वि.सं. १९९८ सालसम्म सञ्चालन भएका जनगणना सामान्य मुड गन्ति (Head Count) का रुपमा मात्र सीमित

मदन पुरस्कार स्व. ज. मदनशमशेर राणाको स्मृतिमा रानी जगदम्बाबाट स्थापित मदन पुरस्कारको घोषणा २०१२ साल असोज १० गते भएको थियो । पुरस्कार प्रदान गर्ने पहिलो घोषणा २०१३ सालमा भएको हो भने यसको वितरण २०१४ सालदेखि सुरु भएको हो । गुठीको निर्णयअनुसार प्रारम्भमा पुरस्कारको रकम ४ हजार रहेकोमा स्वर्ण वर्षको अवसरमा २०६१ सालदेखि यसको रकम २

नेपाल दुई विशाल छिमेकी मुलुकहरू भारत र चीनबिचमा अवस्थित एक भूपरिवेष्ठित राज्य हो। देशको अस्मितालाई जोगाइराख्न नेपाल कहिले तिब्बत र चीनसँग जुध्नुपर्यो त कहिले अङ्ग्रेजसँग । विगतमा ज्यादै कठिन दिनहरूमा पनि नेपाल कसैको अधीनमा रहेन, आफ्नो सार्वभौमसत्ता र स्वतन्त्रतालाई जोगाई राख्न सक्षम भयो। सन् १८१६ मार्च ४ (वि.सं. १८७२) मा भएको सुगौली सन्धिपश्चात् नेपालको परराष्ट्र

राणाकाल सुरु हुनुभन्दाअघि नेपालको वैदेशिक सम्बन्ध विस्तार हुन सकेको थिएन । राणा प्रधानमन्त्री जङ्गबहादुर राणाले राणा शासनलाई अक्षुण र चिरस्थायी बनाउन अंग्रेजहरूलाई खुशी पार्ने नीति अपनाएका थिए । यसै उद्देश्यले उनले भारतलगायत बेलायतको समेत भ्रमण गरका थिए। जङ्गबहादुर राणाले अपनाएको नीतिलाई उनका उत्तराधिकारीहरूले पनि अपनाए । तर सन् १९४७ मा अंग्रेजहरू भारतबाट फिर्ता हुन बाध्य

१. जनसंख्या (Population) राष्ट्रिय जनगणना २०७८ अनुसार (जनगणना सन्दर्भ दिन २०७८ साल मंसिर ९ गते) नेपालको जनसंख्या २,९१,६४,५७८ रहेको छ, जसमध्ये पुरुषको संख्या १,४२,५३,५५१ (४८.९८ प्रतिशत) र महिलाको संख्या १,४९,११,०२७ (५१.०२ प्रतिशत) छ । जस अनुसार लैङ्गिक अनुपात (Sex Ratio) अर्थात प्रति १०० जना महिलामा पुरुषको संख्या ९५.५९ रहेको छ । गत २०६८ सालमा कुल

नेपालको संविधानले विभिन्न तहको निर्वाचन गर्नका लागि एक निर्वाचन आयोग रहने व्यवस्था गरेको छ । यसमा प्रमुख आयुक्त र अन्य चार जना आयुक्तहरू रहन्छन् । प्रमुख आयुक्तले निर्वाचन आयोगको अध्यक्ष भई कामकाज गर्दछन् । निर्वाचन आयोगले संविधान र सङ्घीय कानुनअन्तर्गत रही राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, सङ्घीय संसद्का सदस्य, प्रदेश सभाका सदस्य र स्थानीय तहका सदस्यको निर्वाचनको सञ्चालन,

लाेकतन्त्र प्राचीन युनानले परिभाषित एवम् अभ्यास गरेको प्रजातन्त्र र रोमन गणतन्त्रले युरोपमा ठुलो प्रभाव पार्यो । एथेन्सका कानुनका ज्ञाता तथा गीतकार सोलोन (Solon 638-558 BCE) ले थोरै धनीले धेरै गरिबमाथि शासन गर्यो भनी तत्कालीन शासन प्रणालीको विरोध गर्दै प्रजातन्त्रको पक्षमा आवाज उठाएका थिए । अत प्रजातन्त्र भनेको जनताद्धारा जनताका लागि जनताले नै तय गरेको विधिद्धारा

वि.सं. १९१० मा जङ्गबहादुर राणाले युरोप यात्राबाट फर्केपछि त्यहाँको शासन व्यवस्थाबाट प्रभावित भएर नेपालमा पनि हुकुमी कानुनले मात्र चल्दैन भन्ने सोची मुलुकी ऐनको निर्माण गर्न लगाए । यद्यपि यो कानुनले कतिपय विकृतिहरू र कुसंस्कारलाई मान्यता दिएर अझै संस्थागत गरेको भए पनि पहिलो लिखित कानुनका रूपमा यसका धेरै सकारात्मक पक्ष पनि थिए । मानवको जीवनमा जन्मेदेखि