गजल:
जहाँ पनि राहातको होइन धन् पैसाकै छलफल हुन्छ,
थोरै धन् आफुलाई कम भयो भने तुरून्तै कल हुन्छ।
आर्काको लागि कसैले कतै सोंच्दैनन् धुन आ आफ्नो,
मस्तिकमा अर्को त जन्मिएकै उनैको लागि ढल हुन्छ।
पुँजिवादको कमाल हो मर्नेबेला हरियो काँक्रो भने झैँ,
स्वास रहँदासम्म त चिन्ता सम्पत्तिकै चल अचल हुन्छ।
मेरै गरूको बाह्र टक्का त्यो वेलाको उखान अँझै उस्तै,
जहाँपनि आफ्नो निजि स्वार्थ किन यस्तो अटल हुन्छ।
सबैले यही भन्छन् हामि दुधले धोएका पबित्र हौँ सधै,
तर देश जनता भन्दा धेरै माथी किन उनैको दल हुन्छ।
कसैले केहि लुकाउँन खोजे पनि छर्लङ्गै देखाउँछ ऐना,
त्यो कविनै हुनुपर्छ उस्लाई सबैको खबर पलपल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०२-१२-२०२३,
गजल:
भन्छन् आन्दोलन गरौँ समस्या दूर हुन्छ,
गास बास कपास देशभित्र भरपुर हुन्छ।
लड्न मर्न सिकाए नेताले गरिब जनता,
अवसरबादले सरकार बनाउँने सुर हुन्छ।
भेंडा बाख्रा जस्तै हौँ उन्को दृष्टिमा हामि,
हाम्रै बलि चढाउँन सधै नेता आतुर हुन्छ।
सोझा निमुखा गर्छन् आस ढुङ्गा माटोमा,
तस्करको लागि त्यहीपनि कहिनूर हुन्छ।
राम्रो नराम्रो पैसा र पावरमा भरपर्ने हुँदा,
चम्चाहरूको सधै उनैको जि हजूर हुन्छ।
गरिबी होइन गरिबलाई हटाउँन खोजेका,
त्यसैले त गरिबकै सपना चक्नाचुर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-१२-२०२३,
गजल:
थाहा थिएन आफ्नो जन्मदिन आफुलाई
मायाँले भरिएको त्यो एकछिन आफुलाई
खुसी कोहो भुलिसके अभाव नै अभावले,
कसैले कठई भन्दा हुन्थे मलिन आफुलाई।
कु सँस्कार मात्र उस्तै मर्ने मार्ने शिक्षा कतै,
झुत्रे झात्रे देखेर होला गर्थे घिन आफुलाई।
परदेशी जिवन काम र दाम उसैले तोक्यो,
थिएन यही भविश्यको एकिन आफुलाई।
मेरागुरू आमा पछि ठोकर पाइलै पछिको,
धनीले बनायो कामको मिसिन आफुलाई।
साहित्यिक यात्रामा आफुजस्ताकै मायाँले,
दियो जिवनमै तिर्नै नसक्ने रिन आफुलाई।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-११-२०२३,
गजल:
फेरी तिम्रै यादले सतायो म जन्मेकै दीन्,
आमाको सम्झना आयो म जन्मेकै दीन्।
आफ्नो कोखमा बोकेर हिंड्यो पछि भारी,
सम्झनाले राति नै जगायो म जन्मेकै दीन्।
भित्तामा झुण्डिएको यो तस्विर सँग सोधें,
तिमिले कती दुःख पायो म जन्मेकै दीन्।
संसार देखाउँने ममताकि खानि हौ आमा,
भोकै मलाई देखेरै अघायो म जन्मेकै दीन्।
चरण कमलमा आफ्नो सिर रहिरहला सधै,
कति पिढा तिमिले लुकायो म जन्मेकै दीन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-११-२०२३,
गजल:
चुन्यौँ र पठायौँ संसदमा त्यही देशको गद्धार भयो
बिक्यो हिंजो भन्दा पनि आज त्यही साहुकार भयो।
मागिखाने भाँडो भएकैछ नीति सिधान्त हिंजोआज,
देशभित्रको राजनीति त्यसैले बद्नाम लगातार भयो।
कृर्षी प्रधान देशका किसान आकास तिर हेर्छन सधै,
अकालमै ज्याँन गुमाउँने जस्तो देशमा आधार भयो।
जातिय छुवाछुत यही देशमा हुँन्छ गृहयुध्द लगातार,
हाम्रो देशको गाईजात्रा जस्तै सधैभरी व्यबहार भयो।
रोजगार छैन युवा बिहिन भयो हिमाल पहाड तराई,
देशका नेता र व्यबस्था देखेर आज दङ्ग संसार भयो।
सरकारले भन्नेगर्छ गाउँ/गाउँमा सिहँ दरबार आउँछ,
सङ्घियता आयो त्यसैले यो देश नै नाङ्गेझार भयो।
जन्मदिनको बधाई दिंदा नि हाँसो लाग्छ यार मलाई,
मर्न पाईँदैन देशमै नेपालीहरू अर्कैको औजार भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-११-२०२३,
गजल:
साशकले गरिबलाई सधैभरी हतियार बनायो,
जसले आफ्नो रगत पसिनामा संसार बनायो।
आज घर नघाट भयो देश बिहिन भयो जसले,
खुन पसिनाले तिमिहरूलाई साहुकार बनायो।
भुल्यो ए अवसरबाद तिमिहरू त्यो सहीदलाई,
जो गणतन्त्र ल्याउँन जिवनकै आधार बनायो।
कसिङ्गर जस्तै ठान्छौ त्यो महान व्यक्तित्वलाई,
तिम्रो लागी जस्ले देशभित्र बालुवाटार बनायो।
कत्तिपनि थिएन बोल्ने अधिकार नागरिकलाई,
नयाँ सम्विधानमा बोल्न पाउँने हकदार बनायो।
आज कति सस्त्तो बनायौ हाम्रो देश र गणतन्त्र,
बिदेशीको इसारामा राजनीति नै व्यापार बनायो।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-११-२०२३,
गजल:
जनताहरूको आसाथियो गणतन्त्र नै खास हुन्छ,
गरिब जनताको पनि खाने गास बसने बास हुन्छ।
केथाहा जो सहीद भए देश जनताको लागि यहाँ,
उनिहरूको त्याग र बलिदानको सत्यनास हुन्छ।
किसानले हलोजोत्न छाड्यो आन्दोलनमा कुँद्यो,
केथाहा उसैले चुनेको सरकार बिदेशी दास हुन्छ।
छोरा लाई बिदेश पठायौँ बारी बेचेर ऋण काड्यो,
उहि छोराको रातो बाकस भित्र फिर्ता लास हुन्छ।
अब बल्ल बुद्धी पलायो सेतै फुलेपछि केश हाम्रो,
जता भागेपनि आफ्नो दुःख त आफ्नै पास हुन्छ।
गरिब जनतालाई भर्याङ्ग बनाउँछन् अवसरबादी,
श्रमजिविको भागमा केवल समस्यको रास हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-११-२०२३
गजल:
जसले जनता ठग्यो उसैले सरकार बनायो,
राजधानी भित्र उसैले ठुला दरबार बनायो।
तर त्यो अहिलेपनि भोकै नाङ्गै छ संसारमा,
जसले आफ्ना छोराछोरी इमान्दार बनायो।
उत्पादन हुँनै छाड्यो माटोमा बिष नमोल्दा,
उत्पादन गर्ने हैडमा किसान बिमार बनायो।
तिमि मायाँ प्रेमका कुरागर्छौ यो जमानामा,
जहाँ आतङ्क फैलाउँन हथियार बनायो।
कती मुर्ख हामि सधै उसैको बिस्वास गर्छौँ,
जसले राजनीति लाई सधै व्यापार बनायो।
आज बिदेशी धुरिमा हामि जातीकै कुरामा,
नअल्झियौँ जस्ले सन्तान मै दरार बनायो।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-११-२०२३,
गजल:
देशको ढुकुटी रित्ताए र सत्यनाश गरे,
यिनै दलालले हेर राजनीति खास गरे।
कतै नभएको मेला यही देशमा लाग्छ,
संसारभरी कस्तो आफ्नो उपहास गरे।
बिकास गर्न मान्छे मारेर पुगेका मन्त्री,
उनै सहिता सन्तानहरुलाई निरास गरे।
स्वतन्त्र थियो हाम्रो देश गुलाम थिएन,
अहिले जनताले त्योपनि अहेसास गरे।
रिझाउँन बिदेशी लाई बनेर प्रतिगामी,
आफ्नै देशका नागरिकलाई उदास गरे।
आफ्नै घर आगो लगाएर दुष्ट हंसाउँन,
हेरौँ त कुपुत्रहरू यो कस्तो तमास गरे।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-११-२०२३,
गजल:
हिंजो राजतन्त्रलाई फाल्दा मारेका जाग्नुपर्छ,
राज्य पक्षले जती अङ्गभङ्ग पारेका जाग्नुपर्छ।
राजतन्त्रको वकालत गर्नेहरू अब कानखोलौं,
सर्वस्व खोसी मोतको घाट उतारेका जाग्नुपर्छ।
त्यसपछि कतै गर्नु राजतन्त्रको व़कालत तिमी,
पुछेको सिंदुर र फुटेका कर्म हारेका जाग्नुपर्छ।
पढ्ने विध्यार्थी खेलकूदको वेला बन्दुक भिर्यो,
अनाथ बनि युद्धको भट्टीमा खारेका जाग्नुपर्छ।
आऊ अब यो देश जोगाउंन एउटै झण्डा बोकौं,
युवा रोजगारकै लागि बाहिर सारेका जाग्नुपर्छ।
उठ हिमाल पहाड तराईको देशभक्त जनता हो,
अब समयको भमोरीले पच्छारेका जाग्नुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-११-२०२३,
गजल:
बाले रगत बेच्यो अनि छोरा पढायो सधै,
उहिछोराले रक्सिको प्याक लगायो सधै,
बुढा बुढी डुब्न थालेका घाम जस्तो हुँन
छोडेन यो चिन्ताले उसैलाई सतायो सधै।
किन सरकारले लगाउँदैन प्रतिबन्ध भन्छ,
युवा शक्तीहरू लाई नसामा फसायो सधै।
समाज कता जाँदैछ र देश कता जाँदै छ,
सरकारले युवाहरू सिमाना कटायो सधै।
मार्ने र काट्ने सेवाए कुनै उपलब्दी छैन,
रोजगारको लागी बिदेशलाई धायो सधै।
टुक्रा /टुक्रा पार्नुथियो सङ्घियाताले देश,
रत नेताहरू लाई बिदेशीले फकायो सधै।
केहोला हाम्रो देशको भविश्य सोंचिरहन्छु,
देशको व्यबसाथाले गरिब अघायो सधै।
छैन सर्वसाधारणलाई बाँच्नसक्ने अबस्था,
दलालहरूले देशभक्तहरूलाई धपायो सधै।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-११-२०२३,
गजल:
राजा आउंछन कि रङ्क भन्न गारो छ,
मलाई यत्ती थाहाछ गणतन्त्र प्यारो छ।
गणतन्त्र रगतको बदलामा आएको हो,
सहिदको सपना त अंझैपनि उधारो छ।
सबैलाई थाहानै छ राजतन्त्र केहो भन्ने,
हिंजो कस्तो थियो छर्लङ्गै छ उघारो छ।
बहुदलभित्र बन्न खोजेकैछन् छोटेराजा,
उनैलाई थाहानै छ अगाडी भड्खारो छ।
हुंदैन त्यो राजतन्त्र विक्लप गणतन्त्रको,
अब फेरी त्यो व्यबस्था आउन सारो छ।
फेरी क्रान्ती हुन्छ आमूल परिवर्तन यहां,
बरू यथार्थमा यही समयको झटारो छ।
सुरेशकुमार पाण्डे२३-११-२०२३
गजल:
जसले आफ्नो कागजी घर बनाउँछ,
एउटै दुश्मनले पनि थरथर बनाउँछ।
पखेटा काटिएका समेत उड्न थाले,
अमृतको मूल सुकाई बगर बनाउँछ।
थिचे हँसिया र घनले आफ्नै टाउको,
घमण्ड आफ्नै लागी जहर बनाउँछ।
एउटा मात्र पंक्षी गहुँथली लाई हेर्दा,
उसैले पनि घर कती सुन्दर बनाउँछ।
दिकदार हुन्छ मानिसको स्वार्थ हेर्दा,
आफ्नो यही मनलाई परपर बनाउँछ।
छलफल हुँदैन यहाँ बिकासको लागी,
पत्रिकाले किन नराम्रो खबर बनाउँछ।
सुरेशकुमार पाण्डे २२-११-२०२३
गजल:
खै किन यस्तो हुन्छ घरिघरी भन्न सकिन्न,
सरकारले गर्छ सधै मनपरी भन्न सकिन्न।
आज देशैभरी हाहाकार सरकार छैन कि,
जनता किन रून्छन् धरधरी भन्न सकिन्न।
भ्रष्टाचार छ ठग्नेले ठग्यो ढांट्नेले ढांट्यो,
नागरिक बाँचेकैछन् मरिमरी भन्न सकिन्न।
निमेक गरेर पनि छोरालाई दिलायो डिग्री,
छोरा मारियो कि मर्यो कसरी भन्न सिकिन्न।
पेटिमा बस्छ र गजल लेखिरहन्छ उसैले,
मनभित्र पर्छ खडेरी वा झरी भन्न सकिन्न।
गरिबलाई मात्रै लाग्छ नियम कानुन याहाँ,
लुटेर खानेले खायो सधैभरी भन्न सिकिन्न।
सुरेशकुमार पाण्डे २१-११-२०२३,
गजल
राजनीति कत्ती नराम्रो होइ तर वेइमान छन्,
विकासको योजना छैन कुरामै समाधान छन्।
कसैले जिवनभरी गर्छ काम आफ्नो अर्काको,
अल्छीको घरमा उनैको पौरखको खदान छन्।
उस्ले भिख माग्यो र महल बनायो राजधानी मै,
मज्दुरको छैन घर सधै भोका नाङ्गा जहान छन्।
फरक यत्ती छ नेताले चन्दा उस्ले भिख माग्यो,
दुबै मागी खानेको राजधानिमा उस्तै शान छन्।
देशभक्तले देश र जनताको हितमा रगत पोख्यो,
तर देशको र जनताको माझमा उस्तै तुफान छन्।
भुइचालो आउँछ देशमा भत्किन्छन् घर गरिबका
राहत दिन्छ बिदेशी नेता सँग त मात्र उखान छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २०-११-२०२३,
गजल:
भ्रममा नपर्नोस् कुनै हामि सर्वहारा होइनौँ,
जस्ले जे भने पनि बुझ्नैपर्छ इसारा होइनौँ।
धन् कमाउँने लोभले मष्तिकमै जमायो घर,
त्यसैले त जतिसुकै लगाएपनि नारा होइनौँ।
रातो झण्डा हंसिया र घन अङ्कित आढेर,
धन् कमाउँछौँ तिम्रो आँखाका तारा होइनौँ।
हामी गरिब छौँ तर धनी बन्ने रहर छ मनमा,
त्यसैले भन्छु तिमिले सोंचेको पारा होइनौँ।
बरू आफुजस्तो मार्न सक्छौँ धनको लागी,
तर हामि त्यो शोषक र सामन्त मारा होइनौँ।
जङ्गलमा बाघ थियौँ अहिले पाल्तु बिरालो,
भ्रममा नपर्नु नभांचेका नङ्ग्रा दारा होइनौँ।
सुरेशकुमार पाण्डे १९-११-२०२३,
गजल:
यो देशभित्र न देशभक्तको कदर हुन्छ,
बरू सदन नै देश द्रोहीमा निर्भर हुन्छ।
युवा मारिन्छन् बिदेशमै देश टुक्रा/टुक्रा,
सरकार भित्र बसेकालाई न खबर हुन्छ।
यो प्रकृती पनि किसानको दुश्मन बन्यो,
खडेरी पय्रो अन्न पाक्दा झर/झर हुन्छ।
बेरोजगार युवा लाई कित पार्टीको झोले,
कित हिंजो आज बिदेश पुग्ने रहर हुन्छ।
कृर्षी प्रधान देश र पानीको खानी दोस्रो,
खाद्यान छिमेकले दिन्छ रित्तो बगर हुन्छ।
ताजुब लाग्छ रगत उम्लिन्छ यो लाहुरेको,
भ्रष्टाचार गर्नेलाई यहाँ कस्को अडर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-११-२०२३,
गजल:
यो संसार भित्र नयाँ नयाँ आविस्कार हुन्छन्,
कसैका राम्रा कसैका नराम्रा व्यबहार हुन्छन्।
कुन सब्यता कहाँबाट आयो र इतिहाश केहो,
छानबिन गरेपछि त्यसमा धेरै निखार हुन्छन्।
मानिसको जात एउटै हो बाँकी सबै ढोकस्ला,
इनै शब्दहरूले मानव समाजमा दरार हुन्छन्।
छलफल गर्नैपर्छ र यथार्थ लगाउनै पर्छ पत्ता,
मिडियामा कयौँ राम्रा नराम्रा समाचार हुन्छन्।
गर्छन् धेरैले झुठलाई सत्य बनाउँन राजनीति,
राजनीतिमै धेरैजसो झुठको कारोबार हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे -१७-११-२०२३
गजल:
मेला पर्व आए र गए घर संसार उस्तै छ,
गरिबलाई ऋण लाग्यो साहुकार उस्तै छ।
यो दुनियाँमा केहीछैन कथा तिम्रो हाम्रो,
गरिबलाई देश बिदेशमै दिक्दार उस्तै छ।
रेश लगाउँछौँ बोकेर यि आँखामा सपना,
टुक्राटुक्रा हुन्छन् सपना व्यबहार उस्तै छ।
खै कमाईले पुग्दैन तन मन खियायो सधै,
मन्मा आउँने तुफानको रफ्तार उस्तै छ।
जन्मिए छोरा छोरी घर पनि भरिलो भयो,
हुँन सकिन हलुङ्गो कांधको भार उस्तै छ।
तिमिले जति देशभक्ती भावना पोखे पनि,
भएन समाधान स्वार्थ मै मारामार उस्तै छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १६-११-२०२३,
गजल:
केभन्यो त्यो उस्को कुराहो मलाई कुनै सरोकार छैन,
कसैसँग पनि हिंजो आज आफ्नो कुनै तकरार छैन।
उसले त मलाई दुश्मन जस्तै ठान्छ, कुन्नि किनहोला,
तर उस्लाई दोस्त सम्झिने मैसँग पनि त आधार छैन।
आज उसको घर लिलाम हुँदै छ,बैंकको रिणले गर्दा,
छोराले भन्छ परदेशबाट म त्यो घरको देनदार छैन।
राहदानी दिए पो कमिसन आउँला रेमिटेन्स आउला,
सरकार चलाउँने अर्को कुनै देश भित्र कारोबार छैन।
सरकारले टिकटक बन्द गर्दा भन्छ बिक्रिती धेरैभयो,
बिवस छ सरकार नियन्त्रण गर्ने यो सँग औजार छैन।
मात्र निर्यात गर्ने युवाशक्ती हो बांकी आयात गर्छ सबै,
सरकार सँग युवा र राष्ट्र बाहेकको अर्को व्यापार छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-११-२०२३,
गजल:
टिकटकले समाजलाई बिगार्यो सरकार भन्छ,
अब लाग्यो बैन टिकटक नगर्नु खबरदार भन्छ।
भन्दैन हामिले व्यबस्थागर्न सकेनौ र बन्द गर्यौँ,
बरू टिकटकलाई नै बिक्रितीको व्यबहार भन्छ।
ए सरकार बरू बन्दगर सङ्घियता र एम सीसी,
नपठा युवाहरू बिदेश भन्दा छैन आधार भन्छ।
आम माफी दिन्छ अपराधीलाई र बन्दगर्छ पेसा,
भित्राउँछ साम्राज्यवाद बिकासको औतार भन्छ।
आफ्नै सन्तान नघर न घाट गरायो सरका आफै,
बिदेशी भर्न नागरिकाताकै खोल्छु व्यापार भन्छ।
जन्मिदा बित्तिकै असी हजार छ रिण टाउकोमा,
परेर दुश्मनकै जालमा देश पार्छु नाङ्गेझार भन्छ।
कर, रेमिटेन्सकै भरमा सरकार कति दिन टिक्ला,
छैन बिकासको ‘ब’ बनाउँछु बिदेशी बजार भन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-११-२०२३(२८कार्तिक२०८०)
गजल:
एउटा उदाउँछ अर्को अस्ताउँछ यो सफर उस्तै छ,
जस्तोसुकै समस्यामै पनि यो जिउँने रहर उस्तै छ।
कोही अन्तरयामी बन्छन् त कोही बन्छन् कर्मयोगी,
समस्या आ आफ्नो बाचुञ्जेल हुँदैन कवर उस्तै छ।
स्वर्ग र नर्क नचिन्दा जिउँदा मानिसहरू नर्कमा पुगे,
सकिन समाजको कुरिती पन्छाउँन चक्कर उस्तै छ।
भुकम्प आउँने थिएन बिरालोले बाटो काटेछ उस्को,
ऊ मर्ने थिएन हाम्रो समाजको सोंच अक्सर उस्तै छ।
बिदेशी घरको धुरिमा चढेर शङ्खनाथ गर्छन् हाम्रो,
मनभित्र जातिय छुवाछुतको डहन घर/घर उस्तै छ।
जिवनभरी दुःखगर्ने श्रमजिविलाई आज पनि हेरौँ,
मरेपछि स्वर्गजाने उस्लाई पक्कापक्की भर उस्तै छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १३-११-२०२३,
गजल:
देखायो त्यो जोडिले पनि मुना मदन बनेर,
बनायो कविताको यो संसार इञ्जन बनेर।
चाहाना खान पिनको थियो भोकको पनि,
जन्माए नौं सन्तान् बर्षाए शब्द धन बनेर।
सत्ताइस कार्तिक वि.स.उन्निस सय छैसठ्ठी,
लक्ष्मिप्रसाद उदाय उज्यालो रनबन बनेर।
उदाउँछन् र अस्ताउँछन् धर्तिमा मानवहरू,
रहन्छ चिनो धर्तिमै फूल कसैलाई घन बनेर।
अस्तायो भदौ दुइ हजार सोह्र अठ्ठाइस गते,
देखायो संसारमा नौलोबाटो छन्छन् बनेर।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-११-२०२३
गजल:
मलाई ढुङ्गा नै पुज्ने कत्ती रहर छैन,
किन कि ढुङ्गाको मलाई भर छैन।
मानिसहरू तेसैमा भगुवान देख्दा,
मलाई अन्धविस्वास मान्ने कर छैन।
अचेल अपराधीहरूको चाङ्ग देख्दा,
खै जब कि उसलाई कुनै खबर छैन।
भुँई हलिन्छ र मर्छन् निर्दश कहिले,
गरिब निमुखाकै मात्र बस्ने घर छैन।
धनीको कब्जाभित्र भयो सगर धर्ती,
न मानो न छानो गरिबको बगर छैन।
११-११-२०२३,
गजल:
हेर्दाहेर्दै आसियाना समसान बन्यो,
ज्युउँदाहरू सबै मुर्दा जहान बन्यो।
सरकारले सधै हात थाप्छ बिदेशमा,
यो देशमा बिकासको उखान बन्यो।
गँउथलीले पनि सुन्दर घर बधाउँ छ,
मान्छेको मागी खाने प्रावधान बन्यो।
शिक्षा कहिले लिन्छौ नेताहरू तिमी,
युवाको बास खाडी र जापान बन्यो।
जस्को सरकार आए नि दलाली गर्छ,
नागरिकता बेच्ने उन्कै दोकान बन्यो।
लाजै लाग्दैन सरकारलाई हात पसार्न,
मागी खानु नै उनिहरूको शान बन्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-११-२०२३,
गजल:
बर्गिय मायाँ परदेशमा अघात भेटिन्छ,
जहाँपनि त्यो उज्यालो प्रभात भेटिन्छ।
नकुनै जातिय बिभेद न त मात धनको,
एकतामा सधै अमृतकै बर्षात भेटिन्छ।
घुमियो कयौं नगरहरूमा सदभाव उस्तै,
जहाँ मानिसकै यथार्थ औकात भेटिन्छ।
विस्वविध्यालय हो एकता समाज हाम्रो
शिक्षा र देशप्रेम त्यहाँ दिन रात भेटिन्छ।
धेरै छुटे कयौँसँग भेटगर्न सकिएन भनौँ,
घुमियो ठाउँ ठाउँमै मानव जात भेटिन्छ।
फर्किंयौं स्वदेश सबै साथिलाई सम्झिदै,
देशमा त पाइलै पछि राष्ट्रघात भेटिन्छ।
गजल:
मानिसको जिन्दगी शङ्घर्श हो सफर हो,
बांचनको लागी गर्नैपर्ने एउटा यो कर हो।
अहिले डर छैन बाघ भालुको बनमा कतै,
तर मानिसलाई खाने मनभित्रको डर हो।
निर्धक्क भई बांचौं र बांच्न देउ अरूलाई,
यही यो संसारको र समाजको डगर हो।
देश रत्तियो युवा बिनाको देश कम्जोर छ,
हामि जिउंनु भनेकै एक आर्काको भर हो।
नखाउ रक्सी जिवन बर्वाद हुन्छ र समाज,
बजारमा बिक्ने खाद्यान नि उस्तै जहर हो।
हामी प्रकृती समाज संग सधै शंघर्ष गर्छौं,
भित्रको कुरा जान नसक्ने छ भने घर हो।
सुरेशकुमार पाण्डे
०८-११-२०२३,(२२कार्तिक)
गजल:
भुकम्प फेरीपनि आयो लगातार आयो,
भत्किए आसियाना मन् मै दरार आयो।
जिउंदो छंदा फुटफाटमा मरे बैकुण्ठमा,
हेरौं समाजभित्र यो कस्तो बिचार आयो।
आउंछ एकैछिन मै स्वाहा पार्छ र जान्छ,
निर्दोश मानिसको नकुनै मदतगार आयो।
छैनन् युवा नेता र असाय महिंला बालख,
यो देशभित्र किन यस्तो कुसंस्कार आयो।
अनुदानमै पनि लुट खोसाखोस हुन्छ यहां
किन देशमा यस्तो अनौठो व्यबहार आयो।
आएन कहिले बिकास यो देशमा सधैभरी,
गृहयुद्ध भ्रष्टाचारसंगै प्रकृतीकै मार आयो।
गजल:
ढुङ्गामा पराण हाल्दा मान्छे आफै वेजान भयो,
मानिसको जिन्दगि नै भमोरीको तुफान भयो।
जो कम्जोर हुन्छन् मानसिक चमत्कार खोज्छ,
व्यबहारको अबमुल्यान् बिचारकै दोकान भयो।
यो प्रकृतीलेपनि बेला बेलामा आकारमण गर्छ,
गरिब बस्तिमा क्षणभरमा सयुंक्त चिहान भयो।
मौका परस्तहरू त यसैमापनि झोला थाप्नेछन्,
सहयोगको नाममा माग्दै खाने प्राबधान भयो।
खै सरकार मर्नेहरू मरेरगए जिउंदाको उपचार,
हाम्रो देशको सहयोग नै उपहास र उखान भयो।
बिपतको बेलामा आउनेगर्छ राहत यो देशभित्र
त्यसैमा जहिले पनि किन यस्तो तानातान भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-११-२०२३,
गजल:
हेर्दाहेर्दै कयौं घर नै कव्रिस्तान भयो,
प्रकृती द्वौरा मान्छेकै अफ्सान भयो।
जताततै रूवाबास नै छ यो देशभित्र,
यो प्रकृती किन यस्तो वेइमान भयो।
मानिसले पनि त धेरै मनोमानि गर्छन्,
भन्न सक्दैनन् मानिस नै नादान भयो।
स्वर्थी संसारमा पुंजिको घन ब्रजिन्छ,
उत्खनन् कहिले बन् मा फडान भयो।
हेरौं त कहिले कोरोना कहिले भुकम्प,
संसारभरी दयानिय हाम्रै जहान भयो।
काल कुनवेला आउंछ हाम्रो थाहाछैन्,
मानव चोला समेत एउटा उखान भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-११-२०२३
गजल:
बिना प्वांख मानिसलाई उड्ने रहर हुन्छ,
कब्जामा गर्न खोज्ने यो धर्ती सगर हुन्छ।
किन गुमाउंदैछ मानिस बिउ मानवता को,
थाहा भएर पनि खाक आफ्नै अधर हुन्छ।
धन् को मोहमा बिलाएर मानवता सदियौं,
यसैले जोगाउंछ भन्ने सधै ठुलो भर हुन्छ।
देखी रहेका हुन्छौं दोवानमा लाश पोलेको,
तर किन कात्रो भन्दा धन् को कदर हुन्छ।
थाहा छ बा र आमाले त छाडेर जानुभयो,
बाटो त्यहीहो तर मर्ने कुन्निकिन डर हुन्छ।
जसको आस हुन्छ आधार हुन्छ सधैभरी,
त्यही उसको भबिस्य संग वेखबर हुन्छ।
सरकार छ छैन नागरिकलाई भयन थाहा,
कराउंदा कुर्लिदा पनि किन वेअसर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-११-२०२३,
गजल:
जहां जनविरोधी र देशघाती सरकार हुन्छ,
त्यही देशभित्र अतिकर्मण र भ्रष्टाचार हुन्छ।
आफ्नो देशनै धितो राख्छन् निजी स्वार्थमा,
युवा खाडी कोही जापान कोही कतार हुन्छ।
देशभक्तको हुदैन कदर अपमान सहिदको,
देशको नाइके समेत अपराधी गुनेगार हुन्छ।
छैन सिटामोल र हुंदैन राम्रो उपचार देशमा,
बिदेशी संग असमान घाटाको व्यापार हुन्छ।
दर्दनिय र मार्मिक देशका जनताको अबस्था,
पसिना छर्दा बिदेशमा नराम्रो व्यबहार हुन्छ।
रेमिटेन्स र करमा पलेका संघिय सरकारको,
सधै सदनमा कहिले सडकमा मारामार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०३-११-२०२३
गजल:
ढुङ्गा र माटोलाई एक आर्काको भर हुन्छ,
त्यसैमा मानिसको जिवन अनि घर हुन्छ।
महिंला पुरूष मिलेपछि यो श्रृष्टी बनेकैहो,
किन पुरूषको मात्र यहां बढी कदर हुन्छ।
छोरा छोरी बराबर हुंन यही भन्छन् सबैले,
समाज भित्र किन छोराको मात्र रहर हुन्छ।
ए मान्छे धनको अभिमान नदेखाउ कोही,
सबैको साझा यो प्रकृती धर्ती,सगर हुन्छ।
वर्गिए मायां पनि धेरै न्यानुहुन्छ समाज मा,
बर्गिए हितका यि प्रत्येक शब्द अंमर हुन्छ।
तर धेरैजसो स्वांयघोषित नेता हुन्छन् यहां,
उनिहरूलाई यस्ता बिचारले वेअसर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०२-११-२०२३,
गजल:
उस्तै छ निस्वार्थ मायांको रास जहां गएपनि,
खान मिल्छ मिल्छ बस्ने बास जहां गएपनि।
बर्गिय साइनो रगतकै नाता भन्दा गाढा हुन्छ,
सुन्दर बिचारले जेलेकै छ खास जहां गएपनि।
परदेशी नेपिलीको एकता देख्दा उमङ्ग जाग्छ,
हुंन्न आफ्नो यो मन् कत्ती उदास जहां गएपनि।
आफुजस्तै साथिहरूको जम्घटले संदेश दिन्छ,
नौलो बिहानीको नै हुन्छ आभास जहां गएपनि।
श्रमजिविहरू बिचको एकता देखेपछि बलियो,
दुष्टको योजना हुनेगर्छ सत्यनास जहां गएपनि।
यो मन खिन्न हुंदैन हतास हुन्छ न निरास हुन्छ,
हुन्छ मन् मष्तिकमै जोस सहास जहां गएपनि।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-११-२०२३
गजल:
बर्गिय मायाॅं भए सदियौं अमेट हुन्छ,
जेजस्तै हालातमा भएपनि भेट हुन्छ।
दु:ख र समस्य सॅंग भाग्न सक्छ को,
जती भागेपनि अगाडी यो पेट हुन्छ।
नेताजी स्वाभिमानमै घात हुनथाल्यो,
तिम्रै बुद्धी आउॅंन किन धेरै लेट हुन्छ।
सरकारको लगाम दलालको हातमा,
त्यसैले त सधै बिदेशीसॅंग सेट हुन्छ।
जिवनको सफरमा हुन्छ शङ्घर्षपनि,
गोर्खालीकै जिम्मा बोडर र गेट हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-१०-२०२३,
गजल:
युवाहरूको त बाहिरई बास भयो,
उस्तै हाम्रै देशको सत्यनास भयो।
छुवाछुत हुन्छ जात र उप जातमा,
समाजमा कुरितीको बिकास भयो।
मज्दुरको छोरा इञ्जिनियर बन्दा,
त्यो डिग्री नै समस्याको रास भयो।
बाँजै हुँदा पुर्खौली पाटो मुटु पोल्छ,
छोरा किन बिदेशी भूमी खास भयो।
डिग्री बोक्यो र सम्पत्ती दलाललाई,
आफु त बिदेशीको सधै दाश भयो।
उस्तैचुने पठाए जनताले सरकारमा
अखण्ड देशपनि दुष्टको गास भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-१०-२०२३,
गजल:
पुग्दैन गन्तव्य यो मनको सफर उस्तै
हुन्छन् मिठा कल्पनाको खबर उस्तै।
चोर चोर भन्दै चोरेर भाग्ने धेरै हुन्छन्,
लगाम उनैको हातमा छ सकभर उस्तै।
समुन्दरमै बसेर प्यसै मर्छन् माझिहरू,
सिशमहल कै कर्मी हुन्छन् वेघर उस्तै।
मधेश पहाड हिमालको समस्य बुझ्दा,
पिडा सबैको पानी बिनाकै बगर उस्तै।
मर्ने छुट कस्ले दिन्छ सजिलै देशभित्र,
मरिमरी नागरिकलाई बाँच्ने कर उस्तै।
कवीले कवितामा जिवन लेख्छ र देश,
समाजनै परिवर्तन गर्ने हुन्छ रहर उस्तै।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-१०-२०२३,
गजल:
लाग्न थाल्यो बिरानो आज गाउँ सहर किन
भुलेछु आफैले टेकेको यो धर्ती सगर किन।
बन जङ्गल नि देखिदैन उस्तै हरियो भरिलो,
राजनीति जस्तै गदर देख्छु छैन सदर किन।
कहाँ आइपुगियो यात्रा गनतब्य बिहिनको,
थाहाछैन तर गरेकै छौँ शङ्घर्ष सफर किन।
भन्छन् नौलो बिहानी आउँछ एकदिन यहाँ,
उदायो नयाँ सूर्य गुम्यो त्यो नयाँ समर किन।
कमिलालाई हेर्छु छ मानिसकै जुलुस जस्तै,
बिना मिनको सधै यती लामू लसकर किन।
भत्काउँछन् आफ्नै घर अचेल मदन मुना,
मिसाउँन थाले बिषमा उनैले सख्खर किन।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-१०-२०२३,
गजल:
थाहा पाउँनैपर्छ यो देशमा किन बबाल हुन्छ,
सधै सरकार नै अपराधी जोगाउँने ढाल हुन्छ।
भन्छन् कृर्षी प्रधान देश तर छैन सिंचाई कतै,
बिदेशले अन्न नपठाए देश मै अनिकाल हुन्छ।
थाहा छैन् जनतालाई पाप केहो र धर्म केहो,
जस्ले ढाँटछल वेइमानी गर्छ मालामाल हुन्छ।
तिमिले जातिय पहिचानका कुरागर्छौ देशमा,
बिक्छन् बदलिन्छ धेरै जात मै सञ्जाल हुन्छ।
थाहा छ बिदेशी उपहारले देश बिमार बनायो,
सङ्घियता रहिरह्यो भने देश नै कङ्गाल हुन्छ।
अतिक्रमण त आज स्वाभिमान मै हुनथाल्यो,
जस्को निसानामा सधै हिमाल फैबताल हुन्छ।
छैन् रोजगारी चियाको पसलमा बिक्छ मदिरा,
जसरी मरेपनि मारिने यही देशको लाल हुन्छ।
भूत पुज्छन् बर्तमान् बुझ्दैनन् भबिश्यको बारे,
कात्रो भिर्नेहरूको घरमा उपहार तिर्पाल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-१०-२०२३,
गजल!
देशभक्त हो अब बिचारमा अटल हुनुपर्छ,
देशको हितमा मैत्रिपूर्ण छलफल हुनुपर्छ।
बिभिन्न बहानामा भ्रम दिनुहुॅंदैन जनतामा,
जनउत्तरदाई सबै राजनीतिक दल हुनुपर्छ।
सरकार हाम्रो देश साॅंचैकृर्षिप्रधान हो भने,
सिंचाईको व्यबस्था र समयमै मल हुनुपर्छ।
अब नियमनै बनाऊॅं सरकारमा जानेहरूको,
सम्पत्तीको बिबरण प्रष्ट चल अचल हुनुपर्छ।
सिमानामा पर्खाल लगाउ जोगाऊॅं देशलाई,
नागरिकहरू अब त सचेत पलपल हुनुपर्छ।
अमूल्य हुन्छन् देशका सबै जाती भेषभुशा,
सयौं जातको फूलवारीमा गलगल हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-१०-२०२३,
गजल!
कलममा नै संसार जित्न सक्ने हतियार हुन्छन्,
बम बारूदमा भन्दा बलियो यही आधार हुन्छन्।
सान्ती प्रिया ढङ्गले जित्छ संसार कलमले यहाॅं
यसैको बलमा टिकेको जताततै सरकार हुन्छन्।
कसैको मनभित्र पुग्नसक्छ त्यो साहित्यकार हो,
कवीको कलामा र गलामा तिखो औजार हुन्छन्।
बम पड्काउॅंनेहरू बरू मानिसका दुश्मन् भए,
साहित्यकारहरू धेरैजसो यहाॅं इमान्दार हुन्छन्।
देश र जनतालाई मायाॅं गर्ने इमान्दार कवि सबै,
श्रमजिवि जनताहरूको समेत मदतगार हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-१०-२०२३,
गजल!
निजी स्वार्थमा गठबन्धन् पनि अमेल हुन्छ,
देश जनताको भविश्य सँग सधै खेल हुन्छ।
शङ्घर्ष गर्छन् सधै नयाँ जनवादका लागी,
अवसरबादले गर्दा संघारमै पुगेर फेल हुन्छ।
दुबै ठुलाठुला देशको चपेटमा छ देश हाम्रो,
उनैको सहयोग बिना खाद्यान न तेल हुन्छ।
बिकास सुन्य युवाबिहिन भयो नेपाली भूमि,
अपराधीलाई माफी निर्दोसलाई जेल हुन्छ।
बलीकै बोका बनाएर पठाउँछन् युवा नेताले,
भिजाको लागी राजधानिमा पेलापेल हुन्छ।
छैन् देशमा सियो धागो न इञ्धन नुन पनि,
उखान टुक्कामा पानी जहाज र रेल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १६-१०-२०२३,
गजल!
माझीको जिन्दगानी सधै खोला बगर हुन्छ,
यो ज्वहारभाटामा पनि उज्यालो अधर हुन्छ।
यस्तै हो मानव जिवन मिश्रर्ण सुःख दुःखको,
डोराई यो मानव सरिरलाई जिउँने रहर हुन्छ।
जन्मिन्छन् र लड्छन् अस्तित्वको लडाई सबै,
जस्को लागी जिवन दाउँमा त्यो वेखबर हुन्छ।
हाम्रो समाजको छुट्टैथियो चिनो विर गाथाको,
संसारकै लागि लडेको मान्छे किन वेघर हुन्छ।
अपहेलित छन् कलाका पार्खी यही समाजमा,
भन्छन् उनै जिवनमा शङ्घर्ष सँगै सफर हुन्छ।
देश बिदेश डुल्छौँ खाने लगाउँन जोहोमा हामी,
जन्मिएका मानव समुदायलाई बाँच्ने कर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-१०-२०२३,
गजल!
मानव भय त बिचारमा पनि अटल हुनुपर्छ,
जुनसुकै काममा मैत्रिपूर्ण छलफल हुनुपर्छ।
सरकार पनि भयन देश र जनताको पक्षमा,
अखण्ड देश जनताको समस्या हल हुनुपर्छ।
बोडर बाट आउँने जानेहरूको ताँती देख्दा,
देशभक्तको मनभित्र चिन्ता पलपल हुनुपर्छ।
सधै विरहरूकै देशहो भन्छौँ र कायर बन्छौँ,
दुनियाँमा यो देशको यथार्थ सक्कल हुनुपर्छ।
सरकारले खशीसँग फर्शी साट्ने बानी लाग्यो
बराबरको सम्झौता व्यबहारमै अमंल हुनुपर्छ।
बिदेशी दलाल नबनौँ नेता यो देशका हौ भने,
आफ्नो देश जोगाउँन सधै आफै ढल हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-१०-२०२३
गजल!
जता हेर्यो उतै छ ठुलो भ्रष्टाचार यहाँ,
गर्नेलाई भन्दा हेर्नेलाई दिक्दार यहाँ।
नयाँ आवरणभित्र पुरानै कथा आयो,
व्यबस्था उस्तै रहेकोछ बरकरार यहाँ।
खोज्छन् गरिब श्रमजिविले नौलोदिन,
कहिले आउँछ गरिबको सरकार यहाँ।
खाडिबट रातो बक्सामा युवा फर्कियो,
रोए बा आमा छैन् बाँच्ने आधार यहाँ।
जिवन भरी लाहुरे फिर्ता जिउँदो लाश,
छोरा पुग्यो खाडी भयो बेडापार यहाँ।
मलाई बुझ्न कठिन भयो केमा गर्वगरौँ,
सबैको उस्तै देखिन्छन् कारोबार यहाँ।
सुरेशकुमार पाण्डे १३-१०-२०२३,
गजल!
ढुङ्गा पुज्छन् रत सधै भ्रमजाल हुन्छ,
मान्छे भ्रममुक्त नहुँदै इन्तकाल हुन्छ।
भन्छन् सबैभन्दा चेतनसिल प्रराणी,
आफ्नो पेट पाल्नलाई बबाल हुन्छ।
बा आमाले आजिवन लगाएर पढाए
किन औलाद बिचारमा कङ्गाल हुन्छ।
अपमान सहनु पर्छ वृद्धाश्रम पुराउँदा
आमा बाबाको अंघी रित्तो थाल हुन्छ।
केगर्छौ सिशमहल बनाएर आखिरमा,
घाटमा सबैको एकैनासको हाल हुन्छ।
भन्छन् देशभित्र धेरै भ्रष्टाचार फैलियो,
भ्रष्टाचारी जोगाउँने कुरिती ढाल हुन्छ।
मानिसले मानिस सँग गरिने खराब हो,
यो भ्रममुक्त हुँदा दिन मालामाल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-१०-२०२३
गजल!
पुँजिवादीहरूको लडाइमा परे गरिब,
सधै निर्दोस हुँदाहुँदै पनि मरे गरिब।
मिसाइल चलाउँछन् एक अर्कामाथि,
दुनियाँकै आतङ्कले सधै डरे गरिब।
खान र लगाउँनमा धनीको रैती बनि,
मानव बम बनेर नै उडान भरे गरिब।
लगाम छ धनिकै हतमा मोहरा बनेका,
जात धर्मको लागि मैदानमै झरे गरिब।
जता पनि पिसिन्छन् इनै गरिब ज्यामी,
कथाका पात्र त अर्कैछन् गर्नुगरे गरिब।
श्रमजिवी जन्मिन्छन् कहाँ मर्छन् कहाँ ,
काल अगाल्न बाध्य बनायो सरे गरिब।
सुरेशकुमार पाण्डे ११-१०-२०२३
गजल!
आतङ्को छायाँमा जिवनको सफर हुँदा,
कसोगरी मनाउँ म दशैँ सन्तान् वेघर हुँदा।
जन्मिएको ठाउँमा बस्नुछैन् युवाहरूलाई,
विकासको नाउमा देशमा रित्तो बगर हुँदा।
कसोगरी बस्ने भोकै नाङ्गै देशभक्त बनेर,
देश आफै पनि बिदेशमा सधै निर्भर हुँदा।
अनायसै ज्यान गुमाएँ देशका सपुतहरूले,
दुःख लाग्छ देशभित्र सरकार वेखबर हुँदा।
आफ्नो कुर्ची जोगाउँने तानावाना बुन्छन्,
यिनी जनताले दिएको बलियो पाव़र हुँदा।
भर नपरे युवाहरू आफ्नो ज्यान जोगाओ,
अपराधी मोलतौल व्यबस्था नै गदर हुँदा।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-१०-२०२३,
गजल!
भन्छन् मानव स्वास्थय दिवस खास भयो,
सबैको मन् मष्तिकमा दिवसकै बास भयो।
बनायो मानवता बिहिन मानिस पुँजिवादले,
मानिसको भित्र मानवताकै सत्यनास भयो।
सुख भोगिहरूले अवेध धन्दा गर्न थालेपछि,
मानव समाजमा झनधेरै दुःखको रास भयो।
भुकम्प कहिले बाढी पहिरो हुन्छ उत्खनन्ले,
मानिसको व्यबहारले प्रकृती नै उदास भयो।
मानिस सबैभन्दा सचेत प्राणी भित्र गनिन्छ,
मानिसभित्र अवैध कामगर्ने दुसशहास भयो।
पुँजिकै प्रतिसप्रदामा बिषालु खाद्यानले गर्दा,
मानसिक अपाङ्गा भयो र जिउँदै लास भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे दाङ् घोराही १८
०८-१०-२०२३,
गजल!
अपराधीलाई माफी निर्दोशलाई कारागार हुन्छ,
गाउँ सहरमा दिनरात किन यस्तो भ्रष्टाचार हुन्छ।
यो देशको लगाम कस्को हातमा छ भनौँ कसैले,
किन गुण्डा र बिदेशीकै नतमस्तक सरकार हुन्छ।
उपती खै खती मात्र हुन्छ हाम्रो देश समाज भित्र,
सधैभरी असमान सन्धि सम्झौतामा करार हुन्छ।
कुरिती कुसंस्कारकै भिड हुन्छ विज्ञानिक युगमा,
क्षेत्रियता जातियताले गर्दा अभद्र व्यबहार हुन्छ।
के नेपाली जनता अर्कैको बली चड्न जन्मेका हौँ,
होइन भने भन्दिउ नेता किन यस्तो लगातार हुन्छ।
थिंचोमिचो हुन्छ देशका नागरिक अपहेलित हुँदा,
चुँ गर्दैन सरकारको यो व्यबहारले दिकदार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-१०-२०२३,
गजल!
सरकारको व्यबहार देख्दा दिक्दार भए,
उस्का योजना आलोचनाका आधार भए।
देशकै कस्तो होला भबिश्य यसो सोंचौँ त,
सत्ताधारीहरूको अगत्तिलो व्यबहार भए।
मानव समाज पनि उस्तै छ हाम्रो देशभित्र,
गणतन्त्रभित्र उनैले बनाएका सरकार भए।
अपराधी दिनदिनै छुट्छन निर्दोश जेलमा,
लाग्छ गुण्डाको नाइके सँग धेरै करार भए।
के बितेको होला देशभक्त उत्पिडित हुँदा,
अभिभावक बिनाका असाए परिवार भए।
यही गणतन्त्रको सबै नियम कानुन् लाग्छ,
गुण्डा अपराधीहरू जोगाउँने औजार भए।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-१०-२०२३
गजल!
अतिक्रमण हुन्छ मुकदर्सक सरकार हुन्छ,
खसीको बद्लामा फर्सी लिने व्यापार हुन्छ।
बिकासकै नाउँमा ऋण अनुदान लिन्छ सधै,
त्यही धनको तानातानीमै उन्को दरार हुन्छ।
के लिएर जान्छौ सबै रहन्छ धन माल यहीँ,
मात्र जिउँदाले सधै गाली गर्ने आधार हुन्छ।
वेला/वेलामा प्रकृतीले पनि ताण्डव मचायो,
भुकम्प,बाडी हुन्छ मान्छेकै हार गुहार हुन्छ।
धर्मकै नाममा पाप गर्छन् मानिसहरू स्वार्थी,
पुँजीवादमा धन सम्पती सँग मात्र प्यार हुन्छ।
मानव समाजमा मान्छे नै किन हुन्छन् बिल्टो,
कुनै ठाउँ छैन जताकतै चोखो भ्रष्टाचार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-१०-२०२३,
गजल!
अहिले प्रकृतीको देख्दा चाल डर लक्छ,
फेरीपनि उस्तै हुन्छ कि बबाल डर लाग्छ।
कहिले निरन्तर हुन्छ बर्षात वेला नकुवेला,
सम्झिंदा दुइहजार बहत्तर साल डर लाग्छ।
मानिसको छोंटो जिवन भयानक छ यात्रा,
कस्ले कस्लाई पो गर्छ देखभाल डर लाग्छ।
छैन् यो देश आत्मनिर्भर अर्काको आसमा,
दुःखको वेला उसैले बुन्छ जाल डर लाग्छ।
मर्नेहरू मरिन्छ सकिन्छ जिवनको झमेला,
बाँचेकालाई पर्छ उस्तै अनिकाल डर लाग्छ।
देश गरिब होइन नेताको नियतमै खोटभयो,
पुराउँछन् भिरमा बनाएर कङ्गाल डर लाग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-१०-२०२३,
गजल!
मानिसको हृदयमा देवता र राक्षश को बास हुन्छ,
अन्त कतैछैन् तेस्रो शक्ती लोभले नै विनास हुन्छ।
काम गर्छन् इमान धर्मको पालन गर्छन् मानिसले,
उनैलाई दुःख कष्ट हुन्छन् र समस्याको रास हुन्छ।
दिन् दिनै हत्या हिँशा अपराधी सँग डराउँछन् सबै,
उनैको ठाटबाट हाम्रो समाजभित्र झन खास हुन्छ।
हेरौँ त जसलाई हामी देशको रक्षागर्ने जिम्मा दियौँ,
बिडम्वना नै भनौ त्यो सरकार बिदेशीकै दास हुन्छ।
बा आमाको उपचारका लागी खाडीमा पस्छ छोरा,
उसैको रातो बाकसभित्र फिर्ता आएको लाश हुन्छ।
बन्दुक पड्कायौँ बम पड्कायौँ देशमा रगत बगायोँ,
न देशले पायो निकास नत देशभित्र विकास हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०३-१०-२०२३
गजल!
संसार सिंगार्छन् दलित उनै अपहेलित हुन्छन्,
उनैले बनाएका नाम मन्दिर अङ्कित हुन्छन्।
हाम्रो मानव समाज देख्दा किन अचम्म लाग्छ,
मान्छेले मान्छेसँग गर्ने छुवाछुतका रित हुन्छन्।
जिउँदा बा आमा बृद्धाश्रम संसकार हुन्छ मर्दा,
कुरिती कुसंस्कार यिनैका साख्खै मित हुन्छन्।
जस्ले मन्दिर बनायो र मुर्ति बनायो समाजमा,
त्यही समाजभित्र कारिगर अपमानित हुन्छन्।
अपमान सहन नसकी धर्म परिवर्तन गर्न थाले,
मान्छे विद्रोह गर्न नसकी किन भयभित हुन्छन्।
बहु जाती र बहुभाषी देश सयौँ फूलका माला,
यही देश भित्र मिठा/मिठा राष्ट्रिय गीत हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-१०-२०२३
गजल!
संसद भित्र सधै देशभक्तको अनिकाल हुन्छ,
निजी स्वार्थमा मात्र नेताहरूको बबाल हुन्छ।
नागरीकहरूले अमूल्य मतदान गरी पठाएको,
नेता सदनमै पुगेपछि बिदेशीको दालाल हुन्छ।
गणतन्त्र आएपछि निजीकरणमा जोड दिंदा,
सरकारी कर्मचारीको दिन् दिनै हड्ताल हुन्छ।
बिकासको नाममा सधै ऋण लिन्छ सरकारले,
त्यो रूपियाँमा समेत सधै भरी जञ्जाल हुन्छ।
कस् कस्को फाइल खोल्यो यो सरकारले हरौँ,
अपराधी लाई जोगाउँन सरकार नै ढाल हुन्छ।
फरक छ हुँदा खाने र हुनेखानेहरूको बिचमा,
कसैलाई अभाव नै अभाव कतै फालाफाल छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०९-२०२३
गजल!
देश डुब्नथाल्यो ऋणमा खै सरोकार छैन,
यही सरकारको पनि कुनै आइतवार छैन।
उता चीनले कालापानी भारतकै हो भन्दा,
बोल्दैनन् नेता त्यो बिचारको चिरफार छैन।
अपराधीनै सम्मानित हुन्छन् मिल्छ माफी,
मुटुपिरो हुँन्छ पिडितको कत्ती उद्धार छैन।
देश युवा बिहिन छ, न्याय बिहिन छ हाम्रो,
देश भित्र नागरिकलाई ज्युने आधार छैन।
कविले देख्छ अपहेलित सन्तान परदेशमा,
देख्दैन सरकार घरमा उज्यालो मुहार छैन।
नारीले नवजात शिशु जन्माउँछन् सडक मै
सरकारको मनमा आमालाई रत्ती प्यार छैन्।
केभनौँ कतै साधन छैन, डाक्टर छैनन् कतै,
रेफर गराउँछन् देशभित्र राम्रो उपचार छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०९-२०२३,
देश डुब्नथाल्यो ऋणमा खै सरोकार छैन,
यही सरकारको पनि कुनै आइतवार छैन।
उता चीनले कालापानी भारतकै हो भन्दा,
बोल्दैनन् नेता त्यो बिचारको चिरफार छैन।
अपराधीनै सम्मानित हुन्छन् मिल्छ माफी,
मुटुपिरो हुँन्छ पिडितको कत्ती उद्धार छैन।
देश युवा बिहिन छ, न्याय बिहिन छ हाम्रो,
देश भित्र नागरिकलाई ज्युने आधार छैन।
कविले देख्छ अपहेलित सन्तान परदेशमा,
देख्दैन सरकार घरमा उज्यालो मुहार छैन।
नारीले नवजात शिशु जन्माउँछन् सडक मै
सरकारको मनमा आमालाई रत्ती प्यार छैन्।
केभनौँ कतै साधन छैन, डाक्टर छैनन् कतै,
रेफर गराउँछन् देशभित्र राम्रो उपचार छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०९-२०२३,
गजल!
सबै खुसिहुन्छन् जब यो देशको जित हुन्छ,
शुनौलो शब्दमा आफ्नै देश अङ्कित हुन्छ।
इतिहाश हेर्छौँ र चित्त बुझाउँछन् नागरिकले,
जब ज्यानकै बाजीथापि पाएको फित हुन्छ।
विजय हासिल हुन्छ हिम्मत र होसलालेपनि,
एकदिन हाम्रो देश दुनियाँभरीको मित हुन्छ।
हामि आर्काको गेट कुर्ने बहादुर मात्र होइनौँ,
यस्तै राम्रो संदेश दिए यो देशलाई हित हुन्छ।
नेताहरू धेरैले नकारत्मक छाप छाडे त पनि,
कयौँ सहिदको सम्मानमा अहेपनि गित हुन्छ।
अरूको आलोचना भन्दा आफुले काम गरौँ,
दुश्मनलाई मार्नुनै पर्दैन त्यो आफै चित्त हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०९-२०२३,
गजल!
मत्लव बिनाको यो सारा संसार देखिएन,
जिवनमा निस्वार्थ कसैको प्यार देखिएन।
कस्ले कोसँग प्रेम गर्छ मत्लवी दुनियामा,
धन् कै बजार मन बाँच्ने आधार देखिएन।
भोट माग्दा गरिबकै नाममा माग्छन नेता,
जिवनमा कतै गरिबको सरकार देखिएन।
बाँचिदो रिहछ पोलेर पनि आफ्नो आमा,
यो औलाद भन्दा मन्छेमा गद्धार देखिएन।
भेटिन छाड्यो मलामी धन् को असर पर्यो,
पुँजिवादमा भ्रष्टाचारको उपचार देखिएन।
सबथोक को व्यापार हुँदो रहिछ दुनिया मा
तर कतैपनि ममता बिक्ने बजार देखिएन।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-०९-२०२३
गजल!
जहिले जहिले यो देशभित्र आन्दोलन् भयो,
देशको स्वाभिमान दुष्ट द्वारा उत्खनन् भयो।
छिमेकी पनि यस्तो पायौँ मौका ढुकेर बस्छ,
हाम्रो कम्जोरी उस्लाई अनमोल रतन् भयो।
घायल छ देश बिदेशी अतिकर्मणले आज,
वेखबर छ सरकार बिकास मात्र कथन् भयो।
कहिले जहाज कहिले रेलकै कुरागर्छन् नेता,
देश उस्तै छ उनिसँग कुरा बेचेको धन् भयो।
असमान सन्धि खारेज नभए सुरंङ खन्नेहरू,
उनैले खाए कमिसन र लिलाम रनबन् भयो।
सर्वहारा सुकुमबासी र वर्गिय मुक्तिका नारा,
उनै अवसरबादीहरूकै हातबाट दफन् भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०९-२०२३,
गजल!
राष्ट्रियता र गणतन्त्र बाहेक रहर भएन,
रचनाहरू कसले पढ्यो त्यो खबर भएन।
देश र पर्वाशमा रहंदा सक्यसम्म लेखियो
तर जतिलेखे पनि लेखकको कदर भएन।
लाहुरे बनेर हात र खुट्टा कुहाएकै देखियो,
देशमा बसनलाई उनैको एउटा घर भएन।
क्रान्तिकारी प्रशिक्षण दिन्छन् नेताहरू ले,
भोका र नाङ्गालाई मर्ने कहिल्यै डर भएन।
कुन्दिन बलि चढ्छन् कुन अवसरबादीको,
पापी पेट कुनदिन् लिन्छ परान भर भएन।
गरिबका कथा सुनाएर सिखरमा पुगे नेता,
खोसियो सधै गरिबको धर्ती र सगर भएन।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-०९-२०२३
गजल!
नबगाउ आँशुको भेलमा कुनै कदर छैन,
ढुङ्गाले बनेको हिया हुनसक्छ खबर छैन।
दया र मायाँको आसै नगरे हुन्छ तिमीले
मानिस भित्र मानवता हरायो की भर छैन।
अँरे यार तिमिले सधै मेरो सरकार भन्छौ,
सरकार भित्रबसेकालाई देशकै रहर छैन।
नियम कानुन लाग्ने सर्वसाधारणलाई हो,
समरक्षित छ अपराधी उसलाई डर छैन।
हामी जति भागे पनि समस्या हुन्छ अँघी,
शङ्घर्ष बिनाकै जिवन्दगीको सफर छैन।
नेताको भर पर्दा यो देश अशुरक्षित बन्यो,
आफ्नै भन्नु त आज खोला छैन बगर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०९-२०२३
गजल!
शिक्षक आन्दोलनले के गुमायो के पायो थाहाभएन,
किन आन्दोलनकारी सम्झौतामा रमायो थाहाभएन।
हुँन त सम्झौता नै हुँन्छ आखिर सधै देशको हितमा,
बिचौला कसले सरकारलाई गुन लगायो थाहाभएन।
बिनासर्त आन्दोलन समाप्तभयो भन्छन् कतककती,
गुरूहरूलाई नै राम्रो शिक्षा कस्ले पढायो थाहाभएन।
आन्दोलनमा त कत्ती पनि कमि देखेनौँ हेर्दा हामिले,
खै हारजितका लागी को सँग को डरायो थाहाभएन।
सबै शङ्घर्ष र सम्झौता राजनीतिकै उक्साहट थियो,
भन्छन् उसैले बिछायो दरी उसैले उठायो थाहाभएन।
हुन त सधै जित हुँदैन र हुँदैन हार पनि आन्दोलनमा,
तर यो पालोमा त कसले कसलाई सतायो थाहाभएन।
सुरेशकुमार पाण्डे २३-०९-२०२३
गजल!
शिक्षक हड्तालमा सरकार वेखबर किन,
तिम्रो साशन व्यबस्थामै यस्तो गदर किन।
खाडिपुग्छन् बा पढाउँन छोरा छोरी यहाँ,
स्कुल बन्द र हड्तालकै सधै कहर किन।
अब देशको भविश्य सँग खेलवाड नगरौँ,
सरकारलाई निजीकरणको नै असर किन।
नोकरी त चाहिन्छ सबैलाई सधै सरकारी,
उनैका बालबच्चा पराइबेटमै निर्भर किन।
विर छौँ बहादुर छौँ नागरिक यही देशका,
तर पनि हामी सधैभरी यसरी वेघर किन।
पानीको खानि भएको देशमा नि सधैभरी,
खोला नाला सकेर यस्तो रित्तो बगर किन।
सुरेशकुमार पाण्डे २२-०९-२०२३
गजल!
देश भित्र जनपक्षिय सरकार हुनुपर्छ,
हो सबैको देशभक्ति व्यबहार हुनुपर्छ।
युवालाई रोजगार र सम्मान वृद्धाको,
आफ्नै सन्तान प्रती बफादार हुनुपर्छ।
छुवाछुत किन हुन्छ विज्ञानिक युगमा,
मानिस सँग निश्पक्षिय प्यार हुनुपर्छ।
हामि सबै यही देशका नागरिक हुँदा,
आफ्नै देशमा जिउँने आधार हुनुपर्छ।
सम्विधान दिवस धुमधाम मनाएहौला,
तर यो देशमै सबैलाई रोजगार हुनुपर्छ।
पर्खाल बनाउँ देश जोगाऊँ सिमानामा,
नेताकै मष्तिकमा पनि तारबार हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २१-०९-२०२३
गजल!
संगियता फालौँ देशहितमा सम्विधान हुनुपर्छ,
कानुन् अनुसार देशका दुष्टको चिहान हुनुपर्छ।
गणतन्त्र र धर्मनिरपक्षको गर्नैपर्छ रक्षा हामि,
गाउँ सहर गाईरहने हाम्रो राष्टिय गान हुनुपर्छ।
सम्विधान सभाले त सम्विधान बनायो देशको,
देशबिकासमै जनआन्दोलनको उठान हुनुपर्छ।
बिरोधका लागि बिरोध नगरौं देशको हित गरौँ,
सबै नगारिक को देश हितमा योगदान हुनुपर्छ।
नौवाँ वर्षमा प्रवेस भयो सम्विधान यो देशको,
गणतन्त्र र धर्मनिरपक्षको सधै सम्मान हुनुपर्छ।
अखण्ड रहिरहोस् हिमाल पहाड तराई देश यो,
संसारभरीमा नेपाली विरहरूकै उखान हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३अश्विन२०८०(२०-०९-२०२३)
गजल!
दलितले मुर्ति बनायो र मन्दिर बनायो,
उसैले यो देशकै सुन्दर तस्विर बनायो।
साँचैभन्दा इमान धर्मले गरिबहरूलाई,
धनिकै आश्रृतमा पल्ने फकिर बनायो।
मिर्गौला बचेर औलाद पढायो बा बाले,
छोराले बालाई बाँधने जञ्जिर बनायो।
यो देशको रक्षक भनि चुनेका नेताहरू,
आफ्नै देशलाई बन्दक आखिर बनायो।
गौँथलीलेपनि सुन्दर घर बनाएको हुन्छ,
साँच्चै देशका सपुतले सधै भिर बनियो।
कसैले खञ्जर बनायो र कसैले खुकुरी,
आमालाई छियाछिया पार्ने तिर बनायो।
सुरेशकुमार पाण्डे १९-०९-२०२३,
गजल!
एउटा ढुङ्गाको पनि सम्मान हुन्छ,
वेला/ वेला बगरको उखान हुन्छ।
किन भुल्छन् योगदान मानिसले,
संसारभरी उनैको योगदान हुन्छ।
अंरे अन्तिम समयमा सही भनौ,
सच्चाईको आसमा जहान हुन्छ।
कतै छैन स्वर्ग नर्क भ्रममुक्त बनौं,
अन्तिम संस्कार नै समसान हुन्छ।
स्वर्ग नर्क समाज भित्र हुन्छ यहीँ,
बांकी सबै भ्रमको प्रावधान हुन्छ।
राम्रो बोलौँ देश जनताको पक्षमा,
मानवको जिन्दगी एकथान हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०९-२०२३,
गजल!
गरिबले प्राणको बली वाइहात चढायो,
जिवन अवसरबादलाई स्वगात चढायो।
बाउ लाहुरे सधैभरी छोरा खाडी पस्छन्,
खानको लागी पसिना दिनरात चढायो।
आएकै छ पक्कैपनि कसैलाई गणतन्त्र,
गरिबले बिदेशमै पौरखको खात चढायो।
जसले दलाली गर्यो र धन कमायो सधै,
गरिखानेले दुःख्खै दुःखको रास चढायो।
धेरैको समस्य उस्तै छ देशको नि उस्तै छ,
यो देशले इनाममा बिदेशी दाश चढायो।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-०९-२०२३
गजल!
श्रमजिवीलाई दया होइन अधिकार चाहिन्छ,
काम गरेर खाने ठाउँ पनि लगातार चाहिन्छ।
देश जोगाउँन नागिरको कर्तव्य नै हुन्छ बुजौँ,
जस्तै सधै ढुङ्गालाई माटोकै आधार चाहिन्छ।
सत्ता र भत्तामा धेरै अभिमान नगरेहुन्छ नेता,
देश र जनताको हितमा नै कार्यभार चाहिन्छ।
युवाशक्ती देशकै रिढहो तर देश बिहिन भयो,
देश जोगाउँन शक्तिशाली हतियार चाहिन्छ।
काम छैन यहाँ बिगबजार होइन् सनो सहरमा,
गुजारा लायक स-साना दोकानदार चाहिन्छ।
सरकार असमान सन्धि सम्झौतालाई रद्धगरौँ,
देशको रक्षा गर्न पञ्चसिलको करार चाहिन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १६-०९-२०२३
गजल!
मानिसको स्वास कहाँ रोकिन्छ भर हुँदैन,
यो संसारलाई छाड्ने कसैलाई रहर हुँदैन।
रोग नयाँ नयाँ रूपलिएर आउँछ सरिरमा,
कुनबेला कुन रूपमा आउँछ खबर हुँदैन।
के अभिमान गर्छौ यो एक मुट्ठी स्वासको,
गती नियन्तरणको आफै सँग अडर हुँदैन।
छाडौँ यो बिना प्वाँखको उडान भर्न हामी,
जस्को धर्ती सगरमा कुनैपनि कदर हुँदैन।
जती अग्लो महल बनाएपनि जाने घाट हो,
अन्तिममा त्यो भन्दा सुन्दर कतै घर हुँदैन।
तिमिले स्वर्ग नर्कका सास्त्र सुनाउँदा मलाई,
भन्न मन्लाग्यो स्वर्ग भएको कुनै सगर हुँदैन।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-०९-२०२३,
गजल!
आफुलाई नेता होइन साहित्यकार बाट चिनाऊँ,
जनतामाझ राम्रो बिचार र व्यवहार बाट चिनाऊँ।
खराब राजनीतिपनि होइन लोभले बद्नाम भयो,
आफु नै देशभक्त बनौँ बेग्लै त्यो धार बाट चिनाऊँ।
च-ेगुएवारा र मेक्सिम गोर्की सँगपनि लिऊँ सिक्षा,
आफुलाई आमूल परिवर्तनकै संघार बाट चिनाऊँ।
देख्यौँ फलामले नै फलाम काट्छ बनाए धार छुट्टै,
समाज बदल्ने मन् भए त्यो हतियार बाट चिनाऊँ।
नेताको भाषनमा भन्दा ताकत छ कविकै शब्दमा,
उदाउँ कलम लिएर आफुलाई संसार बाट चिनाऊँ।
मानसिक अपाङ्गा होइन पारिजात र झमक बनौँ,
संसारलाई रातो लालटिनको बिचार बाट चिनाऊँ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०९-२०२३,
गजल!
होइन कस्को हातमा छ यो सरकार थाहाछैन,
किन हुन्छ जनतालाई रिणको भार थाहाछैन।
देशभित्र रेल आयो न जहाज पानीमा हिंड्ने,
कसरी लाग्यो रिण यिन्को व्यवहार थाहाछैन।
जनताहरूले सङ्घियता चहिंदैन भन्दै कराए,
केकोलागी तेसैलाई बनायो आधार थाहाछैन।
एम सीसी कार्यन्वयन सुरू भयो अंग्रेज आए,
धेरै नेता रहिछन् बिदेशका बफादार थाहाछैन।
जनतालाई आफ्नै बालबच्चा पाल्ने छ राकों,
हाम्रो देशको कसोगरी होला निखार थाहाछैन।
यो देशभित्र न उद्योग छ न कुनै बिकास भयो,
किन नागरीकताको हुन्छन् व्यापार थाहाछैन।
सुरेशकुमार पाण्डे
१३-०९-२०२३
गजल:
समाजमा बिभेद हुन्छ कुसंस्कार हुर्किन्छ,
निजी स्वार्थमै देशभित्र भ्रष्टाचार हुर्किन्छ।
बेच बिखान हुन्छन् देश बिदेश चेली बेटी,
पुँजिवादमा भ्रष्टाचारकै व्यवहार हुर्किन्छ।
क्रान्तिकारी आन्दोलन् चर्काउँदापनि सधै,
त्यही आन्दोलन भित्रबाट गद्धार हुर्किन्छ।
मानव तस्कर यसैमा सुन चाँदी,बम गोला,
पुँजिवाद भित्र मदिराको व्यापार हुर्किन्छ।
सकियो गाई भैंसी पाल्ने चलन यो देशमा,
बाल बच्चामै कुपोषणका बिमार हुर्किन्छ।
सरकारभित्र नै भ्रष्टाचार फैलिएपछि याहाँ,
बिदेशी चलखेल उनैको कारोबार हुर्किन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-०९-२०२३
समाजमा बिभेद हुन्छ कुसंस्कार हुर्किन्छ,
निजी स्वार्थमै देशभित्र भ्रष्टाचार हुर्किन्छ।
बेच बिखान हुन्छन् देश बिदेश चेली बेटी,
पुँजिवादमा भ्रष्टाचारकै व्यवहार हुर्किन्छ।
क्रान्तिकारी आन्दोलन् चर्काउँदापनि सधै,
त्यही आन्दोलन भित्रबाट गद्धार हुर्किन्छ।
मानव तस्कर यसैमा सुन चाँदी,बम गोला,
पुँजिवाद भित्र मदिराको व्यापार हुर्किन्छ।
सकियो गाई भैंसी पाल्ने चलन यो देशमा,
बाल बच्चामै कुपोषणका बिमार हुर्किन्छ।
सरकारभित्र नै भ्रष्टाचार फैलिएपछि याहाँ,
बिदेशी चलखेल उनैको कारोबार हुर्किन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-०९-२०२३
गजल!
गज बहरमा भनौ वा वेबहरमा गजल हुनुपर्छ,
देश र जनतालाई आक्सिजनको भल हुनुपर्छ।
यो देशका निर्माता हामि नै भएकोले सधैभरी,
सबै मुद्धाहरूमा अब मैत्रिपूर्ण छफल हुनुपर्छ।
रोमाइस मात्र नबनाउँ गजल तरूनी तन्नेरीको,
शब्द शब्दमा देशभक्ती भावना अटल हुनुपर्छ।
बिदेशीले देशलाई मण्डि बनायो फिजि बन्यो,
नागरिकहरू अब त एकतामा अम्मल हुनुपर्छ।
स्वतन्त्र देश जिवित रहीरहने छैन यो चालाले,
सिमानामै पर्खाल देशभक्त शुरक्षाबल हुनुपर्छ।
कती बली चड्छौ ए नोजवान आर्कैको लागी,
आफ्नै देशको लागी तिम्रो छाती ढल हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ११-०९-२०२३,
गजल!
सधै सिधान्त भित्र बसेर राम्रो व्यवहार हुनुपर्छ,
आफ्नै बर्गसँग सधै निस्वार्थ सिस्टचार हुनुपर्छ।
भनाई छ सिधान्त बिनाको व्यहार हुन्छ अन्धो,
व्यवहारले सिधान्त नमिचोस् होसियार हुनुपर्छ।
तर नेताहरूकै भनाई गराईमा फरक भयो भनी,
सचेत कार्यक्रता द्वारा नै सधै खबरदार हुनुपर्छ।
झोला बोकेर मात्र हुँदैन नेताहरूकै गुलाम बनी,
देश र जनताकै हितमा भावी करणधार हुनुपर्छ।
अरूलाई खराब भन्दैमा मयल जाँदैन आफ्नो,
आफ्नै आत्मा आलोचना पनि लगातार हुनुपर्छ।
अहिले गणतन्त्र र देश दुबै खतरामा परेकोवेला,
देशभक्त र बलियो गणतान्त्रिक सरकार हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-०९-२०२३,
गजल!
जिवन उदायो अस्तायो अवसेष बिचार बन्यो,
वास्तबमा यादगार मात्र उस्को व्यवहार बन्यो।
सोध्यो माटाले त्यो खरानी सँग बता योगदान,
खै त्यसैमा कतै दुबो कतै पातीको झार बन्यो।
राजनीति अहिले राजनीति जस्तै भयन साथी,
पेसाको लागी नै पेसेवर बनेपछि वेकार बन्यो।
आमूल परिवर्तन चाहाँनेहरू झोले नबनौँ अब,
काम गरौँ सानोतिनो देशलाई ठुलो भार बन्यो।
आमूल परिवर्तनको लडाई दृघाकालिन हुनेछ,
बिधिको बिधान एकातिर नीति व्यापार बन्यो।
हाम्रो देश आर्कैछ र सामाजिक ढाँचा आर्कै छ,
त्यसैले देशको नेतानै देश बेच्ने ठेकेदार बन्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०९-०९-२०२३,
गजल!
मान्छे आफै ढुङ्गालाई मन्दिर भित्र सझायो,
आफ्नो सारा ध्यायन तस्विर भित्र सझायो।
त्यसैमापनि मानिसको स्वार्थ लुकेको हुन्छ,
कल्पनाकै प्रोफाइल नै सरिर भित्र सझायो।
जन्मदाता पालनकर्ता भुसुक्कै बिर्षियो ऊ,
उनैलाई वृद्धाश्रमको जन्जिर भित्र सझायो।
आराधना गर्छन् आफुले बनाएको मूर्तिमा,
आफुले आफैलाई सधै भिर भित्र सजायो।
कविले सपनामापनि सच्चाई ओक्लिन्छन्,
संसारको नाटकले नै लकिर भित्र सजायो।
गर्यो स्वर्ग नर्क पाप धर्मका कुरा जनता मा,
आफै लगायो अबिर र अमिर भित्र सझायो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०८-०९-२०२३,
गजल!
सधै देश अचानो बनाए र सिकार खेल्छन्,
जनताको भविश्य सँग बारम बार खेल्छन्।
आफुलाई नेता भनौदा देश विदेशमा सधै,
युवाहरूको बली चडाएर व्यापार खेल्छन्।
उस्तैछन् योदेशका पनि बुद्धिजिवी भनौदा,
बोक्छन् झोला नेताको र मारामार खेल्छन्।
भन्छन् आफुले आफैलाई सर्वहाराका नेता,
पलाटिङ्ग गर्छन् र जुवाकै सञ्चार खेल्छन्।
धन् को लोभ सिर चडेर बोल्छ उनिहरूको,
व्यबहार हेर्दा व़ाकलाग्ने यो आधार खेल्छन्।
सडकमा असमान सन्धिकै बिरो गर्छन सधै,
सदनमा पुगेपछि उनैले त्यो करार खेल्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-०९-२०२३,
गजल!
जिन्दगी थोरै शंङ्घर्षमय सफर हुन्छ,
टुङ्गिन थाल्दा झनै जिउँने रहर हुन्छ।
तिरो मेरो र लोभ लालच सबै टुङ्गियो,
गनतव्य सबैको मसान घाट घर हुन्छ।
आफु सधै भ्रममा परे बिउ छोडे याहाँ,
र त साँचो भन्दा कुरितीकै कदर हुन्छ।
कतै स्वर्ग छ भने बोली र व्यवहार मा,
माटोमै मिल्छ सरिर रित्तो बगर हुन्छ।
घमण्ड त्यो पनि त लुटेको धनमा गर्दा,
प्रष्टै देखिन्छ प्रमाण दर्पण अधर हुन्छ।
कोही जिवित नै छैनन् हाम्रा पूर्वजहरू,
मर्ने पक्कैहो सबै,किन मनमा डर हुन्छ।
गजल!
देशभित्रका बुद्धिजिवी बुद्धिहिन भए केलाग्छ,
सरकार आफै बिदेशीको अधिन भए केलाग्छ।
नाडी छाम्दै आयो साम्राज्यावादी हाम्रो देशमा,
इनै नेता नै एजेन्ट भएको एकिन भए केलाग्छ।
युवा बिहिन भयो देश सडकमा वृद्धा र महिँला,
बिरोधी आन्दोलन कै धुन मलिन भए केलाग्छ।
देश पुग्यो बिदेशीको हातमा छ लगाम नेताको,
त्यो देशभक्ती अभिनय एकछिन भए केलाग्छ।
जो चोर उसैलाई दिन्छन् र ढुक्क पर्छन् चाबी,
भ्रष्टाचारी नै छानबिनको अनमिन भए केलाग्छ।
रहन सहन भेषभुसाले देश चिनाउँछन् आफ्नो,
अंग्रेज बन्दै देशको भाषामा घिन भए केलाग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-०९-२०२३,
गजल!
अपबित्र गठबन्धनमा तामझाम एकछिन हुन्छ,
यस्तो राजनीति यात्रा सधै गन्तब्य विहिन हुन्छ।
नेताको घाँटी जुड्छ मन् जुड्दैन निजि स्वार्थमै,
कुण्ठा ग्रस्थ कार्यक्रताले नेता देख्दा घिन हुन्छ।
राजनीति पार्टी केहो जनता बिनाको रित्तो डब्बा,
यो सबैको देश सधैभरी नागरिककै अधिन हुन्छ।
सिद्धान्त विना अन्धो र व्यवहार बिना लङ्गडो।
दुबैमिले पछि पार्टी हांक्नलाई बलियो मिन हुन्छ।
पार्टिको बिकास नहुँनुपनि जन विस्वास नहुनु हो,
बिकास हुन्छ जब जनतालाई पक्कै एकिन हुन्छ।
आफ्नो राजनीति बिचार जनतामा पुराएकोराम्रो,
आर्काको आलोचना मात्र गर्ने त थोंत्रो टिन हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०२-०९-२०२३
गजल!
सानो गलतिले जिवनभरीको शङ्घर्षको नै नाश हुन्छ,
यस्तो कार्यमा एकछिन दुश्मन समेतको श्याबास हुन्छ।
धान खान्छन् मुसाले र चोट खान्छन् निर्दोश भ्यागुताले,
यो मानिसको संसारमै सधैभरी किन यस्तो तमाश हुन्छ।
कर तिर्नेले तिरिरहेकाछन् राज्यलाई सुयोँ धागाको पनि,
तस्करलाई कर तिर्नु पर्दैन् घरभित्र नै सुनको राश हुन्छ।
हिंजो सडकबाट सुरूङ खन्नेहरूनै छन् आज सरकारमा,
उनिहरूको आज साम्राज्यवादी सँग मिटिङ्ग खास हुन्छ।
एम सीसी पास भयो नागरिकता बिधेयक पास भयपछि,
कसले बिरोध गर्ने युवाहरू बिदेशीय नेताहरू दाश हुन्छ।
तिमीले आमूलपरिवर्तनका कुरागर्छौ हिंजो आज देशमा,
देश जोगाउँन कठिन छ देश बेच्ने त नेता सँग पास हुन्छ।
अवसरबाद र बिदेशी दलालहरू को हालिमुहाली देशमा,
देशभक्त को त कतै त्रिशूली मा कतै बिदेशमा लाश हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-०९-२०२३
गजल!
बाटो बिरायो सरकारले खबरदार गर्नैपर्छ,
जनता र देशको लागि बारमबार गर्नैपर्छ।
राजनीति गर्नै छ भनी इमान्दारी सँग गरौँ,
सबैले आफ्नो देशको स्यारसुसार गर्नैपर्छ।
देश छर पो राजनीति गरेका हुन्छौँ हामिले,
आफ्नो मातृत्वको लागि हारगुहार गर्नैपर्छ।
असमान सन्धि सम्झौता गर्छौ केका लागि,
देशहितमा सधै फाइदाको व्यापार गर्नैपर्छ।
देश बिदेश छन् आफ्नो सन्तान अपहेलित,
नेता उनिहरूको उद्धार र उपकार गर्नैपर्छ।
नेताहरूको भर नपरौँ धेरैजसो गद्धार भए,
देशका उद्धार हामि नै हौँ कर्णधार गर्नैपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०८-२०२३
बाटो बिरायो सरकारले खबरदार गर्नैपर्छ,
जनता र देशको लागि बारमबार गर्नैपर्छ।
राजनीति गर्नै छ भनी इमान्दारी सँग गरौँ,
सबैले आफ्नो देशको स्यारसुसार गर्नैपर्छ।
देश छर पो राजनीति गरेका हुन्छौँ हामिले,
आफ्नो मातृत्वको लागि हारगुहार गर्नैपर्छ।
असमान सन्धि सम्झौता गर्छौ केका लागि,
देशहितमा सधै फाइदाको व्यापार गर्नैपर्छ।
देश बिदेश छन् आफ्नो सन्तान अपहेलित,
नेता उनिहरूको उद्धार र उपकार गर्नैपर्छ।
नेताहरूको भर नपरौँ धेरैजसो गद्धार भए,
देशका उद्धार हामि नै हौँ कर्णधार गर्नैपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०८-२०२३
गजल!
एम सी सीको बिरोध नगर्ने देशको गद्धार हुन्छ,
असमान सध्धी सम्झौताका दोशी सरकार हुन्छ।
नागरिकता बिधेयक पनि पारित गर्यो सरकारले,
इनै गलत सम्झौता सिक्किम पुग्ने आधार हुन्छ।
अखण्ड देशलाई टुक्क्रा / टुक्क्रा पार्यो स्वार्थमा,
भन्थ्यो देश सङ्गियतामा गएपछि नै निखार हुन्छ।
हिंजो गरू नखाने कम्युनिष्ट हुँन नै सक्दैन भन्थे,
आज अपराध भयो त्यसको पनि चिरफार हुन्छ।
एकातिर भ्रष्टाचारकै फाइल खोलेर डरायो आफै,
आर्कोतर्फ सुन मानव तस्कर सँगै भ्रष्टाचार हुन्छ।
बनायौ खुब यो देशका जनतालाई मुर्ख नेता जी,
तिम्रो अफ्सान गर्नेपनि यही देशका औतार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०८-२०२३,
गजल!
फलामलाई जति कुट्यो उती धार बन्छ,
त्यही कुट्ने को घांटी शेर्ने औजार बन्छ।
नेता लोभमा तिम्रो दलाली गर्छन् होला,
नसोंच सबै लेण्डुव जस्तै बफादार बन्छ।
भर छैन छनलाई कत्ती यी गद्धारहरू को,
देशभक्त इनैका जरा काट्ने औतार बन्छ।
छन नौजवान अहिले खाडीमै खारिएका,
स्वदेश फर्काउँने एकदिन समाचार बन्छ।
जहाँ गएपनि गोर्खाली बाघ त बाघ नै हो,
आफ्नो देश जोगाउँने सधै हथियार बन्छ।
साम्राज्यवादले जति दमन् गरेपनि साँच्चै,
एकदिन अबस्य श्रमजिविकै सरकार बन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०८-२०२३,
गजल!
खै किन इनिहरूलाई हत्या हिंशा गर्न रहर लाग्छ,
सोजा जनतालाई एउटा चरा मार्नपनि डर लाग्छ।
मलाई सधै ताजुब लाग्छ समाजको ब्यवहार हेर्दा,
हाम्रो देशका जनतालाई किन यिनैको भर लाग्छ।
दुनियाँका देशहरूमा पुग्छौं उनिहरूको भएर रैती,
अनी स्वदेशकै नियम कानुन् मान्न पनि कर लाग्छ।
आफुलाई भौतिकवादी भन्छौं र भैंसीकै पुजागर्छौ,
बिदेशीको इसारामा आफ्नो भत्काएको घर लाग्छ।
युवाशक्तिको भरपुर दोहन गर्छ छिमेकीले सधैभरी,
उसैले रित्ताएको यो देशकै खोला अनी बगर लाग्छ।
जोगी बनी आउँछन् र सम्पत्ती लुट्छन् मिन्दिरको,
सरकारलाई कहिल्यै हुँदैन कानोकान खबर लाग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०८-२०२३,
गजल!
किन खलबल्लिन्छ हाम्रै समाज सधैभरी,
अनैतिक दोहोरो राज्यको काज सधैभरी।
प्रष्ट छैन नीति छुट्टाइन्छ धनी,गरिब, जात,
कतै बिक्छ बिफ कतै गिर्छ गाज सधैभरी।
मानिसहरू निती नियम बनाउँनै नजान्दा,
चल्छ कलम लात लुकाउँन राज सधैभरी।
बदल्नैपर्छ यो व्यवस्था जो छैन जनहितमा,
यसमा बसेर कसरी गरिरहौँ नाज सधैभरी।
राज्यको सानोतिनो भुलले पनि निम्ताउँछ,
जातिय धार्मिक दोन्ध आउ बाज सधैभरी।
इनै नेता त हुँन हिंजो गरू काटेर खानेहरू,
आज पुज्न थाले मनिनन् लाज सधैभरी।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-०८-२०२३
गजल!
जिवनभरी ऐयासी गरे धेरैले लेक्चर मा,
झुठ फरेब गरेर सिखर चड्ने तरखर मा।
यो पनि शोशण हो तर पटक्कै देखिदैन्,
जिउ पलेकै हन्छ आफ्नो यसैको भर मा।
श्रमजिविहरू खाडीबाट देश जोगाउँछन्,
धेरैजसोको यस्तै कथा हुन्छन् घरघर मा।
भ्रष्टाचार फैलियो देशैभरी नै हिँजो आज,
भएकोछ नर्क जस्तै अचेल गाउँ सहर मा।
बन्छन् पार्टिका झोले र बजाउँछन् डम्फु,
गन्तव्य बिहिन भयो डगर सुताए बगर मा।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०८-२०२३,
गजल!
कलम कसैलाई राहत बन्यो कसैलाई तरवार बन्यो,
त्यो कसैको मुटुको ढुकढुकी बन्यो र हकदार बन्यो।
कसैलाई मार्नुपर्छ भने शाब्दिक बाण प्रयोग गरिन्छ,
यही मानिसको जिवन र मृत्युकै ससक्त करार बन्यो।
लुट्नेहरूले शुन्य थपे र कविले सधैभरी बिरोध गर्दा,
निर्दोश कागज र यही कलम नै दुबैको आधार बन्यो।
कतै प्रेमिहरूलाई इजहार बनेर मुटुभित्र पस्यो कलम,
कसैको उपकार बन्यो र कसैलाई ससक्त प्रहार बन्यो।
यो संसारको दड्कन हो निरन्तर चलिरहन्छ रोकिदैन,
यसैको बलमा जार ढल्यो र जनताको सरकार बन्यो।
दुःख त लाग्छ आज यहीपनि अवसरबादको हातमा,
कतै सम्झौता र सन्धि लेख्छ र धेरैको व्यापार बन्यो।
कलमको महिँमा एउटा गजलमै लेखेर कहाँ सकिन्छ,
जती लेख्छौँ कलमकै गुणको बृधी झनै रफ्तार बन्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-०८-२०२३
गजल!
जनतालाई अनुशाशन लधाएर मात्र पुग्छ,
सधै क्रान्तिको सपनामा हराएर मात्र पुग्छ।
देश बिदेशबाट खुब आयो क्रन्तिकै नाममा
ठुलो धनराशी चन्दा तिमी पाएर मात्र पुग्छ।
लामा/लामा लेख थोप्छौ जनतामा तिमीले,
बिचारमा नै दर्शनको गीत गाएर मात्र पुग्छ।
डर दुश्मनको भन्दापनि आफ्नैको छ बढी,
उन्लाई आफ्नो स्वार्थमा सताएर मात्र पुग्छ।
कसैले बाटो बिरायो र पनि संसदभित्र पुग्यो,
के हामिजस्तै केही त्यहाँ अटाएर मात्र पुग्छ।
यही भ्रष्टाचारको मेलाबाट आएर आवेसमा,
दुई चारजना फटाहालाई उठाएर मात्र पुग्छ।
हुन त बतास नलागेको रूख भेटिदैँनन् कतै,
ऐयासी र प्रेमका कथामा अघाएर मात्र पुग्छ।
निदार खुम्चाउँ र सोंचौँ हामीलाई चाहिएको,
आमूल परिवर्तन मनमा सजाएर मात्र पुग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०८-२०२३
गजल!
अनाडी नेताहरूले गर्दा समस्याको रास भयो,
स्वर्गमा जन्मेका तर हाम्रो नर्कमा बास भयो।
जनतालाई खान र लगाउन ज्यान गुमानु पर्छ,
यो देशको नागरिक सधै दुश्मनको गास भयो।
समाज आजपनि जातिय धार्मिक जालमा छ,
साम्राज्यवादको कब्जामा धर्ती आकास भयो।
हामि धर्मगुरू ओसारर्छौँ छिमेकबाट सधैभरी,
धर्म र रोजी बेटीको नाममा देश नै दाश भयो।
हामिलाई बिदेशीले बहादुर भन्दा फ्रुक्कै पर्छौँ,
बन्यौँ बफादार अरूको र देश सत्यानाश भयो।
नघरका भयौँ नघाटका नै भयौँ नेपाली जनता,
देश कङ्गाल भयो जनताको जिउँदै लाश भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे २२-०८-२०२३
गजल!
उठ,जाग, जुट समय खास भएको छ,
आफ्नो मात्रृत्वभूमि उदास भएको छ।
रोजगार न बिकास देश कङ्गाल भयो,
दुनियाँ भरीमै सधै उपहास भएको छ।
कामकै खोजिमा वृद्धाको सहारा गयो,
उता खाडिमा जिउँदो लाश भएको छ।
आखिर कहिलेसम्म आस्था कुरेर बसौँ,
दुश्मनको चौघेरा भित्र बास भएको छ।
तिम्रो कुरितीकै आस्थामा सदियौँ देखि,
धेरैजसोको जिवन सत्यनाश भएको छ।
नागवेली टांस्नेहरूले निर्दोश नाग मार्दा,
त्यो कथा पनि उस्तै बक्वास भएको छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २१-०८-२०२३
गजल!
देशभित्र अँझैपनि छुवाछुत भेटिन्छ,
नागरिकको मष्तिकमा भूत भेटिन्छ।
भन्छन् अन्मुख छ देश समाजवादी,
तर देशैभरी कुरिती अकुत भेटिन्छ।
गाई गरू पाल्न छाडे देशभित्र हाम्रो,
पञ्चाप्रीमै मात्र अँझै गौमूत भेटिन्छ।
तर बिभेद किन मानिस र मानिसमा,
अँझै कतै धेरै कतै छुत् पुत भेटिन्छ।
संसारका मान्छेहरू आकास मै पुग्यो,
यहाँ सन्तान अंझै नसामै धुत भेटिन्छ।
जता पनि हुन्छन् अचेल नेताका कुरा,
सडक के सदन के जुतम् जुत भेटिन्छ।
गजल!
जती नारा लगाए पनि कुनै असर हुँदैन,
बिदेशियका सन्तानको कुनै खबर हुँदैन्।
आखिर सरकार के र कस्को लागि होला
जसलाई राष्ट्रको रक्षागर्ने कुनै रहर हुँदैन।
बिकासका कुरा त गर्नु नै भएन जनताले,
देशभक्तलाई कुन्दिन जेल हुन्छ भर हुँदैन।
बिधीको बिधानभित्र नबसेको सरकार ले,
जेगरेपनी त भयो जसलाई कुनै डर हुँदैन।
सरकारी आडमा जेगरेपनि छुटहुँदोहोला,
मानव सुनकै व्यपार उस्लाई तस्कर हुँदैन।
अपराधीहरूलाई आम माफिहुन्छ देशमा,
ज्यानमाराहरू लाई जेल हाल्ने कर हुँदैन।
सुरेशकुमार पाण्डे २०-०८-२०२३
गजल!
ऋणमा चुलेको देशका नेता दलाल भए,
धेरैजसो गद्धार बिदेशीहरूका ढाल भए।
जसले देशको लागि लड्यो जिवन भरी,
उनै शहीदका सन्तानहरू नै कङ्गाल भए।
खेर गयो रगत देशभित्र पसिना खाडिमा,
देशमा भूमाफिया र तस्करको जाल भए।
केगर्दा जोगिएला देश र स्वाभिमान हाम्रो,
युवाहरू सधैभरी शड्यन्त्र को काल भए।
सबैलाई थाहा छ पाप के धर्म केहो याहाँ,
फेरी पनि तिनै धर्म र जातमा बबाल भए।
जसले बनायो आलिसान महल संसार मा,
उनै बेघरभए उनैका अंघी रित्ता थाल भए।
सुरेशकुमार पाण्डे १९-०८-२०२३
गजल!
गुणी भन्दा पनि धेरै वैगुणी यो सरकार देखियो,
विपक्षलाई थुन्ने आफु उम्किने व्यवहार देखियो।
नागरिकता बिधेयक र एमसीसी गरायो एसैले,
आफ्नो देशलाई फिजी बनाउँने आधार देखियो।
भ्रष्टाचारको फाइल खोल्दा जनता मख्खै परे नी,
सुन तसकर मानवतस्कर खुब भ्रष्टाचार देखियो।
भन्दै हिंड्छन् मलाई सरकारमा पुराउँने यिनैहुन,
देश जनताको भन्दा बिदेशीकै बफादार देखियो।
जनतालाई र देशलाई चाहिएको थियो माले मा,
सरकारमा हालिमुहाली गर्ने ख्रुचेव, जार देखियो।
खुबै नारा लगायौँ बिदेशी हश्तक्षेपका विरूद्धमा,
उसैसँग नेताको असमान सन्धिमा करार देखियो।
सुरेशकुमार पाण्डे १८- ८-२०२३
गजल!
भोको पेटले सिकाउँछ डुल्न संसार मानिसलाई,
ठोक्करले नै इस्पात बनाउँछ खुँखार मानिसलाई।
जन्मिदा सबै शिशु उस्तै जन्मिन्छन् सबैको घरमा,
परिस्थितिले मात्रै बनाइदिन्छ आधार मानिसलाई।
हाम्रो देशभित्र श्रोत साधनहरू भेटिन्छन् प्रसस्तै,
किन चाहिन्छन् बिनाकामका दरबार मानिसलाई।
साम्राज्यवादी कतै कसैको आफ्नो हुँदैन संसारमै,
बनाई दिन्छ लोभ र लालचले गद्धार मानिसलाई।
पुँजिवादी सम्रचना आफैमा भ्रष्टाचार हुन्छ साथी,
सुःख सुबिधाहरूले नै बनायो वेकार मानिसलाई।
हामी बुझ्नै पर्छ जन्मिएका सबै मर्छौँ त्यो सत्य हो,
किन भयो नभयकै स्वर्गको इन्तिजार मानिसलाई।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-०८-२०२३
गजल!
आफ्नै औलादले आमा बाबालाई हैरान हुन्छ,
जिवन भरी जोगाएको इज्जत अफ्सान हुन्छ।
दुःख पाएकाहरूले खुसी खोज्छौँ औलादको,
आफ्नै योजनाले नै भविश्य सँग वेइमान हुन्छ।
जुन दलदलबाट हामि निस्कियौँ खसे उसैमा,
‘उफ!यही जिन्दगिमा हाम्रै कती उखान हुन्छ।
मयाँ नपाउँदा मयाँकै परिभाषा बुझ्न सकेनौँ,
अन्धो मयाँले नै हाम्रो जिवनमै धुनधान हुन्छ।
त्यो औलाद जसले बाआमाकै अफ्सान गर्ला,
उसैको गयर हाजिरीले पुरा घर सुनसान हुन्छ।
मलाई मायाँलेनै धेरै कुरा सिकायो भबिस्यमा,
जिवन सपार्ने र बिगार्ने यसैको योगदान हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १६-०८-२०२३,
गजल!
फरक यत्ती छ अवसरबादीहरूको जमाना भयो,
सोझा सादालाई सधै कोट,कचहरी र ठाना भयो।
अर्कैको पिठ्युँमा राखेर बन्दुक चलाउँछन् धेरै ले,
अवसरबादीको लागी यो व्यवहार खजाना भयो।
भुले आफ्नो भेषभुसा छैन गाउँ सहरमा मिठास,
हरायो गुन्द्रुक आटो पिज्जा र बरगर खाना भयो।
काम छैन बाँजै छन् खेत बारी अचेल महंगी उस्तै,
अल्छिलाई नेताको झोले बन्ने खुबै बहाना भयो।
हेरौँ त विदेशीको भिड यो देश भरी गाउँ सहरमा,
आफ्नै देश भित्र आफ्नो सन्तान् नै वेगाना भयो।
अमूल्य उत्पादन बिकेन कुह्यो किसानकै बारिमा,
विदेशीको मण्डी बन्यो महंगो अन्नको दाना भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-०८-२०२३
गजल!
कताकती जानेर कती नजानी दुःख पायौँ,
सधैभरी गर्दा आफ्नै मनोमानी दुःख पायौँ।
हेरौँ त गउँथलीले समेत सुन्दर घर बनाउँछ,
अनुशासानको नबसालेर बानी दुःख पायौँ।
मानिस भएर जन्मिएपछि समस्य आईपर्छ,
गर्दागर्दै पनि हुनेरैछ नोक्सानी दुःख पायौँ।
कसैले परिवारकै लागि आत्मा त्याग गर्छन्,
कसैले परिवारनै त्याग्ने कहानी दुःख पायौँ।
गर्दागर्दैपनि तङ्गभङ्ग हुँनेरहिछन् सपनाहरू,
जति अपनाय पनि त सावधानी दुःख पायौं।
केके दिमाखमै घुम्छ र निद्रा लाग्दैन अचेल,
मनभित्रै हुँदा समस्याको खानी दुःख पायौँ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०८-२०२३
गजल!
अनाडी भए नेता रता देशको सत्यानाश भयो,
सधैभरी युवाहरू को समेत बाहिरै बाश भयो।
बाबा ले लाहुरे बनेर डिग्रि दिलायो छोरालाई,
राहदानी छोप्यो र छोरा देशबाट निकास भयो।
जनताले चुने संसदमा गए जान्छन् सरकारमै,
न देशका भए न जनताका बिदेशी दाश भयो।
चर्का नारा लगाउंछन् अवसरबादहरू देश मा,
जस्तोसुकै भएपनी जनताबाट त्यो पास भयो।
देशको कहाली लाग्दो अबस्था छ हिंजोआज,
बहादुर जनताको समेता आज उपहास भयो।
तिमिले प्रेमका कुरा गर्छो बहरका कुरा गर्छौ,
आज हाम्रै अगाडी धेरै समस्याको रास भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-०८-२०२३
गजल!
चोखो मायाँ सधै अमूल्य बिचार हुनुपर्छ,
हाम्रो बिचमा बिस्वासको आधार हुनुपर्छ।
आआफ्नै स्वार्थमा प्रेमको नचढाऊँ बली,
हाम्रो माझमा प्रेम पूर्वक व्यवहार हुनुपर्छ।
देशप्रेम बिना कहाँ जोगिन्छ यो देश पनि,
जनता र देशको हितमा सरकार हुनुपर्छ।
सरकार कति वेकसुर छन् बिदेशी जेलमा,
आफ्ना प्यारा शन्तानको उद्धार हुनुपर्छ।
किन बल्झिन्छौ भ्रष्टाचारभित्र तिमी आफै,
तिम्रो व्यवहारमै पार्दर्शी र निखार हुनुपर्छ।
अपराधीलाई सधै तिमीबाटनै उद्धार भयो,
सरकारको सधै निश्पक्ष कार्यभार हुनुपर्छ।
देश अंमर रहनुपर्छ है,क्रान्ति होला नहोला,
तर अतिक्रमणको बिरोध लगातार हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-०८-२०२३
गजल!
विना महेकको त कागजको पनि फूल हुन्छ,
उनैको पनि रूप हेर्छौंभने मूल्य असूल हुन्छ।
मानिसले बनायो ढुङ्गा तरासी भगुवानपनि,
मन्मा छैनभनी आस्था यो श्रृष्टिनै धुल हुन्छ।
मानिस आफै गलतीकै पुत्लाहो जानि राखौं,
पाइलैपछी नै हाम्रा झिनामसिना भुल हुन्छ।
न स्वर्ग कतै नर्क छ सबैले देखेको समाज मै,
फैलाए त समाजकै आंखा छोप्ने झुल हुन्छ।
साहित्याकर नै समाजिक जिवन र जगत मा,
कुसंस्कार पखालेर नयाउर्जा थप्ने पुल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०९-०८-२०२३,
गजल!
कर्म होइन काममा भर परौँ मानव औतार सबै,
नपरौँ भ्रममा अन्धविस्वासभित्र खबरदार सबै।
को देखेर आयो खै स्वर्ग नर्क आकास पत्ताल,
यो समाजलाई भ्रममुक्त गरौँ हामी बारबार सबै।
कसैले राजनीति गरे तिम्रैछातिमा भ्रमको खेती,
अहिलेसम्म गरिबकै लागि बनेनन् सरकार सबै।
लिएर जाने केही छैन अन्तिम यात्रा रित्तो हुन्छ,
नबनौँ एक आर्काको पराण लिने हतियार सबै।
देश बिदेश राजनीति पाशा थापेर पेट पाल्छन,
कोही कसैको होइन हो ऐयासीको आधार सबै।
जसले जे भोग्यो त्यही भन्छन् सच्चा मानिसले,
देशलाई त पारिसके दलालहरू नाङ्गेझार सबै।
गरिबको मुक्तिको नाउँमा गरिबकै बास भुट्छन्,
अब त बुझ्नैपर्छ देखेर उनिहरूकै व्यवहार सबै।
सुरेशकुमार पाण्डे ०९-०८-२०२३१
गजल!
कला र गलाका पार्खिलाई सम्मानको खबर हुन्छ,
अचेल शब्दहरूसँग खेल्नेहरूको खुबै कदर हुन्छ।
तर किन छ देशभक्त र प्रगतिसिल पक्ष ओझेलमा,
जसको लगन र मिहेनतमा राष्ट्रियता निरभर हुन्छ।
सामाजिक कुरिती पखाल्न जस्ले जिवन लगायो,
उही अभियान्ता समाजमा अपहेलित र वेघर हुन्छ।
हो पहिले बनका बाघ भालु सँग मानिस डराउँथ्यो,
अचेज मानिसलाई स्वायम मानिससँग नै डर हुन्छ।
देख्छौँ सुन चाँदी ओसार पसार हुन्छ राजधानिमा,
किन देख्दैनौँ त्यहाँ जिउँदा मान्छेको तस्कर हुन्छ।
भनौँ अतिकर्मण जमिनको मात्र कहाँ भयो देशमा,
स्वाभिमानमा खतरा आतङ्कित प्रत्येक घर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०८-०८-२०२३
गजल!
क्रान्तिको नाउमा ऐयासी गर्नलाई झोला बोक्नेहरू,
मन्त्री बनेपछि बिदेशी खुसि पार्न खोला बोक्नेहरू।
धेरैछन् यो देशभित्र दलाल स्वभावकै कुपुत्र बनेका,
वेला वेलामा क्रन्तिको नाउँमा बोम गोला बोक्नेहरू।
मानिसलाई भेडा बाख्रा सम्झिन्छन् अनि प्रयोग गर्दा,
रैती बनाएर आफ्नै स्वार्थमा सोझा भोला बोक्नेहरू।
जनताले परिश्रम गर्नुलाई भाग्य सम्झिन्छन् आफ्नो,
उस्तै समाजमै लुटेर खान पल्केका चोला बोक्नेहरू।
बेच्छन् नागरिकता अनी खान्छन् कमिसन आमाको,
सियो नछिर्ने ठाउँमै तस्करी सुनको डोला बोक्नेहरू।
सम्मानिय हुन्छन् वा इज्जत बरी हुन्छन तस्कर पनि,
फस्छन् सधै खोरमा मज्दुरीकै एक तोला बोक्नेहरू।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-०८-२०२३
गजल!
शंङ्घर्ष गर्ने रहर छ,तर झोले बन्ने रहर छैन,
यत्ती बुझौँ साथि नराम्रो मा झुक्ने कर छैन।
बन्नखोज्दा नैतिकताकै आडमा शामन्तवादी,
कुनैदिन ठुलो बिद्रोह हुन्छ आफ्नो भर छैन।
आआफ्नो शक्ती लगाएकै हुन्छन कतिपयले,
नैतिक्ताकै दुर्पयोग गर्न उनिहरूलाई डर छैन्।
अवसरबादी छन् डर देखाएर ज्यु पाल्ने थुप्रै,
मित्र त्याहाँ बस्नैहुँन्न जहाँ आफ्नो कदर छैन।
घाट घाटकै पानी पिएर यहाँ सम्म पुगेका छौँ,
समाज सेवकलाई नेता मन्त्री बन्ने परपर छैन।
अन्याय अत्याचारको बिरूद्धमै कलम चल्यो,
झोलाछाप राजनीतिको आफुलाई खबर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-०८-२०२३,
गजल!
जहाँ हुर्कियो मेरो बालपन खुसिले,
घुमेको थिएँ म त्यो रनबन खुसिले।
झल झली आँखाको वरिपरी घुम्छ,
नाच्न थाल्छ धर्ती र गगन खुसिले।
त्यो भत्किएको घर आगनमा पुग्दा,
फुरूक्क हुन्छ यो तन मन खुसिले।
सम्झिन्छु त्यही दिन र बालपन घरी,
हराउँछु सम्झनामै झन झन खुसिले।
अनि बग्छ नैनबाट नूरको भल उस्तै,
घुम्छ फेरी उनैदिन भनभन खुसिले।
माटोमै पनि आमाको अनुहार देख्छु
गर्नैपर्छ यही माटोको जतन खुसिले।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-०८-२०२३,
गजल!
धनीले बस चलायो गरिबको पाटो काटियो,
भन्छ बिकास भयो यहाँ धेरै माटो काटियो।
उस्को उन्नतीभयो प्रगती भयो मेरै भाडामा,
गरिब को पाटो त ऊ गुडेको साटो काटियो।
त्यस्मै बालपन बितायौँ खनखोरस गर्दै पनी,
फलायौँ मकै आज एक गास आटो काटियो।
मर्दा पर्दा चाहिन्छ समाज भनेर चुप हुनुपर्छ,
तर ऊ मख्ख भएर भन्छ त्यो लाटो काटियो।
आकास तर्फ फर्केर थुक्दा थुक कहाँ पुग्ला,
छर छिमेक र मर्दा जाने त्यो घाटो काटियो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-०८-२०२३,
गजल!
बिदेशबाट नागरिक लिएर आफ्नै लाश आउँछ,
धेरै कमायो भने लिएर एउटा बस्ने बास आउँछ।
देशभित्र ठुलठुला पहिरो जान्छन् अप्रकृती पनि,
राहातपनि नेताहरूकै नाउँमा धन खास आउँछ।
नागरीकले भोट दिएपनि सकार बनाउँछ कसैले,
उनैका इसारामा जहाजबाट सुनको रास आउँछ।
गरिब मजदुरले ज्यान जोगाउँनै गारो छ आफ्नो,
आर्कालाई कामले खुसिपारेर खाने गास आउँछ।
भोको पेट त यही कविलेपनि लेख्न सक्दैन सधै,
पेटमा दाना पानी पुगेपछि बल्ल सहास आउँछ।
जनता हामि आपसमा नलडौँ नेताका झोले बनी,
जतिलडे पनि सरकारमा बिदेशी कै दाश आउँछ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-०८-२०२३,
गजल!
बा पिडित थियो र छोरा भष्टाचार बिरोधी भयो,
छुवाछुत सामाजभित्रको व्यवहार बिरोधी भयो।
घर घरमा लडाई ले देशको बिकास कसरी हुन्छ,
लुटमार गृहयुद्ध विकासकै आधार बिरोधी भयो।
मानिसले बनाएकै मन्दिर र मुर्तीमा कति आस्था,
चमत्कारको आसमा मन्छे सत्कार बिरोधी भयो।
कविले लेखिरहन्छ अन्यायको बिरोधमा सधैभरी,
फैलियो अशान्ति समाजमा नै प्यार बिरोधी भयो।
राणा र राजा भगाउँने यही जनता हो फर्केर हेरौँ,
उहि चक्रव्युमै छ कहाँ कुन गुनेगार बिरोधी भयो।
भन्छ सरकारले देश समाजवाद अन्मुख छ आज,
सरकार त आफैले लिएकै कार्यभार बिरोधी भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०३-०८-२०२३
गजल!
मन्त्री छन् हिँजो उनैपनि चौकिदार थिए,
कुनै /कुनै रोजगार बिनाका वेकार थिए।
कहिले कस्को /कहिले कस्को काखामा,
बिना पिंदका लोटा जस्तै बरकरार थिए।
उनैलाई नै समाजवाद आएको छ देशमा,
जो सिद्धान्त् हिन र आफैमा दोधार थिए।
उनिहरू मख्ख छन् मन्त्री सभासद बनी,
जो सधैभरी पद लोलुप्ताका बिमार थिए।
जौना बर्गको मुक्तिका लागि हिंड्यौँ हामी,
उस्तैछ अबस्था जो उत्पिडित मुहार थिए।
अंरे यार कुन सिद्धान्त बोकेर संसद पुग्यौ,
जो तिम्रै बिरूद्धमा उठेका हतियार थिए।
सुरेशकुमार पाण्डे ०२-०८-२०२३
गजल!
मकैको आटो र गुन्द्रुकको कत्ती कदर छैन,
आजका मानिस आफ्नै पाटोमा निर्भर छैन।
जान्छन खाडी सुःखकै खोजिमा युवाशक्ती,
कुनै प्रवाशी श्रमजिवीको हर्षित अधर छैन।
हाम्रो देश पनि विदेशीको बैसाखीमा उभियो,
नेता दलाल कसैलाई बिकासको रहर छैन।
आफ्नै सन्तानले भन्छन् पैसा डुब्छ देशमा,
बरू घरबार नै बेचेर छिमेकमा पसौँ डर छैन।
कस्ता/कस्ता दिन देख्नु पर्छ देशभक्त हामी,
नागरिकहरूलाई नै आफ्नो देशको कर छैन।
भ्युटावर बाट उभिएर हेर्छु सुन्शान गाउँ भयो,
यो चालामा कुनदिन देश नै जान्छ खबर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-०८-२०२३
गजल!
साहुन पन्द्र के धनीको घरमा सधै खिर हुन्छ,
गाई भैंसी पाल्नु पर्दैन घ्यु र दुद हाजिर हुन्छ।
सारा जिन्दकी गरिब साहुको ग्वाला हुँदापनि,
छोरा छोरिलाई कसरी पालौं भन्ने पिर हुन्छ।
लुट्छन् ठग वेइमानहरूले श्रमजिविहरूलाई,
उस्को बिरोधगर्न नसक्दा दोशी तक्दिर हुन्छ।
पेटभरी मकैको आटो खान पाए ठुलो भाग्या,
जो आजिबन कामगर्छ संसारमै फकिर हुन्छ।
गरिब मुक्तिका नारा घन्काएर नै बन्छन् मन्त्री,
शोशक फटाहा झोला छापहरूनै अमिर हुन्छ।
गरिब हो आसानै नगर खिर तिमिहरूले याहाँ,
हाम्रो अगाडी समस्यका धेरै अग्लो भिर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०७-२०२३
गजल!
धेरै छन् यहाँ मान र सम्मान खोज्ने,
समाज भित्र हराएको परान खोज्ने।
एउटा म मात्रै छु बिहानैबाट गजलमा,
देशभक्तको देशप्रती योगदान खोज्ने।
साहित सपनिमा पनि बिक्रिती देख्छु,
कुरिती पखाल्नलाई नै जहान खोज्ने।
भ्रष्टाचारिको न देश न आफन्ती हुन्छ,
उस्तैले हो यिनैमा देशको शान खोज्ने।
देशलाई अचानो बनाएर राजगर्ने हरू,
छन् नागरिकतामै पनि दोकान खोज्ने।
उस्तै नेता उस्तै झोले बुद्धिहिन देशमा,
बिकासको नाममा सधै उखान खोज्ने।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०७-२०२३,
गजल!
गरिब लड्छन मर्छन् सरकार धनिको हुन्छ,
क्रान्ती भन्दै बली चढे संसार धनिको हुन्छ।
राज त भयो दुनियाँ भरीमै मुठ्ठिभर धनिको,
गरिब लड्दा जितको आधार धनिको हुन्छ।
आखिर के गरौँ गरिब सर्वहारा श्रमजिवि ले,
भन गरिबले बनाएकै औजार धनिको हुन्छ।
थुप्रै छन आफुलाई क्रान्तिकारी खम्बा भन्ने,
दुःख लाग्छ उनैको व्यवहार धनिको हुन्छ।
आजपनि गरिबलाई कसैले हेर्दैन् संसार मा,
जस्तो सुकै सरकारमा उद्धार धनिको हुन्छ।
हामि औजार बनाउँछौ गुडाउँछौ र उडाउँछौँ,
त्यो सबैमा कब्जा सधै बरकरार धनिको हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०७-२०२३,
गजल!
गजलमा देश लेख त्यो स्वतन्त्र वा बहर लेख,
आमाको मायाँ र मातृत्वको मर्म सक्भर लेख।
कुरिती बिरूद्ध आवाज समाज मा आईपरेका
जनताको अबस्था कस्तो छ आज भर्खर लेख।
देशकै सिपाए बन उस्तै समाजको सेवक बनौं,
कथाभित्र सारा धर्ती अनि यो सिङ्गो सगर लेख।
समानताको आवाज बनि कर्णधार बनि देशकै,
मिसाल बनौँ अब प्रगतिपथमा तिम्रो रहर लेख।
कुसंस्कारको बिरूद्धमा जुझ्ने आंट गर तिमिले,
बर्गशंघर्षकै नछाडी मूलबाटो नौलो खबर लेख।
ए कवी लेखक यो देश सदियौँ सम्म जोगाउँला,
देशभक्त र सहीदको तिमी भित्र को कदर लेख।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०७-२०२३,
गजल!
सिक्किम राज्य बनेको त भर्खर जस्तै लाग्छ,
आज पनि सोंच्दा स्वतन्त्र सगर जस्तै लाग्छ।
सबै जन्माओस दलाल नजन्माओस देशले,
बिदेशी दलाल भए देश खण्डर जस्तै लाग्छ।
मायाँ गरौँ आफ्नै देशलाई पनि आमा सम्झी,
देशभक्ती बिन नागरिक वेकदर जस्तै लाग्छ।
हेरौं हामी बिदेशमा हाम्रो सन्तानको अबस्था,
यही सरकार पनि उस्तै वेखबर जस्तै लाग्छ।
छाती खोलेर हिंड्छन ती काम गरेर बाँचेका,
उनैलाई देशको अपमान जहर जस्तै लाग्छ।
जबकी एउटा सियो छिर्दैन बोडरबाट देशमा,
सुन छिर्दा सरकार आफै तस्कर जस्तै लाग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०७-२०२३,
गजल!
देशमा जेहुन्छन् नागरिकलाई खबर हुनुपर्छ,
मनभित्र सकारत्मक बिचार सकभर हुनुपर्छ।
अहिलेसम्म भएका असमान सन्धि सम्झौता,
एक एक गरी अब अबिलम्बन बदर हुनुपर्छ।
इख गर्न सिक नेता आफ्नै पुर्खौलीसँग तिमी,
दलालीको बद्लामा लिएको त जहर हुनुपर्छ।
ढुङ्गा अरू माटो मिसिएर बनेको हाम्रो देश हो,
पानीको जस्तै सम्मान मन भित्र बगर हुनुपर्छ।
सधै नेतालाई जनताको जनतालाई नियमको,
सम्मान हुनुपर्छ एकको अर्कालाई डर हुनुपर्छ।
देशका लागि मरे वा मारिए ति महान आत्मा,
यो देशमा जन जनमा सदियौं अम्मर हुनुपर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-०७-२०२३,
गजल!
जहिल्यै पनि सत्तामा वेइमान हुन्छन्,
बिदेशी दलाल र उनैका परान हुन्छन्।
काम हुँदैन खिचातानी देशको हितमा,
सडक र सदनमै आँधी तुफान हुन्छन्।
घरकै भेदीले लङ्कामा आगो लगायो,
रक्षक सम्झ्यौ हामी उनै सैतान हुन्छन्।
ए लेखक साहित्यकार अंघिबढौँ हामी,
देश बिकासमा सबैको योगदान हुन्छन्।
देख्यौ हाल क्रान्तिको दौसाला ओडेको,
तस्कर बलत्कारी बनेर अफ्शान हुन्छन्।
जोगाउँनै पर्छ हाम्रो देश देशका जनताले,
नसोंच्नु यो देश जोगाउँने भगुवान हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०७-२०२३,
गजल!
पसिना पोख्छौं रगत बगाउंछौ रहर जस्तै भयो,
जती परिश्रम गरेपनि सुकेको बगर जस्तै भयो।
गोरखाली तं बहादुर भन्छ विर भन्छ जोसिन्छौं,
हामिलाई दुश्मनकै नौंजालपनि घर जस्तै भयो।
खाडिमा गएर मर्यौं कसैलाई मार्न आउंछ घरमै,
हाम्रो सन्तान अकालै बलीमा निर्भर जस्तै भयो।
न मानिसले खाने सुन हो ,न हिराले पेट भरिन्छ,
छाक टार्न नै जिन्दगी मोतको सफर जस्तै भयो।
हामी जति त्यागी भएपनि यो राक्षशको समाज,
न सहीदको सम्मान, समाज वेखबर जस्तै भयो।
हाम्रै देशमा सबैजसो आयातित छ अर्गेनिगं छैन,
राजनीति र नेताहरु घुशपैठी तस्कर जस्तै भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-०७-२०२३,
गजल!
किनहोला सबैलाई आकास छुने हतार हुन्छ,
मस्तिकबाट विवेक र सहनसिल फरार हुन्छ।
संसदमा उसैलाई छानेर पठाउँछन् जनताले,
साच्चै त्यही आजिवन जेलकै हकदार हुन्छ।
हिंजो आज नीति नियम सबै देखावटी भयो,
गरिब मुक्तीका कथा ज्यु पाल्ने आधार हुन्छ।
तिमिले भन्छौ क्रान्ति किन हुनसकेन देशमा,
निजि स्वार्थ आन्दोलन भाड्ने औजार हुन्छ।
गरिब मुक्ती क्रान्तिका कुरा गरेपछि सजिलरी,
गरिबलाई सिडी बनाएर उनैको व्यापार हुन्छ।
एउटा गरिब धनी भए हल हुदैन सबै समस्या,
न देश बन्छ न देशमा गरिबको सरकार हुन्छ।
देश बलियो भएपछि हुन्छ हाम्रो घर बलियो,
सङ्घियता फालौँ हाम्रो देशको निखार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०७-२०२३,
गजल!
चन्द्रमा र सुर्यको तल अन्धकार किन छ,
सधैभरी कालो बादल बरकरार किन छ।
उदाउँन नपाउँदै अस्ताउँछ सुर्य र चन्द्रमा,
देशभित्र कुद्रतको यस्तो व्यवहार किन छ।
सियो नछिर्ने ठाउँबाट पनि छिर्छन् हात्थी,
नागरिकले बुझ्नैपर्छ यो भ्रष्टाचार किन छ।
जता हेर्छौँ उतै दुश्मन् बनाए देश अचानो,
देशको सिखर मा लुकेको गद्धार किन छ।
देश डुब्दा पनि बिदेशको भ्रमण मा मन्त्री,
अपराधी लाई कार्वाही गर्न दोधार किन छ।
आज भयो हाम्रै देश भ्रष्टाचारको अखाडा,
भ्रष्टाचारिहरू कै बिचमा मारामार किन छ।
हुन्छ सुनको तस्कर मानिसको तस्कर यहाँ,
भन सरकार यस्तो अनौठो व्यापार किन छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २३-०७-२०२३,
गजल!
गरिबकै योजना फेल लगातार भयो देशमा,
मुक्तिका नाराहरू ठग्ने आधार भयो देशमा।
गरिबमुक्ति नारा लगाए भयो शहीदको खेती,
उनै मन्त्री र गरिब मारा सरकार भयो देशमा।
थियो आस नयाँ जनवादी व्यबस्था ल्याउने,
धरापमै पर्यो बर्गशंघर्षमा दरार भयो देशमा।
मन्त्री बने उनै सुन तस्करभए मानव तस्कर,
देश परनर्भर छंदै छ नाङ्गे झार भयो देशमा।
बन्दुककै नालबाट क्रान्ती जन्मिन्छ भन्नेहरू,
टुक्रा /टुक्रा भए उल्टो व्यवहार भयो देशमा।
सम्झिन्छु पुराना दिन र आत्मत्याग आफ्नो,
हेर्दा क्रान्तिको तमासा दिक्दार भयो देशमा।
सुरेशकुमार पाण्डे २२-०७-२०२३
गजल!
आफ्नै देशभित्र नागरिकहरू अपमान हुन्छन्,
सरकारभित्र बसेका वेखबर जानाजान हुन्छन्।
युवा बिहिन भयो देश नै प्रत्येक घरमा बिदेशी,
दिनौँ जापान कुनै खाडी मुलुक प्रस्थान हुन्छन्।
नागरिकलाई सियोमा पनि लाग्छ भन्सार यहाँ,
बा आमाको मृत्यु छोरा खाडी अफ्गान हुन्छन्।
भन्छन् नेताहरू सधै देशमा क्रान्ति गर्छौँ हामि,
सदनमा पुगेपछि कुर्चिकैलागि धुनधान हुन्छन्।
सुनका तस्करले एक क्वाइन्टल सुन छिराउँदा,
बुझ्न गरोछैन त्यहाँ प्रसासनकै योगदान हुन्छन्।
मागि खाए प्रवाशीहरू सँग उनै सांसद भएपछि
कसरी गाडी र राजधानीमा ठुला मकान हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २१-०७-२०२३,
गजल!
जातिय बिभेद त अझैं जिवित छ देशमा,
कुसंस्कार र कुरितीको नै जित छ देशमा।
समाबेसी र समाजवाद अन्मुख भनेपनि,
भौतिकवाद उत्तानै परेको चित छ देशमा।
तिमि भोट हाल न हाल गिन्ति उत्ति हुन्छ।
मदत् गर्छ बिदेशीनै घनिष्ट मित छ देशमा।
शुन छिरेछ धन्न छोपेछन् तर कता जाला,
भ्रष्टाचार गजब शब्दमा अंकित छ देशमा।
लुटामार हुने छ त्यही शुनमाथी आँखा छ,
लोभि र पापी नेता पुरानो रित छ देशमा।
सास्त्र मालेमाका सुनाउँछन् लोभ उस्तै छ,
साम्राज्यवादी सामन्तवादी गित छ देशमा।
सुरेशकुमार पाण्डे २०-०७-२०२३
गजल!
बुद्धिहिन बुद्धिजिवीहरूको भरमार भयो,
देशभित्र पलेको देश भाड्ने औजार भयो।
पठायौं नेता देशको लागि केहिगर्छन भनी,
उन्को बिदेशी सँग दलाली गर्ने करार भयो।
हिंड सिमानामा के खैलाबैला छ हेरौँ हामि,
धमाधम नागरिकता बिक्रिकै व्यापार भयो।
यो गजल हो नारा हो देशभक्तको आवाज
कसैको आवाज नसुन्ने भइरो सरकार भयो।
पत्रकार आउँछन् प्रहरी आउँछन् देश भित्र,
साइनो रोजी बेटी देश भाड्ने आधार भयो।
हेरौँ त सिमाना मात्र होइन देश नै खुल्ला छ,
दुष्टलाई नरोकटोक छ न कुनै तारबार भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०७-२०२३,
गजल
कथा गरिबको छ,गरिबकै कहानी हुन्छ,
जसको संसार सिङ्गारनेमा लगानी हुन्छ।
राज श्रमजिविको पौरख लुटेर बाँच्नेको,
त्यसैले लुटेरा नै समाज भित्र दानी हुन्छ।
जिवनभरी कामगर्दा न मानो छ न छानो,
परिणम भोको पेट आँखामा पानी हुन्छ।
देश भिरमा पुगेको देख्छन् आज कविले
सरकारमा पुग्नेहरूको नै मनोमानी हुन्छ।
सङ्गियताले देश जनतालाई सास्ति दियो,
एउटा देश भित्र आठौटा राजधानी हुन्छ।
अली छिट्टै बुझ जनता नेता त बिकिसके,
आस नगरे इन्को दलाली गर्ने बानी हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०७-२०२३
गजल!
साहित्यिक क्षेत्रमा समेत भ्रष्टाचार हुन्छ,
यहाँपनि अग्रिम पङ्तिमा साहुकार हुन्छ।
बिभिन्न बहानामा प्रतिभाकै उपहास गर्ने,
सुद्धता र छन्दका टुना मुना आधार हुन्छ।
केअनपढ सँग हुँदैन अनुभव छैन प्रतिभा,
व्याकरण भित्र गरिबहरूकै अनुहार हुन्छ।
जस्ले बाल मज्दुर बन्यो र पसिना बगायो,
उनि सँग जिवन भरी ठोकरका भार हुन्छ।
देशभक्त उहि कवि उहि भुक्तभोगी नै उनै,
देखियो याहाँ त इनाममै पनि व्यपार हुन्छ।
जसले देशकै लागि लेख्यो जनताको लगि,
ऊ गुमनामछ जो सम्मानको हकदार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-०७-२०२३,
गजल!
बिमारी मर्छन् अस्पत्ताल पुगेर उपचार हुँदैन,
रोगिहरूलाई धमकाइन्छ सधै सत्कार हुँदैन।
लामबद्ध हुन्छन् बाँच्न चाहाने बिहानै देखी,
उनिहरू सँग इस्टाफको राम्रो व्यबहार हुँदैन्।
सरकारी निकाएं फेलगर्न लाइपरे कै देख्छौँ,
त्यसैले रोघि सँग स्टाफको कत्ति प्यार हुँदैन।
आखिर हामि सबै यही देशका नागरिक हौँ ,
आपसमा मायाँ भन्दा बलियो औजार हुँदैन।
अरूको परणा नै जानसक्छ थोरै गलतिले,
किन जिम्मा लिएकाबाट यहाँ उद्धार हुँदैन।
एउटा रोगि लिएर अस्पत्ताल पुग्ने परिवारमा,
थपिन्छ मानसिक रोग उम्किने आधार हुँदैन।
सुरेशकुमार पाण्डे १६-०७-२०२३
गजल!
बिदेशमा नागरिकको लाश हुन्छ सरोकार छैन,
नागरिकको उत्थानगर्ने कुनै खास आधार छैन।
आफुलाई आफैले हिरो भन्छ सरकार सधैभरी,
यो सँग देश जनताको हितमा कुनै बिचार छैन।
तर पनि ढाल्नैपर्छ भन्दैन यो सरकारलाई मैले,
विक्लपमा यहाँ भष्टाचार नगर्ने दोकान्दार छैन।
हो अहिले पेसानै बनेको छ देशभित्र राजनीति,
राष्ट्रियता र गणतन्त्रको विजन र व्यबहार छैन।
भानुभक्त जस्ता कवि समेत राष्ट्रिय गहना हुँदा,
हाम्रो देशभित्र कविको र शहीदलाई प्यार छैन।
डिलर खोलेको छ सरकारले बेच्न नागरिकता,
यस्तो असमान र भ्रष्टाचारको कतै व्यपार छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे दाङ घोराही १८
१५-०७-२०२३
गजल!
कसैले मानौ वा नमानौं रहर आ आफ्नै छ,
गनतव्य एउटै भए पनि डगर आ आफ्नै छ।
कवितामा सधै देश चिनायौँ र बाटो देखायौँ,
पहिलाउँ न पहिलाउँ लसकर आ आफ्नै छ।
धर्मलाई पनि राजनीति करण गरियो अहिले,
राजनीतिको समाजभित्र गदर आ आफ्नै छ।
कवितामा देश झल्किनुपर्छ र देशभक्त तिमी,
देश भन्छ अखण्ड धुन भर्खर आ आफ्नै छ।
थाहा छ भ्रष्टाचारभित्र स्वाभिमान नै बिलायो,
तर पनि यो मनभित्रको परपर आ आफ्नै छ।
अब त चिनौ ए हाम्रो शन्तान दुश्मन आफ्नो,
छुट्टा छुट्टै न हिंडौँ मनभित्र डर आ आफ्नै छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०७-२०२३,
गजल!
तिमि बिनाको यो सहर बिरानो लाग्छ,
आज किन आफ्नै अधर बिरानो लाग्छ।
उदाउँछ सूर्य चन्द्रमा आ आफ्नै गतिमा,
गनतब्यको आएन खबर बिरानो लाग्छ।
डुबेकै छ चुर्लुम्म रीनमा देश आफ्नै पनि,
आफ्नै देशका खोला बगर बिरानो लाग्छ।
मरेको देख्यौँ इनै आँखाले हजारौँ शहीद
उनैको रगतको छैन कदर बिरोनो लाग्छ।
कसरी जोगाउँ अश्मिता आफ्नो देशको
जता हेर्छु उतै किन नजर बिरोनो लाग्छ।
छाडेर आएं म आफैले बिदेशीको गल्ली,
किन आफ्नै देशको सफर बिरानो लाग्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १३-०७-२०२३
गजल!
दिनदिनै लुटेराहरूको याहाँ मेला हुन्छ,
हाम्रो देशभित्र देशद्रोहीको भेला हुन्छ।
काम खोज्ने,काम गर्छौँ पढेका युवाले,
बिदेशीको गैंचीले हात भरी ठेला हुन्छ।
भन्छन् गरिब मुक्तगर्छौं धेरै पार्टिहरूले,
जताहेर्छौँ उता धनमान बन्ने खेला हुन्छ।
गरिब मुक्ति आन्दोलन भित्रकै नेत पनी,
जब संसद भित्र पुग्छ उनैको चेला हुन्छ।
गरिब देश लाछी नेता विनारोजगार युवा,
तेसैले सधै यो देशका जनता हेला हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १३-०७-२०२३,
गजल!
देशको नेता छान्यो बिदेशको गोठालो बन्यो,
चिल्ला कुरा गर्थ्यो त्यही मनको कालो बन्यो।
हामिले त सिखरमा पुरायौँ देशभक्त सम्झेर,
हेर्दा हेर्दै ऊ त्यो पनि बिदेशीको सालो बन्यो।
युवाहरूलाई कत्ती नसोध उन्को देश कुन हो,
जिवनमा पसिना पुच्छने बिदेशी टालो बन्यो।
किसानका छोरो भन्छन् कृषिप्रधान देशका,
बाँजो बारी र सम्झनामा हलो कोदालो बन्यो।
पढ्नलाई त पढेकै हुन के पढे बुझ्न सकिएन,
किसानका छोराको डिग्रि मुटुमा फालो बन्यो।
नारा त खुब लगायो यो सेतेले पनि देशभक्ती,
आज उल्टै देशमा नव लैन्डुवको जालो बन्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे १२-०७-२०२३
गजल!
नेताले गलत बाटो छोपे त्यो मान्ने कर हुँदैन,
यस्ता नेताले कुनदिन देश बेच्छन् भर हुँदैन।
सरकार पनि बिदेशीकै रहिछ खेलौना हाम्रो,
युवा बिहिन बनायो देशनै छाड्ने रहर हुँदैन।
धन बिदेशीलाई दिनुपर्छ बिदेशमै कमाएको,
जिन्दगीभरी कमाउँदा एउटा राम्रो घर हुँदैन।
नेता बनेपछि देश बेचेर खान मिल्छर देशमा,
यी छाडा भए इनिहरूलाई कसैको डर हुँदैन।
पुँजिवादले कब्जा गर्यो संसार नै गरिब मारा,
श्रमजिविको आफ्नो सेवाय धर्ति सगर हुँदैन।
सुरेशकुमार पाण्डे ११-०७-२०२३
गजल!
गरिबको नाउमा सिखर चड्ने आधार हुन्छ,
गरिबको लागी होइन धनीको सरकार हुन्छ।
गरिबले खियाउँछन् हाड खान र लगाउँनमा
गरिबमारालाई जोगाउँने आफै औजार हुन्छ।
दुनियाँमा दिनौँ हुनेगर्छ गरिब मुक्तिका कुरा,
गरिबमाथी शोषण दमन सधै लगातार हुन्छ।
गरिबहरू नजुर्मुराएका कहाँहुन र संसारमा,
आन्दोलनको नृतित्व कर्ता सधै गद्धार हुन्छ।
केही थिए जमानामा गरिबको हितमा लड्ने,
आज उन्कै कथा गरिब लुट्ने हथियार हुन्छ।
हाम्रै देशमा हेरौँ त सन्सारलाई डांटेर लुटेका,
समाजवादी जरोकाट्ने उनैको तरवार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-०७-२०२३
गजल!
बिदेशीकै नतमस्तक छन जनताको भर छैन,
दलाली गर्छन आफ्नो देश बनाउँने रहर छैन।
यहाँ बिदेश जानुभन्दा पहिले खोला हिँड्थ्यो,
आज ठुलाठुला घर बनेकाछन त्यो बगर छैन।
देशनै बिदेशीको मण्डी बनेको छ आज भोली,
सरकारलाई अतिकर्मण रोक्ने समेत कर छैन।
भन्छ देश समावेसी समाजवाद अन्मुख भयो,
डांडोमा भ्युटार देख्छु तर बिकासको चर छैन।
जब खर बाटपनि कागत बन्छ भन्ने थाहाभयो,
सांच्चै देशको खरबारीमा एक औँछा खर छैन।
नेताहरू देश बिदेश उड्छन् गुड्छन सधैभरी,
देशका जनताहरू को खै उज्यालो अधर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे ०८-०७-२०२३,
गजल!
जनतालाई थाहा छैन कस्को सरकार छ देशभित्र,
बिदेशीको हातमा लगाम भन्ने आधार छ देशभित्र।
महंगीले आकास छोयो रोजगार शून्य भयो देशमा,
बिभेद उस्तै बलात्कार उस्तै भ्रष्टाचार छ देशभित्र।
संसारलाई भ्रम छ नेपालमा कम्युनिष्ट शाशन भन्ने,
सत्तामा बसेका मूसोलियन कोही जार छ देशभित्र।
एउटा झुट लुकाउँन कयौँ झुट बोल्छन् यिनिहरूले,
यिनैको प्रसंसागर्ने बिदेशीको अखबार छ देशभित्र।
देशभक्तलाई त कोखे नजरले हेर्नथाले आजभोली,
मात्रृत्व भूमिको अङ्ग अङ्गकोनै व्यापार छ देशभित्र।
जुन दलदलबाट बाहिर निकाल्छौँ त्यसैमा धसियो,
लाग्छ जनताको गाइड कर्ता नै गद्धार छ देशभित्र।
सुरेशकुमार पाण्डे ७-०७-२०२३,
गजल!
गाउँ घर छाडी परदेशमा जाने रहर कसैलाई हुँदैन,
आफ्नो देशको भन्दा बिदेशको भर कसैलाई हुँदैन।
त्यो त नेतामात्र हो जो नतमस्तक हुन्छ बिदेशीको,
बिदेशीकै दलाल भए जनताको डर कसैलाई हुँदैन।
ऐयासी गर्छन् र उड्छन गुड्छन् देशको सम्पतीमा,
उन्को जस्तो राम्रो सुबिधाको सफर कसैलाई हुँदैन।
श्रमजिवि जनताको जेब नै काटिन्छ आवगमन मा,
किन जनताको हितमा बोल्ने कर कसैलाई हुँदैन।
देशनै बेची खाए इनै नेताहरूले आफु सत्तामा हुँदा,
सोझा जनताहरू लाई ओटलाग्ने घर कसैको हुँदैन।
एक दिन बिक्छ सबै यिनै नेता रहिरहे सत्तामा भनी,
खेती योग्य जमिन,खोला हिंड्ने बगर कसैको हुँदैन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-०७-२०२३,
गजल!
युवाहरू जब तिम्रो बिदेशको सफर हुन्छ,
साँच्चै आफ्नै देशभित्र लिलाम बगर हुन्छ।
कस्को भर छाडेर जान्छौ यो मात्रृत्व भूमी,
कुन दिन दुष्टले आकारमण गर्छ डर हुन्छ।
नेताहरू परायजसो बिदेशीका दलाल हुँदा,
कुनदिन देश नै सिक्किम हुन्छ केभर हुन्छ।
अचम्भको लाग्छ पुँजिवादी व्यबस्था पनि,
जसरी पनि धनमानबन्ने धेरैलाई रहर हुन्छ।
नाता कुटुम्बालाई नी पैसाले फिका बनायो,
समाज व्यबस्था समेत यसमै झरझर हुन्छ।
आज पैसा नै प्रमुख भयो मानव समाजमा,
यसैमा बाँचने मर्ने पैसाको ठुलो कदर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-०७-२०२३
गजल!
साँच्चै न हाँस्ने रहर हुन्छ न नाच्ने रहर हुन्छ,
जब देशभित्र लिलाम हुनथालेको बगर हुन्छ।
मैले जुन जङ्लमा बालपन बिताएं आफ्नो,
त्यो पनि दुष्टले खोस्छ भन्ने मनमा डर हुन्छ।
मलाई थाहाछ अखण्ड देश रहिरहन्छ कसरी,
जब त्यो देशभित्र देशभक्तहरूको कदर हुन्छ।
नीतिबाट नागरीक र जनताबाट नेता डराउँने,
त्यो भयोभने एकले आर्कोमा राम्रो भर हुन्छ।
दुश्मनसँग लड्दा हामी एउटै देशका सिपाही,
मर्नै परेपनि देशको लागि हंसिलो अधर हुन्छ।
छाडौं निजि स्वर्थमा कत्ति नफसौँ देशप्रेमि हो,
देशबाट नै कसिङ्गर सफाभए सुन्दर घर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-०७-२०२३
गजल!
जिवनमा समस्याकै आगमन लगातार हुन्छन्।
त्यसैको समाधान गर्न गन्थन लगातार हुन्छन्।
अंरेयार सरिर छ र त आइलाग्छ रोग सधैभरी,
जन्मिएका जती याहाँ निधन लगातार हुन्छन्।
आफु जस्त मित्रले भनेपनि चित्त बुझ्दैन सधै,
त्यसैले त आपसमा भनाभन लगातार हुन्छन्।
साहित्यपनि फुर्नेरहिछ निकाआराम भयपछि,
रचनाहरू फुर्दैन जहाँ गनगन लगातार हुन्छन्।
डाक्टरलाई नि समस्यापर्छ नभए ठाउँमा पुर्जा,
सरिरपनि जस्तै खराब इञ्जन लगातार हुन्छन्।
चिन्ता होइन चिन्तित् बनौं यो कुरा भन्छन् सबै,
समस्या आइपरेपछि नै चिन्तन् लगातार हुन्छन्।
कसैले देशको लागी ज्यान् दियो कसैले बेच्यो,
उन्कै बिषयमा छलफल गहन लगातार हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-०७-२०२३,
गजल!
संसद भित्र नै लुकेका रहेछन् भ्रष्टाचारी हरू,
उन्कै आडमा लुकेका गुण्डा बलात्कारी हरू।
अहिले जनतामा थोरै बिस्वास पलाएकै देख्छु,
भन्नथाले केहि त रहेछन न्यायका औतारी हरू।
सङ्का पनि लाग्छ नाटक त होइन कता कती,
अंझै भित्रैछन् ती नागरिकताका व्यापारी हरू।
यदी हिम्मत गरेर खारेज गरे यो बिधेयक लाई,
अन्य असमान अहिले सम्म भएका जारी हरू।
फालेर सङ्घियता र एमसीसी समेतलाई आए,
जनताले नी माफ गर्थेहोला पुराना गद्धारी हरू।
सुरेशकुमार पाण्डे।०२-०७-२०२३
गजल!
रोप्यौँ गमलामा धान र लगायौँ माला हामि,
जलायौँ उध्घाटन दियो घ्युको पाला हामि,।
गर्यो ओपचारिकता पुरा तिमिले गर जनता,
अब जान्छौँ सदन छिमेकका गोठाला हामि।
जो जती फल्छन् गमलामा न्वाई खाउँला है,
खाद्यानआए बिदिशी पाल्छिन् लाला बाला।
किन जोत्ने रोप्ने यो हिलोमा छाडौं यो टन्टा,
ल्याउँछौँ खाद्यान देशमा लगाई ताला हामि।
खेत बनाउँछौँ कलौनी नागिक हुन्छन् खुसि,
नचाहिए गरू नबोक्छौँ हलो कोदाला हामि।
बुढा बुढीलाई पेन्सिन बिदेशमा बुहारी छोरा,
नबोक्नुपर्छ डोको नउठाइन्छन् डाला हामि।
सुरेशकुमार पाण्डे !
गजल!
खोला सुके मासिए बगर भन्छन् धान दिवस,
दही चिउरा खाई उस्तै बन्छन् उखान दिवस।
घर बने हिंजो मङ्ग मङ्ग बसाउँने गहराहरूमा,
धेरै ठाउँ खोला खेतकै बन्यो अफ्सान दिवस।
भन्नलाई त भन्छन् आज धान दिवस् राष्ट्रको,
बञ्जर बनाई भूमि गरेकैछन् अपमान दिवस।
दुध आउँदासम्म दुध खान्छन् र मासु मरेपछि,
यस्तै बतासमा हिंड्छन् देशको जहान दिवस।
बेचे जमिन खोला नाला अनी भित्राए बिदेशी,
दही चिउरा अर्कैको आफ्नो योगदान दिवस।
नरमाइलो लाग्नथाल्यो हिंजो आज मलाईनी,
नमनाउँ नमनाउँ लाग्छ अब केहीथान दिवस।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०६-२०२३,
गजल!
देशमा काम नपाएर हाम्रो बाहिरै बास भयो,
देशले गतिलो नेता नपाउँदा सत्यनाश भयो।
देशको आमूल परिवर्तनलाई त भुनाए धेरैले,
निजी स्वार्थमा देशभरी समस्याकै रास भयो।
गृहयुद्ध हुन्छ सधै फाइदा बिदेशीले उठाउँछ,
न देशले निकास पायो न राम्रो बाकास भयो।
कुरिती कुसंस्कारको भ्रमजालमा पर्छ समाज,
त्यसले स्वतन्त्र देशका नेता दुष्टको दाश भयो।
बिदेशी भित्रिन्छन् आ आफ्नो स्वार्थमा याहाँ,
कमिसनले खुसी भई भन्छन् धेरै खास भयो।
बा आमाको उपचार गराउँन पुगेको मुङ्गलानी,
फर्कियन छोरा वेबारीसे बिदेशमा लाश भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०६-२०२३
गजल!
कलेजो निकाली खाडी पठाउँने रहर कस्लाई हुन्छ,
आफ्नै देशको भन्दा नी अर्काको भर कस्लाई हुन्छ।
बन्द बाकसमा फर्किन्छन् दिनौं युवा बिड्मबना यो,
कस्को लियो उस्को ज्यान त्यो खबर कस्लाई हुन्छ।
भनौँ सरकार संसार मै नभएको जाद्रा हाम्रो देशमा,
नागरिक लाई रोजगार शुरक्षाको कर कस्लाई हुन्छ।
छाडी जान्छन् हजारौँ युवाहरू आफ्नै मात्रृत्व भूमी,
घर छाडी उड्ने गुड्ने खुसिको सफर कस्लाई हुन्छ।
गरिब देशका सन्तान भन्दै उपहास गर्छन् दुनियाले,
अर्कैको देशमा काम खोज्नेको कदर कस्लाई हुन्छ।
धनीको काम सरकारी नियम तोड्ने मात्र हुँने भयो,
नियम कानुनको गरिबलाई भन्दा डर कस्लाई हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०६-२०२३,
गजल!
जसलाई सिखरमा राख्छौँ उहि गद्धार हुन्छ,
किनहोला बिदेशीको गोठालो सरकार हुन्छ।
देशमा भाषणको प्रतिस्प्रधा दलालिको उस्तै,
कुनैछैन पेसा यही ज्याँन पाल्ने आधार हुन्छ।
गरिबको जिन्दगानी त रहिछ आर्कैको लागी,
खानकै निमित्त धनीको ढाल र औजार हुन्छ।
घर घरमै कुपोषणको सिखार बाल बालिका,
उपचार बिना मर्छन् गरिब मात्र लाचार हुन्छ।
हुन्छ भन्छन् गणतन्त्रमा समानता र स्वतन्त्रा,
भ्रष्टाचारीलाई जिताउँने नै उही हथियार हुन्छ।
धनमानको स्वर्गमा गरिबहरूको बिक्छ कथा,
किन की शोषण दमन उनैलाई लगातार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-०६-२०२३
गजल!
समाजले लडाइ छुवाछुतमा लगातार गर्छ,
एक आर्कामा सधैभरी पानी बार बार गर्छ।
थाहाछैन बिदेशी आएर धुरीमै चडी सक्यो,
एकता हुँनुको सट्टा यो समाजमा दरार गर्छ।
नेताले खारेजगर्छ सडकमा असमान सन्धि,
सरकारमा पुग्छ अनी देशलाई व्यापार गर्छ।
जस्ले हिंजै नौलोजनवाद जिन्दावाद भन्थ्यो,
आज उसैले देश र जनतासँग नै गद्धार गर्छ।
रातो झण्डा ओडेका ठुला ठुला डांकाहरूले,
जनतामा भ्रष्टाचार र उनैसँग बलात्कार गर्छ।
हिंजो देश जोगाउँन रगत बगाए पुर्वजहरूले,
आज कु पुत्रहरू नागरिकतामै भ्रष्टाचार गर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०६-२०२३,
गजल!
नेता दलाल भए अड्डा अदालत केभनौँ,
आफ्नो यो मुटु पोल्छ भत भत केभनौँ।
निरंकूश थियो तानाशाहा थियो देशभित्र,
आज शन्तान हुनेभयो अल्पमत केभनौँ।
लोभले लाभ लाभले बिलाप हुँन थाल्यो,
ढुँग्रा भित्र राखे पनि गएन आदत केभनौँ।
सङ्घियता अनि नागरिकता विधेयक ले,
देश नै जान्छ सबैलाई छ अबगत केभनौँ।
वीर बन्यौँ बहादुर बन्यौँ भान्से ,चौकिदार,
अब गुलाम बनेर जाने छ इज्जत केभनौँ।
पहिले त फिजी झैँ हुन्छ र सिक्किम बन्छ,
बिदेशीको काखमा छ सतप्रतिसत केभनौँ।
हामी कवीहरू कलम चलायौ देशको लागी,
अरू कस्लाई थियो देशको जरूरत केभनौँ।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०६-२०२३
गजल!
हामी लड्छौँ स्वाभिमानकै लागी दुश्मन सँग,
सम्झौताहिन शङ्घर्ष बनेर बागी दुश्मन सँग।
जसले रगत बगायो खलङ्गाको नालापानीमा,
निजी स्वार्थमा कत्ति नबनी दागी दुश्मन सँग।
आज बिदेशी सँग सम्झौता गर्छन् दलालबनी,
जस्ले ज्यान गुमायो बनि अभागी दुश्मन सँग।
जो जतिवेला सम्म अड्छ देशभक्त समर्थन छ,
घांटी जोड्नेछैनौँ हामी बनेर धागी दुश्मन सँग।
सरिरको रगत दिनेछौँ देशको माटोलाई जनता,
नेताहरू जस्तो स्वार्थी बेच नटांगी दुश्मन सँग।
थाहाछ दुश्मन बलियो छ तर कायर छैनौँहामी,
अब आरपार लड्छौँ सिमाना नागि दुश्मन सँग।
सुरेशकुमार पाण्डे २३-०६-२०२३
गजल!
कुपुत्रहरूले नर्क बनाए यो सुन्दर देशलाई,
राजनीतिकै नाउँमा बनाए खण्डर देशलाई।
आर्काको देश नचार्दै घरभित्र बोल्दैन चुलो,
युवाबिहिन बनाउँदैछन् गाउँ सहर देशलाई।
दुष्टको कु दृष्टी हिमालसम्म फैलिएको देखी,
आएन अक्कल दुष्टले बनायो बगर देशलाई।
गर्छ अतिकर्मण भूमी भेषभुशा र संस्कृतमा,
देखाउँछ हैकमवादले मनभित्र डर देशलाई।
भन्छन् भन्नेले सधै आफुलाई खांटीका नेता,
उनैले पोलेर दुष्ट खुसीपार्ने तरखर देशलाई।
ए पाखण्डीहरू इतिहाश हेर पुर्वजहरूको,
उनैले छाडेर गए कुपुत्रहरूको भर देशलाई।
सुरेशकुमार पाण्डे२२-०६-२०२३
गजल!
बाध्यताले बिवस छन् घरबिहिन हाम्रो देशका नागरिक,
आफ्नै धुन गर्दैनन् कसैको सिक हाम्रो देशका नागरिक।
देशले वीर सन्तान जन्मायो कुनैवेलामा दुनिया थर्कायो,
अहिले त्यो रगत छैन तन्कै नजिक हाम्रो देशका नागिक।
उड्छन् बतासमै बलाल गर्दै,छैन आपसमा एकता कत्ती,
नेताले जस्तो अंझै माग्दैनन् भिक हाम्रो देशका नागरिक।
उम्लिन्छ रगत केगर्ने पोल्छ हृदयनै आगोले होइन पिरले,
भौतिक आवरणमा आध्यात्मिक हाम्रो देशका नागरिक।
स्वतन्त्र देशका गुलाम नेता नाच्छन् छम् छम् कलो पाए,
देश पुराए भिरमा कुनघडी़ टिकटिक हाम्रो देशका नागिक।
नेतालाई लोभमा फुटाई राजगर्ने छिमेकी पायो यो देशले,
नेताले त्यही सिको गर्दैछन् तनिक हाम्रो देशका नागरिक।
सुरेशकुमार पाण्डे २१-०६-२०२३,
गजल!
आकास बाट झर्ने झरिको कहानी छ भिन्दै,
जिवजन्तुको लागी बर्षातको पानी छ भिन्दै।
जिवन र जगतमा खास महत्व छ वर्षातको,
मानव समाजमा त स्वार्थको खानी छ भिन्दै।
फंडानि जङ्गलकै उत्खनन् गर्छन् स्वार्थिहरू,
धर्ती आकासमा मानवको नादानी छ भिन्दै।
पाइलैपछि स्वार्थ छ गर्छ नष्ट मानवसमुदाय,
सधैभरी प्रकृतिको दोहन गर्ने बानी छ भिन्दै।
कटान हुन्छन् वक्ष लगाउने कसैकोछैन बानी,
मानव साम्राज्य नै निर्दयी राजधानी छ भिन्दै।
कहर भयो प्रकृतीमा बढी छेडछाड हुँनथाले,
प्रकृती के मान्छी मान्छे मै वेइमानी छ भिन्दै।
सुरेशकुमार पाण्डे २०-०६-२०२३
गजल!
सुस्त/सुस्त खान थाल्यो देश सत्यनाश भयो,
जन्मिएछन् कुपुत्रनै जो दुश्मनको दाश भयो।
यो देशको मालिक नागरिक ठानेको थिए म,
बिदेशीको कब्जामा यही धर्ती आकास भयो।
अतिकर्मण गर्छ देशको स्वाभिमान नै जसले,
उसैको लागी कारगिलमा युवाको लाश भयो।
देशले जसलाई मित्र भन्दै आएको छ सदियौँ,
चिन्न कठिन भयो हाम्रालागी ऊ बद्मास भयो।
बुद्ध कहिले सिता जन्मेकै भूमी आफ्नो भन्छ,
जहिले पनि उसैका बिचारहरू वक्बास भयो।
नेपाली हामी त सधै लड्नै जन्मिएका रहेछौँ,
दिनौदिन लडाइ लड्ने उदेश्य नि खास भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे१९-०६-२०२३
गजल!
आफ्नै देशभित्र बिधुतको हाहाकार हुन्छ,
छिमेकीलाई सस्तोमा बुधुत व्यापार हुन्छ।
जनघाती देशघाती सरकार छ हाम्रैदेशमा,
उत्पादन शुन्य गराउँछ रिणको भार हुन्छ।
चुनेर पठाउछौँ देश हितमा काम गर्न लाई,
जान्छ सिखरमा त्यसपछि ऊ गद्धार हुन्छ।
सरकारको अदुरदर्शियता देशबेहाल भयो,
गलत सम्झौता बिदेशी घुस्ने आधार हुन्छ।
सिंचाई त छैन हुँदैन देशभित्र पिउँने पानी,
मानव तस्कर गर्छन् उस्तै भ्रष्टाचार हुन्छ।
राष्ट्रियता गणतन्त्रको हितमा लेखौँ साथी,
जनताको आवाज उठाउँने अखबार हुन्छ।
जुन सरकार बनाएपनि राष्टघाती जनघाती,
हाम्रै कम्जोरीले यो देशभित्र लगातार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे। १६-०६-२०२३
गजल!
बिदेशी सँग सधै राष्ट्रघातमा करार हुन्छ।
किनहोला देशमा देशद्रोही सरकार हुन्छ।
नेता तल्लिनछन् आ आफ्नै स्वार्थपूर्तिमा,
देशको खान्छ र बिदेशीकै बफादार हुन्छ।
धेरै राम्रो बिकासहुन्छ देशभित्र आर्काको,
जिम्मेदार सरकार हुन्छ र रोजगार हुन्छ।
नागरिहरूको खासहुन्छ सुबिधा र शुरक्षा,
देशमा सुन्दर जिवन रक्षाको आधार हुन्छ।
हाम्रो देशभित्र त नेताहरूकै हालिमोहाली,
मानवतस्कर र नागरिकतामा व्यपार हुन्छ।
उत्पादन र विकाश छैन युवा बिहिन भयो,
खान र लगाउंनमा समेत हार गुहार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-०६-२०१३
गजल!
बर्गशङ्घर्षका कुरा,तर बर्ग भित्रै पर्खाल हुन्छ,
भन किन बर्गिय आन्दोलनमै सधै बबाल हुन्छ।
थाहा छ दुश्मनको कु दृष्टी हाम्रो स्वाभिमानमा,
कैलै निशानामा मधेश कहिले फेवाताल हुन्छ।
लगाउँछ रोजी बेटिको साइनो र घुस्छ घरभित्र,
हाम्रो देशको बिरूद्ध सधै उस्को नौजाल हुन्छ।
जबदेश सङ्कटमा पर्छ वारगर्छ त्यहीवेलामा,
जस्को नजरमा मधेश पहाड र हिमाल हुन्छ।
हाम्रो सन्तान आपसमै लडेका हुँन्छौ सधै रता,
सङ्घियताले टुक्रा/टुक्रा अखण्ड नेपाल हुन्छ।
बिदेशीको मण्डी बनाए र उत्पादन सुन्य भयो,
छिमेकीले नाकाबन्दी गर्छ रत अनिकाल हुन्छ।
आत्मानिर्भर बन्नुपर्छ छाडौं बिभेद आपसको,
उत्पादन पछि व्यबस्था समेत वेमिशाल हुन्छ।
देख्यौं नागरिकता सँग राँगा साट्छ सरकारले,
टेकासो बन्छौं र सरकार दुश्मनको ढाल हुन्छ।
अतिकर्मण नभएको ठाउँछैन नतमस्तक हुँदा,
त्यही भएर त हाम्रो देश सधै हरीकङ्गाल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०६-२०२३
गजल!
न मल बिउ दियो न समयमा बर्षात भयो,
किसानहरूलाई यही चिन्ता दिनरात भयो।
देशभित्र अनिकाल हुँने त पराय निश्चित छ,
जनताहरूको मनभित्र दुःखको खात भयो।
अब छिमेकीहरूको तांती नै लाग्छ बोडरमा,
उनिहरू सबैको समस्य समेत निजात भयो।
सरकारले नागरिकता बिधेयक गय्रो पारित,
जब दलाल नेताकै अपबित्र मुलाकात भयो।
सरकार लाई त सत्ताको मात हुन्छ सधैभरी,
जस्तै कसैलाई धन र मदिराको मात भयो।
देशभित्र राजनीति गर्छन नेताहरू सधैभरी,
जनता तिम्रो र हाम्रो झग्डा सधै वेबात भयो।
शान्ति र सुव्यबस्थाको लागी धेरै भए शहीद,
लाग्न थाल्यो शहीदको खेती वाईहात भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०६-२०२३
गजल!
यो सहर होइन याँहा ठुलाठुला भिर हुन्छन्
कोट कांडामा हुर्केका लड्न माहिर हुन्छन्।
त्यो बुझेपछि त दुनियाँले गोरखाली खोजे,
होटेल र कोठीमा बहादुर नै हाजिर हुन्छन्।
हाम्रै पसिनाले गगन चुम्भी महँल बने याहाँ,
दुनियाँ सिङ्गार्नेहरूको नै कलम सिर हुन्छन्।
शोशकले चुस्यो गरिबकै रगत जुकाले जस्तै,
हाम्रो लागी दोशी समेत हाम्रै तक्दिर हुन्छन्।
आपसमै लड्छौं कटपुत्ली बनेर मालिकको,
उस्को सामु बोल्न सक्दैनौँ मनमा पिर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे
गजल!
कहाँ टुङ्गिन्छ जिन्दगी यो सफरको कुराहो,
हामिले केपायौं केगुमायौँ असरको कुराहो।
टुङ्गिन्छ जिन्दगी गन्तव्य आसमै बिलाउँछ,
काहाँ चिप्लिन्छन् आँखा नजरको कुराहो।
कोही प्रचण्ड धुतमा खाडीमा पुग्नु पनि त,
रोटी कपडा सँगै ओटलाग्ने घरको कुराहो।
देशभक्तलाई देशको माटो सँग प्रेम हुन्छ।
आज स्वाभिमान र खोला बगरको कुराहो।
हाम्रोभित्र थुप्रै समस्य हुन्छन् रोग उस्तैछन्,
प्रष्ट झल्किन्छन् प्रतिबिम्व अधरको कुराहो।
हामिले भावनालाई जस्ताको तस्तै पोख्छौँ,
मसला मिसाएर पस्किने त बहरको कुराहो।
सुरेशकुमार पाण्डे दाङ घोराही १८
११-०६-२०२३,
गजल!
अँझै धेरै देशभक्त थोरै दलाल छन्,
देश जोगिएकै छ केही बबाल छन्।
दुश्मनको मनमा अंझै डर छ केही,
देशभित्र निडर थुप्रै महाँकाल छन्।
फरक यत्ति छ बिकास छैन देशमा,
बिदेशमै बनेका याहाँ तिरपाल छन्।
थाहा छ दूश्मनलाई अबस्था हाम्रो,
देशभित्र अग्ला जातिय पर्खाल छन्।
हिमाल सम्म हेर्छ उसले बिहानै उठी,
हाम्रो देशभित्र अमूल्य धेरै ताल छन्।
दुःखलाग्छ आत्मनिर्भर हुँन नसक्दा,
स्वतन्त्र देश नेता नैतिक कङ्गाल छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे १०-०६-२०२३,
गजल!
विदेशबाट फर्किए पछि राष्ट्रघात उजगार हुन्छ,
त्यही बिषयलाई लिएर संसदमा मारामार हुन्छ।
अचम्मैपर्छु किन पठाउँछन् उसैलाई छानिछानी,
सबैलाई थाहाछ त्यही बिदेशको बफादार हुन्छ।
याहाँ बिकास हुँदैन बिनास,हुन्छ उखान टुक्का,
जनतालाई महंगी र भ्रष्टाचार मात्र उपहार हुन्छ।
जस्तोसुकै झण्डा छोपे तापनि मानिस त उहीहो,
छिमेकमा नतमस्तक हुन्छ आदत्ले लाचार हुन्छ।
थाहा पाउँनुपर्थ्यो त्यो हात्थिछाप कारमा गुड्दा,
कोही कसोगरी यती छिट्टै साँच्चै साहुकार हुन्छ।
मुर्रा राँगाकै बद्लामा नागरिकता बिधेयक दियो,
खशी सँग फर्शि साट्ने काम सधै लगातार हुन्छ।
अहिले त नक्सामा अतिक्रमण भयो जानिजानी,
यही चालाले कुनदिन यो देश नै सिमा पार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०९-६-२०२३
गजल!
बाँचन त बाँचेकै छौं तर कत्ती रहर छैन,
जिन्दगी कता टुङ्गिन्छ त्यो पनि भर छैन।
छाडेर मात्रृत्वभूमी यो अञ्जान सहरमा,
पसुतुल्य छ जिवन कत्तिपनी कदर छैन।
सम्झना ल्याउँछ देशको चिसो बतासले,
ज्युँदो फर्किन्छु वा लाश त्यो खबर छैन।
पोखेकै छन मजस्तै धेरैले पसिना याहाँ,
आफ्नै भन्नसक्ने यही धर्ति र सगर छैन।
आउँने भयन सुखःचयन गरिबहरूलाई,
खुसिले झुमेको त याहाँ कुनै अधर छैन।
पुग्छ वा पुग्दैन गन्तब्य सम्मनी यो बाटो,
यो भन्दा कष्टकर आज कुनै सफर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे।०८-०६-२०२३,
गजल!
अरूलाई गालि नगरौँ भ्रष्टाचारी हाम्रै व़रीपरी छन्,
देश बिक्री बितरण गर्न व्यापारी हाम्रै व़रीपरी छन्।
हामी भित्रको कम्जोरी यही हो अन्धभक्त बनेका,
देख्दैनन् यीनी आँखाले जुवारी हाम्रै व़रीपरी छन्।
घायल छ देश उपचार हाम्रै हातमा हुँदा पनि हामी,
चिन्न सकिनौँ कसैलेपनि बिमारी हाम्रै व़रीपरी छन्।
बिदेशीलाई गाली गर्छौँ ओबानो हुन्छौँ पानी माथी,
सरकारी कोही त गयर सरकारी हाम्रै व़रीपरि छन्।
ऐयासी गर्छन मात्रृत्वलाई बेचेर नव लैण्डुवले सधै,
जस्ले बोकायो याहाँ रिनकै भारी हाम्रै व़रीपरी छन्।
हामी धर्मकर्म सधै जात भातका कुरामै लडेका छौँ,
आँमा पोइल लगाएर खाने जारी हाम्रै व़रीपरी छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-०६-२०२३,
गजल!
देशलाई अन्याय भयो नागरिकमाथि अत्याचार भयो,
नेता दलालभए छिमेकिकैपनि त उस्तै व्यबहार भरो।
शहीदले ज्यान गुमाए छोराछोरी अनाथ भए त्योवेला,
निरंकूश फाली गणतन्त्र ल्यायौँ दलाल सरकार भयो।
अपराधीलाई अनमुक्ति मिल्छ बिदेशीहरू भित्राउँछन्,
हाम्रो देश भित्र जनघात अनी राष्ट्रघात लगातार भयो।
भन्थे कम्युनिष्टले यो देशमा नौलो जनवाद ल्याउँनेछ,
मालेमा भित्र पनि कोही हिट्लर भयो कोई जार भयो।
जसलाई हामिले छानेर पठाउँछौँ सरकारमा देश भित्र,
बिदेशीको गोठालो भयो र देशको लागी गद्धार भयो।
युवाहरू खाडीमा नेता रेमिटेन्सले चिल्ला गाडि भित्र,
त्यसैले त हिमाल पहाड तराई आज नाङ्गे झार भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-०६-२०२३,
गजल!
उन्नत् नशलको भैंसी ल्यांए भन्दै रमायो नेता,
नागरिकता लागुभए ग्वाला समेत पायो नेता।
गास कपासको परिपुर्तीगर्न खाडि जानुपर्दैन,
मितले मिल लगाईदिन्छ तेसैमा अघायो नेता।
अहिलेसम्म कसैले गर्न नसकेको महान काम,
बिदेशी सँग ऐतिहाशिक मितेरी लगायो नेता।
भ्रष्टाचारिको फाइल खोलेर गोडमेल गर्दापनि,
उसैले बिच बिचमा छिमेकीलाई फकायो नेता।
कालो झण्डा देखाऊँ चाहे बिरोध प्रदर्शन गरौँ,
उसैलाई छिमेकीले कतिराम्रो गरी सरायो नेता।
इतिहाशमा नेपाली लेण्डुवको उपाधी पाउँनेछ,
त्यही ऐतिहाशिक जिम्मा आफैले उठायो नेता।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-०६-२०२३
गजल!
देश लिलाम गर्छ र नागरिकताको व्यापार गर्छ,
जनताले चुनेर पठाए अभद्र त्यही सरकार गर्छ।
यो देश कसको हातमा गएपछि शुरक्षित होला,
मनभित्र बिचार आउँनेजाने त्यही अनुसार गर्छ।
निरङ्कूश तानाशाही व्यबस्था झेलेका जनता,
भन्छन् यो भन्दा बरू उसैले देशमा उद्धार गर्छ।
जनताको मत लिएर जान्छ सरकारमा नेताहरू,
आफ्नै लाई बिदेशी सँग सधैभरी हारगुहार गर्छ।
भन्थ्यो नौलोजनवादी क्रान्ति जिन्दावाद उसैले,
अहिले आफ्नै बर्गसँग आफैपनि मारामार गर्छ।
ए जनता अब त होसमा आउ ढिला हुँनथाल्यो,
देख्यौ उस्ले बिदेशी र धन सँग कती प्यार गर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-०६-२०२३
गजल!
कहिले जनघात भयो त कहिले राष्ट्रघात भयो,
बहुदलमा सधै सरकारमै आसिन कुजात भयो।
पहिले जन्मको आधारमा र अहिले बंशज लाई,
देशमा नागरीकता पाउंने बिदेशी औकात भयो।
मुटु पिरो हुन्छ नेपाली मूलका देश बिहिन हुंदा,
जमिन खोसी खेद्ने बिगतको झैं हालात भयो।
साशक कुपुत्र जन्मायो मेरो देशले हिंजो आज,
उसैले छोप्यो कमान सधैभरी देशकै मात भयो।
जनताले उनैलाई दिए भोट र पठाए सरकारमा,
देशलाई धितो राखेर फर्कियो त्यो सौगात भयो।
गणतन्त्र ल्याउंन मारिएकै हजारौं देशका सपुत,
उनैको सहदात यो देशको लागी वाइहात भयो।
सुरेशुकुमार पाण्डे ०३-०६-२०२३,
गजल!
देश बेचेरै छाड्छ नवलेण्डुपको भर छैन,
यो चालाले हाम्रो देशको लामू सफर छैन।
हेर टुक्काउँदै छ अङ्ग किस्ता किस्ता गरी,
सिक्किम पुग्ने त नागरिक लाई रहर छैन।
जहाँ अन्याय अत्याचार हुन्छ बिद्रोह तेहीं,
कुन दिन बिशफोट हुन्छ याहाँ खबर छैन।
बनेर मानव बम पड्किन्छु दुष्टको किल्ला,
दुश्मनको निर्देश मान्न आफुलाई कर छैन।
मरेर जाने यो चोला देशको लागी नै मर्छौँ,
बानेको टाउकोमै कात्रो मर्न रत्ति डर छैन।
के ज्युँने विरहरू यस्तो नारकिय जिन्दगी,
संसारमा आफ्नो देशको कत्ती कदर छैन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०३-०६-२०२३,
गजल!
हामी जागे समाजको पनि उपचार हुन्छ,
नेताको धुलाई र फिल्टर नै बारबार हुन्छ।
नेताले दलालीगर्दा देशको समस्य बढ्यो,
नागरिकताले सिक्किम पुग्ने आधार हुन्छ।
आज भत्ता कर्मचारिका खोस्छ सरकारले,
सधै भ्रष्टाचारीको हितमा नै व्यबहार हुन्छ।
बिदेशीहरू भरिए हिंजोआज यो देशभरी,
बिदेशीकै हितमा नतमस्तक सरकार हुन्छ।
बहुदल आएपछि त झनै देश भिरमा गयो,
जुनसुकै नेता आएपनि याहाँ गद्धार हुन्छ।
बिदेश जान्छन् र रिण बोकेर आउँछ नेता,
खारेजगरौं सङ्घियता देशलाई भार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०२ – ०६-२०२३
गजल!
नकहिल्यै हाम्रो देशको समस्या निदान हुन्छ,
आंखाको आंखैमा सपनाको अफसान हुन्छ।
रित्तो फर्किन्छ जनताका प्रतिनिधीहरू याहां,
हुन्छ त केवल उनिसंग झुठका उखान हुन्छ।
नागरिको देश बिदेशमा बिचिल्ली हुन्छ सधै,
फेरी पनि नेतासंग किन धेरै अभिमान हुन्छ।
राष्ट्रियता र गणतन्त्र धरापमा पारे र नेताले,
देश बिदेश किन आन्दोलन को उठान हुन्छ।
भाडाको सैनिक बन्छौं खानको लागी हामी,
जता पनि बलीको बोका हाम्रै सन्तान हुन्छ।
भयन यो देशको शुरक्षा न त बिकास भयो,
मात्र सडकमा कहिले सदनमा धुन्धान हुन्छ।
जुटौं र उंठौं नेपालका विरहरू अब त जागौं,
कुनै दिन देशको भूमी कुनठाउं कटान हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे।०१-०६-२०२३
गजल!
हुनेछ नागरिकता विधेक पारीत भनेकै हो,
लगाउँछ सरकारले बिदेशी फीत भनेकै हो।
अतिकर्मण लुम्बिनी र कपिलबस्तु गरेपिनी,
गाउँनेछन् दलाल सरकारले गीत भनेकै हो।
कसरी रोक्छौ अब देशबन्छ मिनि इण्डिया,
हुनेछ एकदिन सम्राज्यवादी जित भनेकै हो।
जनतालाई भ्रष्टचार बिरूद्धमा अलमल्लाई,
लगाउँनेछ यसैले बिदेशीसँग मित भनेकै हो।
बेचेर खान्छन् हिमाल पहाड तराई दलालले,
इतिहाशमा हुनेछ त्यो दिन अंकित भनेकै हो।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०५-२०२३,
गजल!
सबैका छातिमा हियाको धड्कन हुन्छ,
झुर्लुक्क हेर्दा त सबैको उस्तै तन हुन्छ।
आँखामा सपनाहरूको जम्घट हुँनेहुँदा,
त्यो प्राप्तिकै लागी सिरमा कफन हुन्छ।
साहित एकैनासे हुन्छन् सिसा र हिया,
फुट्यो भने त्यही चिज हेर्दा अमन हुन्छ।
कविहरूले मनभित्र पुगेरै कथा लेख्छन्,
उन्का आंखाभित्र धर्ती र यो गगन हुन्छ।
मज्दुरहरू कहिले गद्धार हुँदैनन् देशको,
जस्को मन्मा मात्रृत्व र हातमा घन हुन्छ।
चिन्नुपर्छ फूल सँग हुनसक्छ कांडा पनि,
पढ्न धेरै गराहोला कथा मै रनबन हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३१-०५-२०२३,
गजल!
अचम्म लाग्छ सरकारको व्यवहार हेर्दा,
देशको र देशका जनताको निदार हेर्दा।
न्याय आफै उभिएको देख्छु कडघेरामा,
अपराधी अनमुक्ति भएकै लगातार हेर्दा।
भन्छन् देश समाजवाद अन्मुख छ हाम्रो,
पताउँने आधार कत्तिछैन भ्रष्टाचार हेर्दा।
अपराध फैलिंदै जान्छन् झन-झन देशमा,
त्यस्तो लाग्छ हाम्रो देशको सरकार हेर्दा।
वाक्क लाग्ने दिक्क लाग्ने गणतन्त्र भयो,
सधै अपराधी नै अन्मुक्तहुँने आधार हेर्दा।
हुँन खोज्छन् सबै पानी माथिको ओवानो,
दिक्दार हुन्छ यो भ्रष्टाचारको सन्सार हेर्दा।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०५-२०२३
गजल!
कस्तो रह्यो भनौँ यो गणतान्त्रिक सफर हाम्रो,
शमिक्षा गरौँ कतागए खोला अनि बगर हाम्रो।
भनौँ शहीदलाई कत्ती सम्झिन्छौँ हिंजो आज,
देश र जनतालाई कत्तिको छ भनौँ भर हाम्रो।
एउटा राजा फाल्यौँ र आए उनै बाइसे चौबिसे,
फैलिंदैगयो झन बिखण्डन देशमा जहर हाम्रो।
भ्रष्टाचारका अनगिन्ती काण्डहरू फर्केर हेर्दा,
न देशमा रोजगार न बनेकोछ एउटा घर हाम्रो।
बिखण्डन् भयो हिमाल पहाड तराई घायल छ,
थियो यो अखण्ड स्वर्ग तुल्य देश सुन्दर हाम्रो।
एउटै सरकार थियो आज आठौटा छन देशमा,
शान्ति छैन मनभित्र,हुन्छ हेर्दा मुटु परपर हाम्रो।
सुरेशकुमार पाण्डे २९-०५-२०२३,
गजल!
देश शुरक्षित सम्झिन्छन् दलाल छानेर जनता,
मख्ख र्छन् आफुलाई उन्कै दाश मानेर जनता।
राजनीति गदर छ भ्रष्टाचारी अगाडी आएपछि,
तलैबाट लान्छन् उनी आफूजस्तै तानेर जनता।
समाज पनि उस्तै छ भ्रम कुरितीको दाश भयो,
भौतिकवादी ठान्छ कुसँस्कारमा बानेर जनता।
अरूलाई भ्रष्टाचारी भन्छ आफुलाई त्यहीं राखी,
लुटेको छ आफुलाई महान आफै ठानेर जनता।
कति बस्छौ अन्याय र अत्याचार सहेर उठ जुटौं,
आफ्नै पसिनाले अवसरबादीलाई धानेर जनता।
सुरेशकुमार पान्डे २८-०५-२०२३,
गजल!
अनौठो छ मानिसको व्यबहार अचेल,
उस्तै उस्तै रैछ देशको सरकार अचेल।
हाम्रै समाज पनि अनौठोछ चमत्कारी,
अप्नाउँछ जातियताको औजार अचेल।
बिदेशी आई धुरिमा राजगरेको देख्छु,
सरकार समेत उसैको बफादार अचेल।
एउटै फाइल खुल्दा भ्रष्टाचारको याहाँ,
हुन्छन् धेरैपार्टिहरूनै नाङ्गेझार अचेल।
हामि बिदेशी हश्तक्षेपको बिरोध गर्छौँ,
सम्झौता गर्छ सरकार बार बार अचेल।
यार यही समाज पनि कस्तो छ कस्तो,
कुरितीकै लागी गर्छन् मारामार अचेल।
सुरेशकुमार पाण्डे २७-०५-२०२३
गजल!
सर्वहाराको गीतले साहुकार भएकाछन्,
उनैमध्य आज देशलाई भार भएकाछन्।
पसिना दिएर दया मायाँ गर्नेहरू आफ्नो,
सर्वस्व गुमाए अनि नाङ्गेझार भएकाछन्।
सुःखछैन बर्णगर्न यी दुई आँखाको कथा,
जस्को भरगर्यौँ उनि नै गद्धार भएकाछन्।
जस्लाई हिंजो चन्दा काटी उपचार गरायौं,
उनै देशको पराण लिन तैयार भएकाछन्।
फलाम कुटिकुटी हामिले हथियार बनायौं,
उनै हाम्रो गर्धन काट्ने औजार भएकाछन्।
नेताहरूलाई दोश दिएर नपन्छिनु है आफु,
हाम्रोभोट नै मान्छे बेच्ने आधार भएकाछन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०५-२०२३,
गजल!
आस गरेनौं पहिले दाल नै कालो थियो,
देशभित्र जताततै अंध्यारो जालो थियो।
लुटेराहरूको बिगबिगी न भएको होइन,
कुनै राणाको कुनै पञ्चेको सालो थियो।
जनताले रगत बगाए सपुतले दियोे बली,
गणतन्त्रमा झनै बिदेशकै गोठालो थियो।
नेता लोभमा डुब्यो पद प्रतिष्ठा र धनमा,
हत्थकडी बिदेशीकै शुनको बालो थियो।
भनथ्यो जसको जोत उसैको पोत हुँनेछ,
त्योपनि खोस्यो जो हलो कोदालो थियो।
हामि तानाशाहको बिरूद्धमै लड्यो सधै,
याहाँ त भ्रष्ट्राचारी कै आलो पालो थियो।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-०५-२०२३,
गजल!
त्यो पागल भयो किन की भ्रष्टाचार गरिन,
ऊ मानव तस्कर सँग राम्रो व्यबहार गरिन।
यो देश भ्रष्टाचारीहरूकै अखाडा बनेपछि,
ति गद्धार नेताहरूको उस्ले सत्कार गरिन।
निरन्तर लागेकैछ काममा,छ देशको मायाँ,
धन पैसा र वेइमानी सँग कत्ती प्यार गरिन।
किसानको छोरा देशको होनहार सपुत हो,
यो देश धितो राखेर आफ्नो उद्धार गरिन।
पागल हुन्न सए जना डांकाले पागल भन्दा,
किन की उसले डाँकाले भनेअनुसार गरिन।
सम्मान गर्नेछन जनताले एकदिन उसैलाई,
जसले भ्रष्टाचार गरिन दुष्टसँग करार गरिन।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०५-२०२३
गजल!
पुँजीवादले जताततै भ्रष्टाचारी सरकार बनायो,
सुन्दर मानव समाजलाई बिकाउ बजार बनायो।
आफ्नो पराया छुट्टाए पैसाको तराजूले जोखेर,
मान्छे मान्छेको बिचमा लड्ने आधार बनायो।
जसरी प्राप्त गरेपनि आज धन हुनुपर्छ पासमा,
धनीलाई यो चराचर जगतको हकदार बनायो।
समाजले भ्रष्टाचारि लाई अबिर माला लगाउँदा,
लाग्छ मानव समाज भित्र धनले दरार बनायो।
आफैले ढुङ्गा तरास्यो मूर्ती बनायो आफै पुज्छ,
मान्छेले आफ्नै घांटीशेर्न आफै औजार बनायो।
बाले औलादको लागी जिन्दगी दाउँमा लगाउँछ,
छोराले बाको आँखा प्रेमिकाको उपहार बनायो।
कहिले यो धन पैसालाई हेर्छु र हाँसो लाग्छ यार,
सोंच्छु किन मान्छेले आधुनिक हथियार बनायो।
सुरेशकुमार पाण्डे २३-०५-२०२३
गजल!
ओट लाग्नैपर्छ जब आंधी तुफान आउँछन्,
भुमरीले जमिनको तापमा उठान आउँछन्।
शुरक्षित त घरभित्र पनि हुनसक्दैन मोहदए,
जुनवेला आफ्नैभित्र पनि वेइमान आउँछन्।
खाडी बाट फर्किएको रातो बाकस देखेपछि,
नेताहरूको मनमा तुफानी उखान आउँछन्।
जब खोला बिक्छ बगर बिक्छ देश रित्तियो,
तेसपछि बिदेशबाट बिषाक्त खदान आउँछन्।
अवस्य आउँछ भुजिया चामल जापानि मकै,
उस्तै त हुँन आज हाइब्रेण्डको धान आउँछन्।
आउँनेलाई त आजैपनि समाजवाद नै आयो,
जस्तै गद्धारलाई देश बेचे पनि शान आउँछन्।
सुरेशकुमार पाण्डे २२-०५-२०२३
गजल!
जे जती भ्रष्टाचारी छन सबैलाई गन्न पर्यो,
देश भित्र बिकाश गर्नुछ भनी निफन्न पर्यो।
अतिकर्मण भएकोछ देश भनेर चुप नलागौं,
अन्तरराष्ट्रिय न्यायलयमा गएर भन्न पर्यो।
आउ सारा देशभक्त मिलेर देशलाई जोगाऊं,
देशभक्त गणतान्त्रिक शक्ति अब छन्न पर्यो।
कसरी चिन्ने इ डांकाहरूलाई मानव तस्कर,
सबै कुनाकुनामा देशका कर्णधार बन्न पर्यो।
न भनौं अब छोरा छोरीहरूलाई बिदेश जाऊं,
भाग्यमानी नसम्झिनु भनेर डिभी धन्न पर्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे दाङ घोराही १८
२१-०५-२०२३
गजल!
देशलाई फिजी बनाउँने यो औजार ल्यायो,
नागरिकता बिधेयक फेरी सरकार ल्यायो।
भन्छन् भ्रष्टाचार रोक्नेछौँ हामी देशमा अब,
किन राष्ट्रघाती बिधेयककै समाचार ल्यायो।
पुग्नेछ हाम्रो देश फिजीको बाटो सिक्किम,
नतमस्तक भयो नेता बनेर बफादार ल्यायो।
देश अचनो बनाए र जनताको चडाए बली,
गर्छ सधै बिदेश सँग असमान करार ल्यायो।
जस्को आए नि सरकार दलालहरू आउँदा,
नव लेण्डुपले बिखण्डनको हथियार ल्यायो।
खोलेर फाइल भ्रष्टाचारको ध्यायन बटाउन,
झन ठुलो दुश्मन यो देशको खुँखार ल्यायो।
सुरेशकुमार पाण्डे २०-०५-२०२३,
गजल!
भन्छन् डिभी पर्दा मेरो छोरा भाग्यमानी भयो,
घिर्ण लाग्दो सधैभरी नेपालीको कहानी भयो।
उम्किन्छन् भ्रष्टाचारी र हुन्छ न्यायको उपहास,
यो देशमा भ्रष्ट नेता उस्तै जनता नादानी भयो।
ठुला ठुला जेल बनाए अपराधीका लागी भन्दै,
सजाए गरिबलाई मात्र नै अपराधी ठानी भयो।
रातो बाकसमा देश भित्रिन्छन् गरिब युवा हरू,
किस्मत खोटो भनिन्छ यस्तो जानीजानी भयो।
देशको त कुना कुनामा भ्रष्टाचार संसदमा पनि,
अपराधी लुक्ने ओडार आज राजधानी भयो।
खुसि मनाएका हुन्छन् शहीदका रगतमा समेत,
त्यही देखेर मनमा ज्वाला आँखामा पानी भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १९-०५-२०२३,
गजल!
नालायक बने मन्त्री देश लुटी खाए,
आलोपालो सधै आपस्मै जुटी खाए।
मानव तस्कर यिनै शुन तस्कर इनी,
गृहमन्त्रीले आफ्नो देश भुटी खाए।
नियम कानून बनाउँनेको चर्तिकला,
जनतालाई यिनैले कुटी- कुटी खाए।
देशको सिखरमा चडेर खरानी पार्दा,
लाज लागेन भ्रष्टको मूल फुटी खाए।
कयौँले देशको लागी पराण त्याग्दा,
धेरैजसो मन्त्री कुनैले नछुटी खाए।
संसदभित्र जाल फैलाई भ्रष्टाचारको,
इनैले नयाँ नयाँ सञ्जाल खुटी खाए।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०५-२०२३
गजल!
भन्छन् डिभी पर्दा मेरो छोरा भाग्यमानी भयो,
घिर्ण लाग्दो सधैभरी नेपालीको कहानी भयो।
उम्किन्छन् भ्रष्टाचारी र हुन्छ न्यायको उपहास,
यो देशमा भ्रष्ट नेता उस्तै जनता नादानी भयो।
ठुला ठुला जेल बनाए अपराधीका लागी भन्दै,
सजाए गरिबलाई मात्र नै अपराधी ठानी भयो।
रातो बाकसमा देश भित्रिन्छन् गरिब युवा हरू,
किस्मत खोटो भनिन्छ यस्तो जानीजानी भयो।
देशको त कुना कुनामा भ्रष्टाचार संसदमा पनि,
अपराधी लुक्ने ओडार आज राजधानी भयो।
खुसि मनाएका हुन्छन् शहीदका रगतमा समेत,
त्यही देखेर मनमा ज्वाला आँखामा पानी भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०५-२०२३
गजल!
नालायक बने मन्त्री देश लुटी खाए,
आलोपालो सधै आपस्मै जुटी खाए।
मानव तस्कर यिनै शुन तस्कर इनी,
गृहमन्त्रीले आफ्नो देश भुटी खाए।
नियम कानून बनाउँनेको चर्तिकला,
जनतालाई यिनैले कुटी- कुटी खाए।
देशको सिखरमा चडेर खरानी पार्दा,
लाज लागेन भ्रष्टको मूल फुटी खाए।
कयौँले देशको लागी पराण त्याग्दा,
धेरैजसो मन्त्री कुनैले नछुटी खाए।
संसदभित्र जाल फैलाई भ्रष्टाचारको,
इनैले नयाँ नयाँ सञ्जाल खुटी खाए।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०५-२०२३
गजल!
बिरानो जस्तै आज आफ्नै गाउँ सहर भयो,
सुकाए खोला देशकै बिकाउ यो बगर भयो।
कसैले भ्रष्टाचारमा अकुत धन जमाएको छ,
मानव तस्कर बनेपछि मोज गर्ने डलर भयो।
बनाए घर घरमा राजनीति सधै अचानो देश,
हिंजोआज राजनीतिनै झन झन गदर भयो।
लडेका छ जनता सदियौं देखी मरेकै हुन्छन्,
सुन्दैनन् शाशक जनआवाजनै वेअसर भयो।
जस्ले गुमायो आफ्नो हिया छियाछिया पारी,
सदैभरी उपहासको श्रोत बने उनै वेघर भयो।
भ्रष्टाचारीलाई त जेलपनि ससुराल जस्तै हुने,
सर्वसाधारणलाई मात्र यो कानूनकै डर भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-०५-२०२३,
गजल!
खेलाडीलाई हत्कडी लगाइन्छ विना कसुर देशमा,
नेतालाई त सबुत मेटाउँने हुन्छ छुट भरपुर देशमा।
निल्छन खोसेर पोलिसको हातबाट सबुत चपाउँदै,
कानून् भयो अपराधीकै हातबाट चक्नाचुर देशमा।
बिकश हुँदैन तमाशा हुन्छन् खेल चोर र पोलिसको,
दलाली गर्छन् नेताहरू बन्छन इनी कोहिनूर देशमा।
नागरिक कुट्छ बिदेशी आएर छातिमा खेल्छ परेड,
युवा छैनन् देशभित्र यिनैको राज भरमङदुर देशमा।
गरिबलाई मात्र लाग्छ नियम कानुन् धनीको स्वर्गहो,
नेर्दोशलाई बनेको हो जेल दोशी हुन्छन् फुर देशमा।
सुरेशकुमार पाण्डे।१६-०५-२०२३
गजल!
खेलाडीलाई हत्कडी लगाइन्छ विना कसुर देशमा,
नेतालाई त सबुत मेटाउँने हुन्छ छुट भरपुर देशमा।
निल्छन खोसेर पोलिसको हातबाट सबुत चपाउँदै,
कानून् भयो अपराधीकै हातबाट चक्नाचुर देशमा।
बिकश हुँदैन तमाशा हुन्छन् खेल चोर र पोलिसको,
दलाली गर्छन् नेताहरू बन्छन इनी कोहिनूर देशमा।
नागरिक कुट्छ बिदेशी आएर छातिमा खेल्छ परेड,
युवा छैनन् देशभित्र यिनैको राज भरमङदुर देशमा।
गरिबलाई मात्र लाग्छ नियम कानुन् धनीको स्वर्गहो,
नेर्दोशलाई बनेको हो जेल दोशी हुन्छन् फुर देशमा।
सुरेशकुमार पाण्डे।१६-०५-२०२३
गजल!
चोर्दैन गरिबले पापलाग्छ भनी जिवनभरी साथी,
देश भित्रको एउटा सिन्को समेत कसैगरी साथी।
हेरौँ त जन प्रतिनिधीको चर्तिकला देशमा आज,
देशलाई खरानी पार्यो सधै गर्यो मनपरी साथी।
हाम्रो देशका नेताले भ्रष्टाचार बाहेक केही गरेनन्,
जनताकै चिल्लि बिल्लि छ रून्छन् धरधरी साथी।
खुल्छ भ्रष्टाचारको फाइल हेरौं टुङ्गिन्छ काहाँ गई,
गर्न छाड्दैनन् बद्मासी नेताहरूले खरखरी साथी।
हिन्दिमा कहावत छ हमाम मा सबै नाङ्गा हुन्छन्,
अन्यायगर्ने सहने दुबै दोशी हुन्छन् बराबरी साथी।
पर्दैन समया पानी मिल्दैन मल बिउ किसान लाई,
देशमा त हुन्छ अनिकाल भ्रष्टाचारको झरी साथी।
सुरेशकुमार पाण्डे १५-०५-२०२३,
गजल!
आज बिना पानीकै देश बगर भयो
सबैलाई अश्मिता लुट्ने रहर भयो।
थिंचोमिचो छ मात्रृत्वकै यो आँचल,
न यो देशभित्र शहिदकै कदर भयो।
गुमनाम छन् अनगिन्ती प्रतिभाहरू,
कतैबाट रोसनी नाउँने धेरै डर भयो।
किन भरिन्थ्यो यो देशमा बिकासले,
जता पनी पोखिने देशमा चर भयो।
खान्छन् कागज सिसि टि वी नेताले,
साबुत मिटाउँछन् इन्को केभर भयो।
यो देशमा किनहो शहिद गुमनाम छ,
भ्रष्टाचारी डाँकाहरू नै अम्मर भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०५-२०२३,
गजल!
देश टुक्रिन्छ तर दोसी सम्विधान हुन्छ,
जो राष्ट्रियता र गणतन्त्रकै परान हुन्छ।
भाडाका सैनिक बन्छन् नेपालका युवा,
ज्यान लिनेहरू विस्वका धनमान हुन्छ।
नागरिक, लेखेर राखौं सबैले यही कुरा,
आफ्नै मनभित्र भगुवान र सैतान हुन्छ।
परिवर्तन गर्नखोज्ने शहीद हुन्छन् सधै,
अवसरबाद सँग त उनैका उखान हुन्छ।
अचेल सन्सारमै छ राज सैतानहरू को,
कुपुत्रकै हात देशभक्तको चिहान हुन्छ।
आस्था राख्छन् जनताले ढुङ्गामा पनि,
छट्टुलाई थाहाछ जनता नादान हुन्छ।
मानिसले नै पत्थरलाई भगवान बनायो,
उसैको अपमान र पत्थरको शान हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे।१३-०५-२०२३
गजल!
जबसम्म यो देशबाट भ्रष्टचारी जाँदैन,
मानि देउँ मित्र देशको बिमारी जाँदैन।
कती सुन्दर शान्त थियो विरकै बसेरा,
फर्किन्न उज्यालो रात अंध्यारी जाँदैन।
आज सिङ्गोदेश नै बिखण्डनमा पुग्यो,
रही रहन्छन् सङ्कट भिखारी जाँदैन।
रूवाबास भयो आज टेलर देखाउँदा,
शुरक्षित काहुँन्छ देश सिकारी जाँदैन।
बिखण्डन्बाट जोगाउँ हातेमालो गरी,
जबसम्म संघियता सिमा पारी जाँदैन।
भ्रष्टचारले आहाल यो देशको गरिमा,
खतरा मुक्तगर्नुछ रिनको भारी जाँदैन।
सुरेशकुमार पाण्डे।१२-०५-२०२३,
गजल!
भ्रष्टचारी फाइल खुल्नु अंघी धरैलाई खबर भयो।
त्यसैलेहोला उनिहरूलाई भूमीगत हुँने कर भयो।
काम गर्नेलाई गरेनन् भन्न मिल्दैन तर सङ्का छ,
लाग्छ कतै गोप्नेताको रहश्य खुल्नेपनि चर भयो।
गए छिमेकी देश होटेलमा बसी आनन्द लिंदैछन,
सुराकी भएपछि याहाँ उनिहरू लाई केडर भयो।
यिनै नेताहरूले गर्दा हजारौं मारिएका थिए यहाँ,
त्यो वेला हजारौँ युवाहरू नै अलपत्र वेघर भयो।
इनिहरूको लागी आएको छ देशमा समाजवाद,
आम जनताको लागी त्यो युद्ध पनि जहर भयो।
देख्यौ इनी क्रान्तिकारीहरू को असलीरूप पनि,
हाम्रो स्वर्गतुल्य देश नै पानी विनाको बगर भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ११-०५-२०२३
गजल!
उही नागरिकता विधेयक सदर गर्नथाले,
फेरी देश फिजि बनाउँने खबर गर्नथाले।
कसरी जोगाउँछौ नागरिक मातृत्व भूमी,
बिदेशीकै हवाला यो गाउँ सहर गर्नथाले।
यस्पाली देशलाई झनै खतरामा पार्नेछन्,
सरकारी साँडले राष्ट्रघात भर्खर गर्नथाले।
अछुतो छैन सरकार भित्र दलाल बिदेशी,
भरेर बिदेशी यो देशभित्र गदर गर्नथाले।
फिजिको बाटो सिक्किम पुराउँने योजना,
सधैभरी यिनी गद्धारले सकभर गर्नथाले।
सुरेशकुमार पाण्डे१०-०५-२०२३,
गजल!
उसले देखाउँदै छ सस्तो लोकप्रियको टेलर हिंजो आज,
तालि बजाउँदैछन् जनताले उसैको गरेर भर हिंजो आज।
भ्रष्टचारमै जेलिएकाछन् धेरै कस्को खुल्छ पोल कुन्वेला,
खोल्यो फाइल उस्लाई पनि भित्रभित्रै छ डर हिंजो आज।
जनताको बिजोग छ अरवको जेलहरूमा सडेका छन् धेरै,
छैन देशभित्र रोजगार बिदेश जानेकै छ लहर हिंजो आज।
हिमाल पहाड र तराई अखण्ड रहिरहेको देख्न चाहानथ्यौँ,
सङ्घियता आए पछि भयो सबैको मुटु परपर हिंजो आज।
वीर पौरखीहरूको यो देश आज भ्रष्टचारको अखडा भयो,
देशको सम्पती खोला बिके र बिक्दैछन बगर हिंजो आज।
देश बिहिन छन् युवा शक्ति पुग्यो आज अरबको खाडिमा,
डिप्रेशन बढ्यो घरमा, बड्यो समाजमा केंसर हिंजो आज।
सुरेशकुमार पाण्डे ०९-०५-२०२३,
गजल!
राणा उस्तै राजा उस्तै उनैका बन्धु भाई आए
नागरिकाता बेचेर बिदेशलाई गुन लगाई आए।
भुटे खोला नाला बन जङ्गल कण्ठमूल याहाँ,
आतङ्कारीहरू आज राजनीति समाइ आए।
भोट माग्दा दलित बाहुँन सबैका खुट्टा ढोग्नेले,
आज छुट्टाउँन भान्छा त्योभान्से नकराई आए।
यो देश भित्र भ्रष्टचारी बाहेक सबै भयो बिल्टो,
सरकारभित्र बिदेशीलाई फकाई फकाई आए।
हिंजो होटेल कोठिमा कामगर्ने सँग मागेरखाने,
आज उनैको रगत चुसेर नेता टन्न अघाई आए।
रातो झण्डाको ओटमा राता मण्डलेहरू याहाँ,
स्वाभिमान बेच्नलाई सरणयात्रीनै उठाई आए।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-०५-२०२३,
गजल!
मन्त्रीलाई कानुन्ले छुनथाल्यो फरार हुन्छन्।
बिदेशिको आसिर्वादमा यहाँ सरकार हुन्छन्।
लगाम अर्कैको हातमा यस्तो अबस्था देशको,
तस्करहरू सँग आफु जोगिने आधार हुन्छन्।
आखिर केछैन बिकाउ यो देशमा लाज नीति,
जो सँग केही पावर हुन्छ उनै भ्रष्टचार हुन्छन्।
तिमी र म परदेशबाट देशको हितमा कराउँछौँ,
देश भित्र तस्करकै पक्षमा धेरै अखबार हुन्छन्।
थाहा छ समाज छिया-छियापार्ने श्रोत केहोला,
रूढिवाद र कुरितीहरू समाजिक दरार हुन्छन्।
तिम्ले पसिना बगायौ रगत बगाए सहिदहरू ले,
ए देशभक्त हो याहाँ त लासमा व्यापार हुन्छन्।
सुरेशकुमार पाण्डे ०७-०५-२०२३,
गजल!
क्रान्तिको आवरणमा कोही तस्कर भयो,
कोही उनैको छत र छाँयामा निर्भर भयो।
के बिस्वास गरौँ छैन मज्दुर भित्र एकता,
उन्का राजधानी भित्र ठुलठुला घर भयो।
हिंजो बर्गशङ्घर्ष मै लेखिएको पुस्तिका,
घांटिमै झुण्डिएको घांडो जस्तै डर भयो।
ज्यान गुमाए जनताले बिकाशका लागी,
खोला बिके आज न शुरक्षित बगर भयो।
देशभक्ति आवरण भित्र दलाल लुकेपछि
आज यो देशभित्र न सहिदकै कदर भयो।
तिमिले राजनीति गर नगर देशको चिन्ता,
किन की तिमिलाई देश भुट्ने रहर भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे ०६-०५-२०२३,
गजल!
उठ जाग गरिब मजदुर अधिकार खोस्नु पर्छ,
सन्सारलाई सिङ्गार्ने अब हतियार खोस्नु पर्छ।
शोशक सामन्तिको अँझै छ बिगबिगी देशमा,
श्रमजिवीहरू यो आफ्नो सन्सार खोस्नु पर्छ।
मार्क्सवादको नाममै खेलवाड भयो सधैभरी,
श्रमजिवीमाथी प्रहारगर्ने औजार खोस्नु पर्छ।
न लडौँ आ आफ्नै स्वार्थको लागी आपसमा,
सर्वहारा ज्यामि मुक्तिको आधार खोस्नु पर्छ।
अवसरबादको हातमा गयो लगाम क्रान्तिको,
एक जुट भएर गरौँ हामीले प्रहार खोस्नु पर्छ।
काट्नुछ दुश्मनको जरो मालेमाकै हतियारले,
गरिबको अब सत्ता लडेर आरपार खोस्नु पर्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ०५-०५-२०२३
गजल!
बाटो देखायो बर्गशङ्घर्षको कामदार लाई,
उखालेर फाल्न सिकायो हिटलर जार लाई।
जिवन लगायो सबै श्रमजिवीको उत्थानमा,
फैलाए दुनियाँ भरी उनैले बर्गिय प्यार लाई।
एकताको तागत सबैभन्दा शक्तिशाली हुँदा,
बदलन सिकायो मार्क्सवादले सन्सार लाई।
सर्वहारा श्रमजिवी लाई जुर्मुराउँन साकायो,
खोस्न साकायो आफ्नो हक अधिकार लाई।
गरिब ज्यामीले पाए नयाँबाटो वर्गशंघर्षको,
आपसमा सिकायो मित्रताको व्यबहार लाई।
उसैको बदौलत पाएका छौं हामिले अहिले,
जिवनकै एउटा सुनौलो ज्युँने आधार लाई।
सुरेशकुमार पाण्डे ०४-०५-२०२३
गजल!
जो सहिद भएका थिए यही देशको लागी उनै,
बनेकैछन् उपहासका श्रोत आज अभागी उनै।
रगतमा पौडेर त्यो चुम्यो सिखर गर्यो राष्ट्ररघात,
लगाएर ताज टाउकामा सबै सिमाना नागी उनै।
छाँड्छन् देश बिदेशमा दर्शन्का गफ डाँकाहरू,
पोलेर दार्शनिक बिचारहरू लाई बने दागी उनै।
कुहिराको काग भयो क्रान्तिको बिउ छैन याहाँ,
अवसरबादी को हातमा गएछ लगाम धागी उनै।
अती भयो खती पनी हुन्छ जाग्छ मुर्दाको बस्ती,
लिन्छन् बद्ला कुनै दिनमा मुर्दाहरू जागी उनै।
सुरेशकुमार पाण्डे ०३-०५-२०२३,
गजल!
आफ्नो पराण नै दिए मज्दुर एकताको लागी,
आजिवन शङ्घर्ष गरे भरपुर एकताको लागी।
आज उनैले लगाएको फल खाँदैछौं कर्मिहरू,
बसे सुख सुबिधाबाट धेरै दूर एकताको लागी।
कजाउँथ्यो मालिक बनेर ऊ औजारको बलमा
मारिन्थे धेरै अकालमै वेकसुर एकताको लागी।
त्याग बलिदानको लामू गाथा बोकेको मेई दिन,
आवहान गर्छन् सबैलाई हजूर एकताको लागी।
फुटेर होइन जुटेर जित्तिन्छ यो लडाई हाम्रै हो,
उठाउँ यो रातो झण्डा जरूर एकताको लागी।
शिकागोका शिहिदहरू लाई रातो शलाम हाम्रो,
बर्गिय शङ्घर्षका यी कोहिनूर एकताका लागी।
सुरेशकुमार पाण्डे ०१-०५-२०२३,
गजल!
रगतमा भिजेको लुगा ध्वज बनाए मज्दुरले,
आन्दोलनमा पराणकै बाझी लगाए मज्दुरले।
थर्कियो प्रतिकृयावादीको फलामको किल्ला,
साशकहरुको नियम कानुन जलाए मज्दुरले।
उठ्यो चारौं तिर आन्दोलन उद्धोगिक क्षेत्रमा,
पुँजिवादहरू लाई थाङ्नामा सुताए मज्दुरले।
काम आठ घन्टा मनोरन्जन र आराम बराबर,
दुनियाँका शोशकहरू लाई झुकाए मज्दुरले।
फैलियो क्रान्तिकारी आन्दोलन दुनियाँ भरिमा,
संगठन बनाए जुझारू यौद्धा जुटाए मज्दुरले।
एक मईको इतिहाशलाई नियालेर हेरौं त हामी,
यो ऐतिहासिक आन्दोलनलाई उठाए मज्दुरले।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०४-२०२३,
गजल!
शिकागोका शहिदहरूको बलिदान ठुलो छ,
सन्सार भरीमा सधै उनैको सम्मान ठुलो छ।
सन अठार सय छयासिको त्यो महा संग्राम,
‘हे’मार्किटको आन्दोलन नै धुन्धान ठुलो छ।
सन् अठार सय नब्बेबाट मई दिवस मनायौँ,
बर्गिय आन्दोलनमै त्यहाँको उठान ठुलो छ।
प्रतिकृयावादीकै मुटु थर्काउँने आन्दोलनमा,
अमेरिकाकै मजदुरहरूको गुनगान ठुलो छ।
मुठ्ठिभर शोशकहरूकै छ हालिमोहाली सधै,
तर दुनियाँभरीका मज्दुरको जहान ठुलो छ।
यो छोंटो गजलमा साध्यछैन भनि त्यो गाथा,
एक मईको मज्दुरदिवसको उखान ठुलो छ।
रोक्न सक्दैन साम्राज्यवादीले अबको पालो,
श्रमजिवीकै मुटुभित्र लुकेको तुफान ठुलो छ।
आउ सन्सार भरिका श्रमजिवीहरूनै एक हौँ,
यही आनदोलनमा मज्दुरको लगान ठुलो छ।
सुरेशकुमार पाण्डे ३०-०४-२०२३,
गजल!
थाहा छ हाम्रो देशमा सधै भ्रष्टचार हुन्छ,
जस्लाई नेता सम्झिन्छौ त्यो गद्धार हुन्छ।
भन्छन् समाचार निश्पक्ष आउँदैन याहाँ,
बुझौं पार्टिको आ आफ्नै अखबार हुन्छ।
भन्छन् हामिहरू न्याय पाउँदैनौं कहिल्यै,
थाहा छ जहाँपनि धनिको सरकार हुन्छ।
कविले लेख्छन् कवितामा देशको व्याथा,
नेताले भन्छ कविको आफ्नै बिचार हुन्छ।
बुझ्न बाँकिछ आखिर देश कस्कसको हो,
यो देशप्रति कस्को चोखो व्यबहार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे।२९-०४-२०२३,
गजल!
वेनाम भयो जसले यो सन्सार बनायो,
दुनियाँलाई जिताउँने हतियार बनायो।
उसैको पसिना रगतले सिंचेको धर्तिमा,
शोशकहरूले आफ्नो सरकार बनायो।
समाजको सबैभन्दा सम्मानिय हुनुपर्ने,
पुँजिवादले उसैको भित्र दरार बनायो।
एकता बिना हक हित पाइंदैन थाहा छ,
त्यसैले त आज वर्ग नै व्यापार बनायो।
मालेमाको हतियारले काट्न थालेपछि,
त्यो हतियार छोप्नेहरुलाई जार बनायो।
क्रान्ति कुहिराको काग छ हिंजो आज,
कम्युनिष्टकै आवरणमा गद्धार बनायो।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०४ -२०२३
गजल!
श्रमजिवीको भविश्य सँग खेल हुन्छ,
स्वार्थमा नेताको एकता वे मेल हुन्छ।
छाडौँ कस्ले जित्यो याहाँ कस्ले हार्यो,
भनेकै योजनानै जितेपछि फेल हुन्छ।
केहतार छ अहिलेनै खुसि मनाउँनुको,
देशभित्र गरिबको आँशुको भेल हुन्छ।
ज जस्ले जितेपनि उस्कै लागि जित्यो,
मख्ख नपरौँ निर्दोशलाई नै जेल हुन्छ।
दलालि गय्रो आज उस्ले नाम कमायो,
देशभक्ती नाम सधै भरी ओझेल हुन्छ।
हेर्दै जाउ कत्तिछैन विजन बिकाश गर्ने,
उन्कै ओफिसमा बिदेशी पेलापेल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे।२७-०४-२०२३,
गजल!
जहिल्यै पनि गास बासको समस्य भरपुर हुन्छ,
धनीलाई बलिको बोका सन्सारकै मजदुर हुन्छ।
बनायो गगनचुम्ने महल फलायो धान फाँटैभरी,
भोकोपेट नाङ्गो ज्यु अप्राधी किन वेकसुर हुन्छ।
सिप सबैछन् छैन एकता मजदुरहरूको बिचमा,
त्यसैले श्रमजिविहरूको सपना चक्नाचुर हुन्छ।
बाजे ब्रिटिशको लागि लडे,बाबा भारतकै लागी,
आज नाति अरबमा खाडिको लागि फूर हुन्छ।
भन्छन् गरिब मुक्तिकै लागिहो आन्दोलन हाम्रो,
तर लुकिलुकी साम्राज्यवाद सँग जि हजूर हुन्छ।
युवाहरूले अमूल्य जिवन खेरा नफाल ब्यार्थैमा,
राजनीतिक सफरमा चम्चाहरूनै कोहिनूर हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २६-०४-२०२३,
गजल!
कसैले काम गर्दैनन् मोज भरपुर चाहियो,
नीति गतिलो नभए पनि अङ्कुर चाहियो।
गिरबले लाहुर गएर पसिना पोख्छन् सधै,
देशमा कर्मचारि लाई सधै दस्तुर चाहिन्छ।
नेताले देशलाई अल्छिको अखडा भनायो,
बलिको बोका बनाउलने वेकसुर चाहिन्छ।
भन्छ देशमा समाजवाद ल्याउलछौं हामी,
हामिलाई सबैको सहयोग जरूर चाहिन्छ।
उनैलाई प्रसस्त पद प्रतिष्ठा झोलेहरू पनि,
सधै उनैको अंघि पछि जी हजूर चाहिन्छ।
आयश्रोत हौस वा नहौस् बाल छैन देशमा,
नेतालाई सत्ता भत्ता र बिदेशी टुर चाहिन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २५-०४-२०२३
गजल!
कुपुत्र जन्मिएपछि घरको नाश हुन्छ,
झन पछिझन समस्यहरू खास हुन्छ।
देश गुलाम नभएर केगर्छौ दाश नेता,
रैती भए नागरिक दुःखको रास हुन्छ।
काम खोज्ने नि काम हुँदोरहिछ यहाँ,
सोंच्नैहुन्न बाँचुञ्जेल अबकास हुन्छ।
जस लाई जनताहरूले छानेर पठायौँ,
देश अचानो बनाउँछ आफु दाश हुन्छ।
यही देशका लागि लडेर मर्छन् उनैको,
जरसन्तानकै नेपाल बाहिर बास हुन्छ।
उदाइ रहेकाछन नवलेण्डुप यो देशमा,
यो देश कुनदिन बिदेशीको गास हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे२२-०४-२०२३
गजल!
गरिबलाई खान लगाउँन सधै अनिकाल हुन्छ,
देश भित्र बिकासको नाउँमा सधै बबाल हुन्छ।
अरूको लागी जुवा लाटरी अबैध धन्दा होला,
झोलेहरूको पेसा नै नेटवर्किंग सञ्जाल हुन्छ।
पार्टिले क्वाज दिन्छ संगठन बिकावका लागी,
झोलेहरू नेटवर्किंग गरेर झनै मालामाल हुन्छ।
इनैले सके पार्टिलाई अनि बिगारे इतिहाशलाई,
यस्तै नेता मन्त्री भएपछि यो देश कङ्गाल हुन्छ।
नारा लगाउँछन् इनैले सर्वहारा सुकुमबासीका,
देशमा झन-झन गरिबिको अग्लो पर्खाल हुन्छ।
देशभित्र भष्ट्रचार छ सबैले भन्छन् दस्तावेजमा,
तर तस्कर भ्रष्ट्रचारी जोगाउँन पार्टिनै ढाल हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २४-०४-२०२३,
गजल!
सम्झनाको तरेलीमा जिन्दगानी भयो,
भौतिक सरिरपनि अब कहानी भयो।
छाडेर गएकै भयो तिनमैना पाँच दिन,
पग्लियो हृदय र आँखामा पानी भयो।
मृत्यु सबैको हुन्छ जन्मिए पछि याहाँ,
जन्मिने र मर्ने प्राकृतिको बानी भयो।
तेरो मेरो धन सम्पत्ती केहि हुँदैन सथी,
यो भुलभुलैयाँमा रम्नु नै नादानी भयो।
खोजेर कहाँ पाइन्छ आँमाको अनुहार,
सपनाकै सागर भिजेको सिरानी भयो।
आँमाका तिनै शब्दहरू मन मष्तिकमा,
अनि आँमाको यो आँखाको नानी भयो।
गजल!
उपदेश दिन्छन् देशलाई तर अचानो भयो,
जुन सरकार आए नि त्यो सधै कानो भयो।
छैन बिकास सधैको कच कच हुन्छ देशमा,
नागरिकलाई न मानो भयो नत छानो भयो।
युवाहरू बिदेश पलान हुन्छन् कुनाकुनामा,
भन्छ याहाँ मत्रीहरू फलानो फलानो भयो।
केपायौँ जनताले दलालहरूलाई भोटदिएर,
सुख सँग बस्ने बासछैन न खाने मानो भयो।
समयमै मल विउ छैन बिना सिंचाईका बारी,
पसिना बगाएर खै नत यहाँ एकदानो भयो।
राजनीति पनि वेइमानको अखडा बनेकोछ,
देशभक्तको पार्टी झनपछि झन सानो भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे।२१-०४-२०२३,वधिक: चैत ६, २०७९
गजल!
मानिस मार्ने पापि पनि साहुकार भयो,
रहश्य सम्झिनै नसकिने दिकदार भयो।
मान्छे मान्छेको बिचमा पानी नै नचल्ने,
गृहयुद्धकै सधै यो देशमा आधार भयो।
सरकार त छ कहाँछ थाहाछैन देशभित्र,
जङ्गल राज जस्तो याहाँ लगातार भयो।
मर्दाको मलामी भेटिन्न न बिहेको जन्ती,
युवाबिहिन हाम्रो लागि यो सन्सार भयो।
मन्दिर बनाउँछन् र भगुवान ढुङ्गा तरासी,
भुल भुलैंयाँको मानिसकै व्यबहार भयो।
आस्था बांकिनै छ स्वर्गमा पुग्ने उसलाई,
स्वर्ग नर्क समाज मै हुँन्छ चिरफार भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे १९-०४ -२०२३,
गजल!
नेताको चाक्रीगर्ने झोलेहरू बफादार चाहिन्छ,
उन्को अगाडी पछाडि गुण्डा खुँखार चाहिन्छ।
निर्देश दिन्छन् भाषण सुन्ने जनता बटुल्न उनी,
बन्नसक्ने कार्यक्रतानै ढाल र औजार चाहिन्छ।
सकेसम्म आफ्नो सरकार हुँनुपर्छ देशमा सधै,
त्यो नभए नजिकको मनपर्ने सरकार चाहिन्छ।
प्लाटिङ्ग गर ठेक्का बट्टा गर कमिसन पार्टिको,
सधै भ्रष्टचार गरेपनि पार्टि सँग करार चाहिन्छ।
नजायज केहि पनि हुँदैन राजनीति र प्रितीमा,
अनुसाशन अनि गोपनेताको तारवार चाहिन्छ।
नपताए सोधौं जनता यि ठुला साना नेता लाई,
सबैलाई मन्त्रीजी र मैनपावरकै प्यार चाहिन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०४-२०२३,
गजल!
नयाँ वर्षमा राम्रो सरकारको उपहार मिल्यो,
मिटर ब्याजको बिरोधीलाई धेरै प्यार मिल्यो।
सक्यासम्म बर्षायो लाठी आन्दोलनकारीमा,
भन्नेले भन्छन् वाह क्याराम्रो सरकार मिल्यो।
देख्यौं क्रान्तिकारी भनौदाहरूको अनुहार नी,
क्रान्तिको आवरणमा लुकेको भ्रष्टचार मिल्यो।
खोज्दै गए जनाता राजधानीमा न्याँयका दुत्,
त्याहाँ कोइ ख्रुचेव मिल्यो कोही जार मिल्यो।
बिचरा पिडित सम्झिन्थे केहि राहत मिल्छकी,
त्याहाँ शोशकहरूकै बलिया बफादार मिल्यो।
सुरेशकुमार पाण्डे १८-०४-२०२३,
गजल!
जहापनि गरिब माथि अत्याचार हुन्छ,
दमन गर्न कमर कस्ने यो सन्सार हुन्छ।
एकातिर मिटर ब्याजले खोसियो बारी,
लाठी बर्साउंन तत्पर यही सरकार हुन्छ।
खाने पाटोछैन न काम दिन्छ सरकारले,
सिमावारी अन्याय उस्तै सिमा पार हुन्छ।
जो देशभक्त हन्छन उनै पुग्छन खाडिमा,
देश बिहिन उनिहरू सबैलाई भार हुन्छ।
राजधानी घायल हन्छन् गरिबका छोरा,
उनको जिन्दगी नै कालको संघार हुन्छ।
न तिर्न सकिन्छ न पिछा छोड्छ रिणले,
मिटर ब्याज त हाम्रो लागि खुंखार हुन्छ।
राहत मिल्नेछैन धेरै आन्दोलन गरे पनि,
बरू राजनीता गर्नेहरूलाई आधार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे १७-०४ -२०२३,
गजल!
दुश्मन निहाल भयो देश कङ्गाल भयो,
देशको रिढ युवा नै उसैको ढाल भयो।
देशलाई अचानो बनाए जनताको बली,
निजी स्वार्थका लागि सधै बबाल भयो।
तिमिले बहर खोज्छौ उसैको इसारामा,
थाहा छ देशमा उसैको सञ्जाल भयो।
बन्दुक उसैको बिचार उसैको देश भित्र,
आन्दोलन् भयो सधैभरी हड्ताल भयो।
आज जुनसुकै देशमा पनि नेपाली मर्छ,
हाम्रो बुद्धि भुट्यो दुष्ट मालामाल भयो।
देश फिजिको बाटोमा हिंड्यो सिक्किम,
नयाँ बिधेयक पारित प्रत्येक साल भयो।
सुरेशकुमार पाण्डे,१७-०४-२०२३,
गजल!
यो देशमा अपराधीले सरकार बनाउँछ,
राजधानीभित्र आफ्नो घरबार बनाउँछ।
होनहार देशभक्त युवा मर्छन खाडीमा,
नेता देश बेच्ने बिस्तारै आधार बनाउँछ।
गरिबले जस्को जोत उसैको पोत भन्दा,
उनैको छोरा नातिलाई औजार बनाउँछ।
रेमिटेन्सीले धानेको देश सदन आठोटा,
सरकार सधै रिणै रिणको भार बनाउँछ।
आखिर गृहयुध नभए कसरी मोटाउला,
जस्ले अन्दाधुन्द बेच्ने हथियार बनाउँछ।
गरिबलाई मार्छन गरिब मुक्तिकै नाउँमा,
त्यसैले त नेताहरू लाई गद्धार बनाउँछ।
गजल!
आपमा स्वार्थ जन्मियो भने मारामार हुन्छ,
मत्लव फूल्दै फल्दै गएपछि नै दरार हुन्छ।
थाहा छ सबैलाई यो पुँजिवादी युग पनि हो,
त्यसैले मान्छिको लाशमा पनि व्यपार हुन्छ।
रिण लिएर पनि किन सङ्घियता धान्नु पर्यो,
सङ्घियता हाम्रो देशलाई सधै वेकार हुन्छ।
फुटेर जानेहरू भन्छन एकता हुनै पर्छ राम्रो,
लाग्छ एकताको बिचारमा नै कारोबार हुन्छ।
नेता जनताको कुरा सुन चिच्याएर भनेको,
यो देश सँग खेलवाड गर्ने सधै गद्धार हुन्छ।
छाड उधारामा रमाउँन देश प्रदेशका नेताजी,
एकदिन हाम्रो यो देश समेत नाङ्गेझार हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे १५-०४-२०२३,
गजल!
कसैलाई सम्मान गर्नैपर्छ भन्ने कर छैन,
अशुद्ध होला मेरो गजलभित्र बहर छैन।
यो त मनभित्रकै भावना हो तितो मिठो,
पद खोसिएला भन्ने आफुलाई डर छैन।
पढ्नुस् र लाईक कमेट गर्नुस् राम्रो लागे,
जे देख्यो लेख्यो म यसैमा निरभर छैन।
शोशित उत्पिडित बर्गको हकमै लेख्छु,
कुन वेलामा कसलाई बिज्छ खबर छैन।
अन्याय अत्याचार बिरूद्ध लेखियो सधै,
थहाछ देशभक्तहरूको कत्ति कदर छैन।
कसरी चुप लागेर बसौं हामी जनता सधै,
देशको सम्पती खै खोला छैन बगर छैन।
सुरेशकुमार पाण्डे १४-०४-२०२३,
गजल!
हिंड्न जान्दैन आफु दोशी भिर हुन्छ,
लुट्छन् शोशकले दोशी तक्दिर हुन्छ।
छिचल्न नसके पछि त्यो असाए भयो,
कुरिती सधै सामाजिक जञ्जिर हुन्छ।
लेखो हुंदैन कयौं मरे भ्रमजालमा परी,
जिंउदालाई कफन बचाउंने पिर हुन्छ।
मानव समाजमै हुन्छन् बिभिन्न खाले,
कुनै धनकै त कुनै मनको अमिर हुन्छ।
मानव जिवनको सच्चाइ यहीनै होला,
आशा रहीरहन्छ स्वास आखिर हुन्छ।
लगाउंछन हजारौं गफ मानिस हरूले,
कुद्रतको अगाडी त सबै फकिर हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे१३-०४-२०२३
गजल!
हार्दिक शुभकामना रहोस् वर्षभरी अब,
कसैको न बर्षियोस आंसु धरधरी अब।
सरकारपनि सरकार जस्तो रहोस् हाम्रो,
देशभित्र नगरोस भ्रष्टचार मनपरी अब।
मर्नेहरूले पनि छाडिगए इतिहाश बन्यो,
सम्झेरपनि धेरै कति रूनु घरिघरी अब।
जसले जेजानेकाछन् पोख्नुपर्छ प्रतिभा,
नछेकौं कसैले हुन्छन् मनका झरी अब।
कसैले स्वतन्त्र लेख्यो र कसैले बहरमा,
लेखौं है आ आफ्ना प्रतिभा नडरी अब।
आउ समाज बदल्न लाई कंमर कसेका,
मिलेर लेखौं प्रगतिपथमा सरासरी अब।
सुरेशकुमार पाण्डे
१३-०४-२०२३,
गजल!
परायाजसो गठबन्धन पनि अमेल हुन्छ,
जनता र देशको भविस्य सँग खेल हुन्छ।
क्रान्तिको लागि उठाउँछन हतियार पनि
सङ्घारमा पुग्दा नपुग्दै क्रान्ति फेल हुन्छ।
नाम देशकै र गरिब जनताको नारा चर्का,
सत्तामा पुग्न यिनै नेताको पेलापेल हुन्छ।
जस्ले मान्छे मार्छ अनि सम्विधान पोल्यो,
उसैको सम्मानमा जनताको भेल हुन्छ।
खाडिबाट उठ्छ अभियान देश जोगाउँने,
त्यो देशभक्तलाई खाडिमै जेल नेल हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।१२-०४-२०२३
गजल!
जस्ले भ्रष्टचार गर्छ उसैको राजधानीमा दरबार हुन्छ,
देश बिदेशमा घुम्नसक्ने उसैसँग धनको आधार हुन्छ।
कहिले प्रतिपक्षमा बसनु पर्दा उनै कराउँछन् सडकमा,
यो देश भित्र धेरैजसो उही भ्रष्टचारिको सरकार हुन्छ।
खोला बेचिसके अब त बगरपनि बेच्दैछन् यिनिहरूले,
याहाँ सधैभरी नागरिकतामा पनि ठुलो कारोबार हुन्छ।
युवाहरू लाई राहदानी बांट्छन त्यहीपनि कमिसनमा,
हेरौँ आज गरिबकै छोराको लाशमापनि व्यापार हुन्छ।
देश लिलाम गर्न थाले नव लेण्डुपहरू सिक्किम जस्तै,
जसलाइ जनताले चुनेर पठाउँछन त्यही गद्धार हुन्छ।
कसको भर पर्ने हिंजो आज जस्तो झण्डा बोके पनि,
देशलाई स्वाहा पार्ने अभियान नै याहां लगातार हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे ११-०४-२०२३,
गजल!
जहिल्यै पनि भ्रष्टचारिको सम्मान हुन्छ,
न यिनिमाथि कानुन् न सम्विधान हुन्छ।
नियम कानुन् बदलिन्छ ल्याउँन बिदेशी,
बिदेशि बजारमा देशका नौजवान हुन्छ।
किन मरिहत्य गर्छौं भोट दिनलाई हामी,
न त देशको लागि केही योगदान हुन्छ।
जसलाई हामिले पठाउँछौं देशको लागि,
त्यो सँग दन्ते कथा र थुप्रो उखान हुन्छ।
यो देश श्रीलङ्का,सिक्किम बन्न थाल्यो,
भासनमा स्युइटजरलैण्डको रटान हुन्छ।
भन्छन् देशलाई टुक्रा टुक्रा पार्नेहरू सधै,
अब नेपाल रहँदैन कुनैदिन जापान हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे ११-०४-२०२३,
गजल!
खोला सुके त्यसपछि बगर बनेको छ,
बगर मासेर त्यो ठाउंमा घर बनेको छ।
छैन पेसा आफ्नै देशभित्र यो बाध्यता,
काम खोज्ने युवालाई सफर बनेको छ।
जजसलाई झुंड्यानुपर्थ्यो टुडिखेलमा,
उही त आज जताकतै सदर बनेको छ।
पसुतुल्य जिवन यापन गर्न बाध्य भयौं,
सरकार भन्छ युवालाई रहर बनेको छ।
युवा वेघरहुंने र देश बिहिनहुंने राहदानी,
उस्तै भिजापनी आज आफर बनेको छ।
सुरेशकुमार पान्डे १०-०४-२०२३,
गजल!
हिँजो मागेरखाने पनि धनमान छन्,
कारमा गुड्छन उनै याहाँ डाँन छन्।
उनैलाई त सम्मान हुनेगर्छ जताकतै,
भन्छ उनैका ठुलठुला योगदान छन्।
जसले गणतन्त्र ल्याउँन बा गुमायो,
उनैका छोरा खाडी र अफगान छन्।
ऊ सिखरमै छ जसले मान्छि मरायो,
जेलमा मार्नु हुँन्न भन्नेको जहान छन्।
ओक्लिन्छन् सुस्त सुस्त ती घायलले,
उनको मन्भित्र ठुलठुला तुफान छन्।
फर्किएर आउँछन् एकदिन सबै युवा,
जो जो खाडि युके अनि जापान छन्।
सुरेशकुमार पान्डे।१०-०४-२०२३,
गजल!
सोध पुछ हुँदै हुँदैन पिटेर ताली आउँछौ,
जस्तो जान्छौँ हेर्छौँ अनि खाली आउँछौ।
हुन्छ चिल्ला सुकिला मुकिलाको रमझम,
त्यसैमा हामि मनकोबह बसाली आउँछौ।
देशभक्ती धुन राष्ट्रियगानकै हुन्छ उपक्षा,
भन्छन भुलबस भएछ यसपाली आउँछौं।
कहाँ कहाँ बिद्रोह गरौँ सम्रचना छ यस्तो,
केवल आफ्नो भडास निकाली आउँछौं।
भन्छौ सबथोक आफु लाई लागेको पनि,
किन गर्ने भनी आर्कोलाई गाली आउँछौं।
हुँदैन यो मैलो नपखाली केहिपनि देशमा,
हिंड्छौ हामी उकाली र ओराली आउँछौं।
सुरेशकुमार पान्डे ०९-०४-२०२३
गजल!
देशको सम्पती बिक्छ कानोकान खबर हुँदैन,
हिंजो खोला हिंड्ने ठाउँमा आज बगर हुँदैन।
पुर्खौली पाटो बेच्यो युवाले बिदेश जानलाई,
देश बिहिन हुँने त कसैलाई पनि रहर हुँदैन।
भर्खर जस्तै लाग्छ टुटेको चप्लमा थियो त्यो,
आज देशमा उस्को जस्तो अरूको डर हुँदैन।
देशको अबस्था डांवाडोल छ कुनबाटो छोपौँ,
खाडी की राजनीति भन्दा आर्को डगर हुँदैन।
हिँजो बा आँमाले झुट नबोल्नु भनी सिकाउँथे,
आज ढांट,छल नगर्नेहरूको कत्ति कदर हुँदैन।
भिख मागेर खान्छ त्यो भन्दै कत्ति नगर्नु हेला,
सग्लो छ कुनदिन देशको नेता बन्छ भर हुँदैन।
सुरेशकुमार पान्डे।०८-०४-२०२३,
गजल!
केही लोभ थियो त क्रान्तिको रहर थियो,
आफ्नो जिन्दगी शङ्घर्षकै सफर थियो।
पढियो महाँन दार्शनिकको जिवनी लाई,
उनिहरूकै आस्था थियो अनी भर थियो।
गर्यौं चार दशक सम्मनी समाजिक सेवा,
त्यो आफ्नो स्कुल थियो अनि घर भियो।
बिभिन्न खाले मानिस भेट्टिन्छन् सफरमा,
तरपनि केहि त कामकै पनि कदर थियो।
जिवनभरी आफै सँग शङ्घर्ष गर्नुपर्दछ,
कसैले नराम्रो नभनोस् भन्ने नै डर थियो।
प्रसन्न थियौँ क्रान्तिको मूल फुट्छ भनेर,
सांच्चै अगाडीहेर्दा त सुकेको बगर थियो।
सुरेशकुमार पान्डे।०७-०४-२०२३,
गजल!
सत्तामा पुग्न सही लाई गलत प्रचार गर्छन,
नेताहरू आफै सधै नीतिको व्यापार गर्छन।
पानी धमुलेर माछा मार्ने होट छ यो देशमा,
देश जनता लाई लुटेर स्वार्थ साकार गर्छन।
हेरौं त संघियताले ककस्लाई फाइदा पुग्यो,
रिण लिन्छन देश र जनतालाई भार गर्छन।
सुःख शान्ति सँग बसेका जनताको बिचमा,
आ आफ्नो स्वार्थ पुरागर्नलाई दरार गर्छन।
नपताए हेरौं कहिले सदन कहिले सडकमा,
आपसमा यिनैका झोलेहरू मारामार गर्छन।
सुरेशकुमार पान्डे ०७-०४-२०२३,
गजल!
आज देशको न त जनताको उद्धार भयो,
राजनीतिमा सधैभरी नराम्रो व्यापार भयो।
हुन्थ्यो पहिले सबैभन्दा राम्रो समाज सेवा,
त्योपनि राजनीति झुकावकै उजगार भयो।
बहुदलिय व्यबस्था ल्याउँन सहिद भए धेरै,
आज हेर्दा हेर्दै यही व्यबस्था लाचार भयो।
सर्वहाराको नारा लगाउँने इनै राता मण्डले,
शहिदको चिहानमाथि उनैको दरबार भयो।
गरिबलाई उपयोग गरेर अचानो गराए देश,
साम्राज्यबादको दलाल यही सरकार भयो।
यिनैहुँन बन्दुकको नाल बाट क्रन्ति ल्याउँने,
जो अहिले ख्रुचेव हिटलर अनि जार भयो।
सुरेशकुमार पान्डे ०६-०४-२०२३,
गजल!
बाहिर भन्दा पनि भित्र क्रान्तिकारी लड्नुपर्छ,
आफु सँग र मोर्चा सँग गरेर तैयारी लड्नुपर्छ।
हाम्रो मन मष्तिकमा घरनै जमायो पुँजिवादले,
त्यसैको लागी आफ्नैभित्र बारिबारी लड्नुपर्छ।
क्रान्ति गर्नुछ भने आउ नभागौल र डटेर लडौं,
आफु भित्रकै स्वार्थलाई निर्मूलपारी लड्नुपर्छ।
छन् आफुलाई क्रान्तिका दुत भनौदाहरू याहाँ,
उनिहरूको नकाब जनतामा उतारी लड्नुपर्छ।
भन्नु जस्तै सजिलो छैन आफै सँग लड्नु साथि,
ठुलो शङ्घर्ष गर्नैपर्छ मन मारी मारी लड्नुपर्छ।
जहाँ गएपनि शामन्ति अवशेष जिवितनै होला,
क्रान्तिकारी त्यो सँग कहिल्यै नहारी लड्नुपर्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।०५-०४-२०२३,
गजल!
जो भ्रष्टचारि हुन्छ उही साहुकार भएको छ,
देश जनताकै लागि त्यही गद्धार भएको छ।
भ्रष्ट राजनीतिले गर्दा देशपनि बद्नाम भयो,
आम जनतालाई सधैभरी हुनेहार भएको छ।
यो देश कतिदीन जिवित रहला यो चालाले,
कुन रात बिदेशीले तान्छ आधार भएको छ।
सन्सारका कयौं देश बनाए कम्युनिष्टहरू ले,
हाम्रो देश त उनैले गर्दा नाङ्गेझार भएको छ।
हिंजो बर्गिय शङ्घर्षका धाग लगाउँथे यिनी,
आज क्षेत्रिय बर्गिय सबैसँग प्यार भएको छ।
चिनि नसक्नु भयो कुन रातो हो कुन हरियो,
सन्सदबादीहरूको आपसमै दरार भएको छ।
सुरेशकुमार पान्डे।०४-०४-२०२३,
गजल!
जहाँ पनि बलिको बोका निर्धन हुन्छ,
जो दुखी उही बद्नाम जन जन हुन्छ।
पुँजिवादी खेलहो धर्म कर्म ढाल भयो,
यस्तो कुरिती देखि मलाई अमन हुन्छ।
हामि समाजलाई जोड्ने कलम रोज्दा,
सरकार किन यो छाति माथि गन हुन्छ।
छैन रोजगार घर बिहिन छन् गरिबहरू,
सोधौं उनैको मन् यता र उता तन हुन्छ।
एउटा देशभक्तको ज्यान हत्थकेलामा,
अनि बांधेको सिरमा सधै कफन हुन्छ।
देश बिहिन लाई सोधौं त देशको मायाँ,
उस्कै मनमा निस्वार्थ नेपाली पन हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे०३-०४-२०२३,
गजल!
पराय नेतालाई लुट्ने ठाउँ चाहिन्छ,
धनमान हुँनलाई नयाँ दाउँ चाहिन्छ।
लुटेराहरूको इमान धर्म हुदैन कत्ति,
इनिहरूलाई न देश न गाउँ चाहिन्छ।
चाहे देशकै दुश्मन किन नहौस त्यो,
अप्राधी पाल्ने एउटा माउँ चाहिन्छ।
चुनावकै वेलामा खायौं भात र मासु,
अब त्यसैको व्याज र साउँ चाहिन्छ।
नतमस्तक छन् साम्राज्यवादकै अंघी,
मात्र झुक्नलाई उनैको पाउँ चाहिन्छ।
निन नदलुन जनताहरू कालो मोसो,
नेतालाई देश बिदेशमा नाउँ चाहिन्छ।
गजल!
एक्किसौँ शताब्दिमा पनि छुवाछुतको व्यबहार हुन्छ,
त्यसैले त हाम्रो समाजमा सधै भरी यस्तो दरार हुन्छ।
झाड फुक गरेर कोरोना भगाउँन खोज्छन् यिनिहरूले,
भन्छन् जिउँदालाई मर्नदेउ मरेपछि पनि उपचार हुन्छ।
यही देशभित्र अप्राधि भ्रष्टचारी मन्त्री देशभक्त जेलमा,
सत्रहजार निर्दोश मान्छेलाई मार्नेहरूको सरकार हुन्छ।
कसले भन्छ मेरो देशलाई गरिब,असायछ निर्वल भयो,
जसको रगत र पसिनामै यो सन्सारभर कारोबार हुन्छ।
उहि विर नेपालीहो जसलाई बहादुरको उपाधी मिल्यो,
जो आफै ढाल र दुनियाको लागी आफै हतियार हुन्छ।
तर बिडम्वना दुश्मनलाई चिन्न सकिन यो विर नेपाली,
त्यसैले त जातिय छुवाछुतमा पनि सधै मारामार हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।०१-०४-२०२३,
गजल!
आज हाम्रो देश नै अप्रेल फूल भयो,
लाग्छ आन्दोलन गर्नुपनि भुल भयो।
छिमेकमा उल्लु दिवस मनाउँदै छन्,
उनैलेगर्दा त हराभरा देश धुल भयो।
धेरै पटकको ठक्करले नि सिकाएन,
हाम्रो देशको बिकास पनि गुल भयो।
होसियार रहनु साथि र इष्ट मित्रहरू,
उल्लु बन्ने त प्रत्येक वर्ष सडुल भयो।
हामिहरू जुन दिन देखि बन्यौं उल्लु,
उस्लाई यो देश लुट्न अनकूल भयो।
सुरेशकुमार पान्डे।०१-०४-२०२३
गजल!
देशलाइ अचानो बनाएर निदान खोज्छन,
सबैले आफ्नै समस्या समाधान खोज्छन।
मजदुर देशभक्ति नारा लगाउँछन् बिदेमा,
नेताहरू कमिसनपाए अफसान खोज्छन्।
भन्छन् देशलाई अमेरिका बनाउँछौ हामी,
नेता जनतालाई भुलाउँने उखान खोज्छन।
पुर्खौली बारि सबै बाँजो छ पोत तिरेकैछौँ,
उत्पादनछैन छोरा छोरी जापान खोज्छन।
मुटुपिरो हुन्छ सही नसक्नु छ आज भोली,
केभनौँ याहाँ सबैले मान सम्मान खोज्छन।
सुरेशकुमार पान्डे।०१-०४-२०२३,
गजल
फुर्शदमा पछुताउँछन हतार गर्नेहरू,
यी भ्रष्टचारिलाई धेरै सत्कार गर्नेहरू।
जसले नियम बनाउँछन् सिखर चडी
उनै हुँन हिंजो तिमिले प्यार गर्नेहरू।
उन्कोमात्र केकसुर केही दोश छ तिम्रो,
सोचौं त हामी भोटको व्यपार गर्नेहरू।
आज गालिले स्वागत गर्छौ तिमि पनि,
हिंजो ताली फूलमाला उपहार गर्नेहरू।
भन्छौ आज धेरै भ्रष्टचार भयो देश मा,
यो दलदलको सधैभरी सुसार गर्नेहरू।
कस्लाईभनौं दोशी लुट्ने वा लुट्टिनेलाई,
भनौं त भ्रष्टचारिको तरफदार गर्नेहरू।
सुरेशकुमार पान्डे।३१-०३-२०२३,
गजल!
मन्त्रीका पद बिक्छन् भ्रष्टचार यस्तो छ,
निजिकर्ण गर्छ देशमा सरकार यस्तो छ।
उद्योग धन्दा छैन ठप छ कलकारखाना,
बिदेशी भर्छन् देशमा बफादार यस्तो छ।
कुनरात सिक्किम बन्छ देश केभनौं खै,
यही सरकारको पनि व्यबहार यस्तो छ।
गणतान्त्रिक देश विदेश अनमुख बन्यो,
कुनदिन हुन्छ गृहयुध्द आधार यस्तो छ।
कम्युनिष्ट भन्छन् आफुलाई यीनीआफै,
कम्युनिष्ट लोंगोकै यहाँ व्यापार यस्तै छ।
अहिलेमात्र होइन् जुन शाशक आए नि,
बहुदल आएपछि त लगातार यस्तै छ।
सुरेशकुमार पान्डे।३०-०३-२०२३,
गजल!
आन्दोलनहरू पनि लगातार हुनेगर्छ,
तिनै आन्दोलनमा पनि दरार हुनेगर्छ।
लाग्छ बिदेशीको इसारामा यस्तोभयो,
आन्दोलनकैपनि यांहा व्यपार हुनेगर्छ।
गनन्तव्य बिहिन हुन्छन् शङ्घर्ष याहां,
गद्धारी गर्नेहरूकानै सरकार हुनेगर्छ।
सधै जनान्दोलन उत्कृष्टमै पुगेकैवेला,
सम्झौता भयो भन्ने समाचार हुनेगर्छ।
आन्दोलनकारीमै टुट् फुट हुन्छ देशमा,
आन्दोलनकै लण्डुप हकदार हुनेगर्छन्।
झोला बोक्न छाडौं युवा स्वाभिमानी हौं,
सधै यो चालाले देश नाङ्गेझार हुनेगर्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।२९-०३-२०२३,
गजल!
कसैले अरूको नपढेको देख्दा दिकदार हुन्छ,
अंरे यार अरूलाई पनी त कलासँग प्यार हुन्छ।
स्टिकर टांस्छन् तिता मिठा कमेट गर्नुको साटो,
बुझ्दैनन् शुन्दर कमेटले रचनामा निखार हुन्छ।
साहित्य देशको आधारभूत आबस्याकतानै हो,
यसमा लुकेको थुप्रै परिवर्तन को आधार हुन्छ।
भन्छन जहाँ सूर्यको प्रकाश पुग्दैन पुग्छन् कवि,
कवीको कलामा त्यसतो गतिसिल रफ्तार हुन्छ।
उस्ले सङ्घियताको बिरोध त गर्छ राखेर मन्त्री,
थाहाछ सङ्घियताले हाम्रो देश नाङ्गेझार हुन्छ।
यो मेरो पेसा होइन सोकपनि होइन वाध्यता हो,
गजल त आउँछ जब यो व्यबस्था वेकार हुन्छ।
सुरेशकुमार पाण्डे २८-०३-२०२३
गजल!
फुट्न हुँदैन परिवारमा बिभिन्न बिचार आउँछन्,
दुश्मन लाग्योभने त पाइलै पछि दरार आउँछन्।
युवाहरू लाई त सधै आउँछ आफर शङ्घर्षको,
भन्छन् चुनावको वेला देशमा रोजगार आउँछन्।
दिनौँ नेपाली श्रमजिवीकै बिचिल्लिछ परदेशमा,
सरकार सँग मात्र रेमिटेन्सका व्यपार आउँछन्।
तिमिले देशभित्र सशस्त्र आन्दोलन सुरूगरेपछि,
दुश्मनकै घरबाट पनि भरपुर हथियार आउँछन्।
यो साम्राज्यवाद र विस्तारवादको खेलहो साथी,
देश बनाउँने होइन खरानीपार्ने औजार आउँछन्।
तिमि र म बाहुँन र दलित भन्दै कुटाकुट गरेपछि,
छिट्टै यो देशमा नव लेण्डुपका औतार आउँछन्।
सुरेशकुमार पान्डे २८-०३-२०२३,
गजल!
छ आ आफ्नै चिन्ता कसैलाई कसैको सरोकार छैन,
दुश्मन झैँ बनायो पुँजिले कसैसँग कसैको प्यार छैन।
सर्वहाराका गित गाउँछन् पुँजिवादको बुन्छन् जालो,
जनतामा जाने देशभित्र कसैसँग आर्को आधार छैन।
खाडिमा जान्छन र मज्दुरका कथा सुनाउँछन् उनैले,
सन्सदमा पुग्छन् उनैको पसिना बाहेक व्यापार छैन।
खुबैखेल मज्दुर श्रमजिविको जिन्दगिसँग खेल्नेहरू,
भनौँ के इनी मज्दुर भएपनि कार्वाईका हकदार छैन।
प्रत्येक दल चार्दै हिंड्नेहरू निजी स्वार्थमा सधै भरी,
आफ्नै व्यपार गर्ने सेवाए इन्को आर्को कारोबार छैन।
पद प्रतिष्ठाको सपना बोकेर देश बिदेशमा घुम्नेहरू,
इनि सँग जिवनधान्ने धाग बाहेक अर्को औजार छैन।
सुरेशकुमार पान्डे।२७-०३-२०२३,
गजल
बिदेशमा दिनौंदिन हत्या हिंशा बलात्कार हुन्छ,
प्रवाशी श्रमजिवीहरू सँग नराम्रो व्यबहार हुन्छ।
दुबै देशका सरकार मुकदर्सक बनि बस्छन् सधै,
सधैभरी सामाजिक अभियान्ताबाट उद्धार हुन्छ।
सधै श्रमजिवीहरु पिडितको पक्षमा लडिरहेको,
मिडियाहरूमा दिनौ उनिहरूका समाचार हुन्छ।
कसैले साठि लाख भन्छन कसैले चालिस लाख,
आधा जनसंख्या भौंतारिएकै सारा सन्सार हुन्छ।
फुटाउ र राजगर को पाठ सिकाए साशकहरूले,
त्यसैले त समाज भित्र जातियताको दरार हुन्छ।
उनै प्रवाशी नेपालीको रेमिटेन्सीले देश धानेको,
नेताहरूको ऐयासीले गर्दा देश नै नाङ्गेझार हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।२६-०३-२०२३,
गजल!
सबैले आफुलाई राम्रो भन्छन् संगठन उपयोग गरेकैछन्,
कमाउँन सन्तानहरू सार्वजनिक धन उपयोग गरेकैछन्।
धाउँछ एमबेसी लुट्छन् जनता सोझा श्रमजिविहरूलाई,
बनेकाहुन्छन् बसका ठेकेदारहरू झन उपयोग गरेकैछन्।
कुनैजमाना लगाएको बृक्षका जरासमेत उखेल्न थालेका,
प्रत्यक्ष देखिन्छ परिणाम होइन न भन उपयोग गरेकैछन्।
कैसेले ठेकेदार बनेर ठगे,कसैले दलाल बनेर ठगे जनता,
नेता हुँदैनन् कसैकापनि फटाहा र डन उपयोग गरेकैछन्।
रातो झण्डाको आडमा जनतालाई लुट्छन् राता मण्डले,
जङ्गल पस्दै बोके बारूध उठाए र गन उपयोग गरेकैछन्।
उनिहरूले पैसा,पद प्रतिष्ठाको लागी छाड्दैनन् कसैलाई,
यो व्यबहार देख्दा आगो बल्छ दनदन उपयोग गरेकैछन्।
सुरेशकुमार पान्डे।
२५-०३-२०२३,
गजल!
कार्यक्रम त नराम्रो होइन दमदार थियो,
जनताले दिएको धेरै मिठो प्यार थियो।
आ आफ्ना बिचारहुँन थियो केही कमि,
जनताकै बिचमा सँगसँगै सरकार थियो।
जनताको गित गाउँने लाई केको खतरा
कता कती मेरै मनमा समेत दरार थियो।
समयले धेरै परिवर्तन गरेको रहिछ यार,
मेरो साथि उस्तैहोला भन्ने बिचार थियो।
अभियान जुन उदेश्यले भएपनि राम्रै छ,
थोरै दुःखलाग्यो सरकारी औजार थियो।
अलि धेरै भएपछि जनतालाई पच्दैन नी,
कमि भएपनि कार्यक्रममा निखार थियो।
सुरेशकुमार पान्डे।२५-०३-२०२३,
गजल!
प्रवाश बाट सधैभरी दुःख को समाचार आउँछ,
बलात्कार हत्या हिंशा भएको लगातार आउँछ।
सुनिन श्रमजिविको आवाज शाशकले कहिल्यै,
अचम्मैको देशमा कस्तो-कस्तो सरकार आउँछ।
परदेशी मजदुरले न्यायको लागि बगाए पसिना,
उनकै कांधमा पनि बिदेशी रिणको भार आउँछ।
देशलाई चुर्लुम्मै डुबाउँछन् रिणमा सरकारहरूले,
थाहा छैन कुनवेला कुन देशको हकदार आउँछ।
राजनीति होइन कारोबार गर्छन् नेताहरू लाशमै,
अति भयो कुनैदिनमा शङ्घर्ष आर पार आउँछ।
वुजुर्वा सन्सद दलालको अड्डा बनेको छ देशमा,
लेनिन् माओँ पठाउँ उनैभित्र लुकेर जार आउँछ।
सुरेशकुमार पान्डे।२४-०३-२०२३,
गजल!
जन्मिन्छौं मर्छौं भौतिक सबैको खरानी हुन्छ,
जानेहरूको यादमा सधै रोइरहने बानी हुन्छ।
यहि त रहिछ मानिसको जिन्दगानी तेरो मेरो,
बाचुञ्जेल धनको मोह नी जानि-जानी हुन्छ।
बाँचि रहनछन् बिचार समाजमा राम्रा नराम्रा,
अबशेष त यो धर्तिमा तेरो-मेरो कहानी हुन्छ।
खै मनपरी आँमाको काखमा खेल्न नपाउँदा,
किन नेपाली छोराको हातमा राहधानी हुन्छ।
उहिल्यै आँमाको काख छाडेर जाँदा खुब रोए,
आँमाले छाडि जाँदा सधै आँखामा पानी हुन्छ।
जिवित छँदै चिनौ आ आफ्नो कर्तव्य हामिले,
मरेपछिको उपचार गर्नु त हाम्रो नादानी हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे२३-०३-२०२३,
गजल!
कुन भिरबाट गुल्टिन्छ गाडी डर हुन्छ,
तर पनि सफर गर्न सबैलाई कर हुन्छ।
कहिले गुड्ने कहिले उड्ने जिन्दगि हो,
सन्तान नै आर्कैको देशमा निर्भर हुन्छ।
हेरौँ त टुटे फुटेको बाटो र वहान थोंत्रा,
सरकारलाई थाहाछैन याहाँ पहर हुन्छ।
आउँछ फसल पाकेपछि असिना याहाँ,
धान रोप्ने वेलामा त सुकेको बगर हुन्छ।
किसान मज्दुरहरूका त धेरै दुश्मनभए,
कुद्रतकै व्यबहारले नी मुटु परपर हुन्छ।
शोशक फटाहाहरू छंदैछन् गरिब मारा,
उस्तै कुद्रतकै र समाजिक कल्चर हुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे।२२-०३-२०२३,
गजल!
सरकार भनौँ सधै बिदेशी हकदार किनहुन्छ,
देशमा निरही असाय हाम्रै सरकार किनहुन्छ।
युवाहरू लाई देश निकाला गराई सधै देशमा
दुश्मनसँग नै सम्झौताको कारोबार किनहुन्छ।
मिठा मिठा भाषन र घोषणापत्र लोभ लाग्दा,
सरकारमा पुगेपछि आफैलाई भार किनहुन्छ।
जसलाई मित्र शक्ति भन्छौ,बाराबार छ बोली,
एउटै सन्तान भित्र पनि यो तकरार किनहुन्छ।
राजनीतिक यात्रा भनेको देश र जनाकै लागी,
भनौँ त जनता दुःखी देश नाङ्गेझार किनहुन्छ।
हसिया र घन हक हितको प्रतिकहो मज्दुरको,
तर सधैभरी देशमा त्यसैमा व्यापार किनहुन्छ।
सुरेशकुमार पान्डे २१-०३-२०२३,
गजल!
शंघर्ष बिनाको समानता खै कसोगरी हुन्थ्यो,
हुनेभए जन्मसिद्ध अधिकार खरखरी हुन्थ्यो।
सदियौं किन लड्थे अबला नारी प्रराण त्यागी,
उनैको पनि समाजमा छोरा झैं मनपरी हुन्थ्यो।
कागतमा जेसुकै लेखिएता पनी व्यबहार उस्तै,
पुरूषप्रधान समाजमा कहां पुरूष सरी हुन्थ्यो।
धेरै महत्व छ आठ मार्चको मानव संसार लाई,
यसकै पद चिन्हमा हिंड्दा सबै बराबरी हुन्थ्यो।
आज आधा आकास अपहेलित असमान हुँदा,
सम्पतीमा अधिकारले उपकार सधैभरी हुन्थ्यो।
एउटा रथका दुइटा पाङ्ग्रा हौं महिला र पुरूष,
छोरा छोरी बराबरी भए त प्रेम को झरी हुन्थ्यो।
क्लारा जेट्किन पारिजात झैँ देशमा भएकैभए,
महिँला अधिकार आन्दोलन सधै नडरी हुन्थ्यो।
हुँदैनथ्यो महिँला माथि अन्याय अत्याचार कत्ती,
इनी मानव रूपी राक्षशहरू सधै धरधरी हुन्थ्यो।
गजल!
क्लारा जेट्कीन बने झांसिकी रानी तिमी,
स्वाभिमानीहौ पुछ आँखाको पानी तिमि।
यो पुरूष प्रधान समाज र पुँजिवाद भित्र,
नबनौँ कम्जोर कटपुतली र नादानी तिमि।
बलिदानी शंघर्षले नै सतिपर्था सती गयो,
छाड होलिको दहनगर्न जानीजानी तिमी।
पौरखमा पुरूष भन्दा कम्जोर कत्ती छैनौं,
विवेक सिल सहनसिलताको खानी तिमी।
सम्पत्तीमा समान अधिकार को हो लडाइ,
सुधारौँ सदियौं देखुन् लागेको बानी तिमी।
आधा आकास र आधा धर्ती तिम्रैपनि हो,
बनौं शंघर्षसिल महिँला स्वाभिमानी तिमी।
गजल!
युवा शक्तिलाई देश छाड्न कर किनहुन्छ,
तक्दिरमै लेखेको बिदेशी सफर किनहुन्छ।
देश बिहिन भएर हामी ज्युँनुपर्छ खाडीमा,
सरकारलाई सधै बिदेशीको भर किनहुन्छ।
आँमाले रातो टिका लगाउँदै आँसु पोख्दा,
अहेसाश हुन्थ्यो स्वर्ग तुल्य घर किनहुन्छ।
कागजी रूपियाँलाई हेर्दा हाँसोलाग्छ सधै,
समाजमा सबैभन्दा यस्कै कदर किनहुन्छ।
किन मरिहत्य छ बल्झिएर यो धन पैसामा,
मर्दालाने केहीहोइन यसैको रहर किनहुन्छ।
धनीले देश लुट्यो हाम्रै रगत पसिना लुट्यो,
गरिबलाई आफ्नै बचाव गर्ने डर किनहुन्छ।
गजल!
पाय्रो हाम्रो देशलाई खरानी उसैले
धम्काउँछ सधै जानि जानी उसैले।
नसोध यो देश जनताको अवस्था,
गम्भिर बनायो हाम्रै कहानी उसैले।
असमान हुन्छन् सन्धि र सम्झौता,
बेच्दै छ ढुङ्गा बगर र पानी उसैले।
युवा मरायो बचेका खाडी पठायो,
फोहोर बनायो यो राजधानी उसैले।
जनताको बली देश अचानो बनायो,
गरिरहेको छ सधै मनोमानी उसैले।
जान्छ छिमेकमा र खान्छ कमिसन,
जनतालाई सम्झिन्छ नादानी उसैले।
गजल!
देश बिहिन भए युवा बिदेशको बास भयो,
सुःखको खोजिमा झन दुःखकै रास भयो।
धनको आसमा बृद्धा बा आँमा बाटो कुर्दा,
अर्कैको देशमा आफ्नै छोराको लास भयो।
याहाँ नेताको साँठगांठ हुन्छ कुर्चिकै लागी,
के थाहा उन्लाई देश बिदेशीको गास भयो।
भन्छन् नागरिकता बिधेयक ल्याउँछौ फेरी,
किन भन्दा हाम्रो छिमेकी सधै उदास भयो।
बा कुल्लि बनेर छोरालाई डिग्री दिलाउँछन्,
छोरा खाडी पुगेपछि सपना को नास भयो।
बुझ्न सकिन सन्सारले यो देशको राजनीति,
घर भित्र आगो लगाउँने योजना पास भयो।
गजल!
आफ्नो जिन्दगी त शंघर्ष र सफर भयो,
जिवन बगेको पानी र शंघर्ष बगर भयो।
हिंड्यौं बोकेर झोला आंखाभरी सपना,
भन्नेले भन्दैछन् बिदेश जाने रहर भयो।
फोर्यो पहारा बनायौं बाटो पसिना बगाई,
आर्कैलाई हिंडाल्ने गोरेटा मै निर्भर भयो।
कमाउंछ एउटाले रमायो यो सारा जगत,
त्यो वेनाम न सम्पती न उस्को घर भयो।
छन पाखुरा मात्र चिन्ताछ देश दुनियांको,
देखेर बेडी र हत्थकडी उसैलाई डर भयो।
गजल!
बर्गिय मायाँका शब्दहरू सदाबहार हुन्छन्,
समाज बदल्नलाई पनि ति हतियार हुन्छन्।
भएकै छ नेतालाई समेत मागेर खाने भांडो,
छोरा -नाती सिखरमा चड्ने आधार हुन्छन्।
खाडीबाट बर्गशंघर्षका कुरा गर्छन् गरिबले,
देशभित्र उनै अवसरबादका औजार हुन्छन्।
लाग्छ बिदेशमै बसेकाहरूलाई हुन्छ क्रान्ति,
देशभित्र दिनदिनै क्रान्तिको व्यापार हुन्छन्।
तिमिले लाहुर अनी खाडीमा देखेका सपना,
देशभित्र फर्किए पछि ति सबै वेकार हुन्छन्।
छल छामकै राजनीतिमा लुट्छन् गरिब लाई,
यहाँ पदप्रतिष्ठाकै लागी सधै मारामार हुन्छन्।
गजल!
अहम र घमण्डको औजार कसका लागी,
मर्नेचोला हो यो अहङ्कार कसका लागी।
मैले साहित्यिक यात्रा नै भाव पोख्न गर्छु,
किन गर्नुपय्रो हामी तकरार कसका लागी।
शिक्षा मिल्छ आलोचनाबाट जान्कार को,
भनौँ अहेमताको हथियार कसका लागी।
न नेता बन्नु छ न सम्मान पाउँने आसा छ,
फेरी यो पसिनाको व्यापार कसका लागी।
सरकारले युवालाई राहधानी थमायो सधै,
यो देशको भौतिक आधार कसका लागी।
मानवता रहित भयो मानिसहरू रोबट झैं,
एकछिन सोचौँ यो व्यबहार कसका लागी।
गजल!
मानिस लाई सधै सामाजिक बन्नुपर्छ,
अबको अबस्थामा वैज्ञानिक बन्नुपर्छ।
छाडौं यो छुवाछुत र मन्त्र झारफुकको,
भौतिकबादी बिचारमा सरिक बन्नुपर्छ।
ठाउँ हुन्छ आफ्नै बिचारहरू बिसाउँने,
समाजिक भई सबैको नज्दिक बन्नुपर्छ।
भ्रममा नपरौं ए मानव समुदाए कसैको,
आफ्नो बिचारमा सधै अडिक बन्नुपर्छ।
स्वर्ग र नर्क त हुन्छ, तर यही समाजमा,
यसबारेमा हामि सबै निरभिक बन्नुपर्छ।
हुन्छन् एकताको हल्लामा फुटको खेती,
निर्दोशनै अचानो किन वार्षिक बन्नुपर्छ।
गजल!
काहाँ-काहाँ छैन भनौं त भ्रष्टचार मित्र,
हाम्रो समाज नै भएको छ बिमार मित्र।
जँहा राजनीति छ त्यहाँ हुँन्छ तना तनी,
भरोसा भित्र लुकेका हुन्छन् गद्दार मित्र।
कसले रोक्छ यो रोघ पुँजिवाद भित्रको,
चुरलुम्मै डुबेको हुन्छ यही सरकार मित्र।
भन्छन् एकदिन जित अवस्यहुन्छ लडौं,
यो आशा मात्र भयो जिउँने आधार मित्र।
न मानवता छ न पत्थर बोल्छ दुःख परे,
मान्छिलाई धन दौलतकै हुन्छ प्यार मित्र।
कामगर्ने भोकै बस्छन लुटमारपनी उनैमा,
उनैको कथा सुन्दाभयो सधै हुनेहार मित्र।
गजल!
उडाई लग्यो सपना बतास आएर,
आफ्नै बन्यो हियाको पास आएर।
न बालपन खेल्न पायो आगनीमा,
बसनु पय्रो फुटफटमा बास आएर।
बसे रेलको झेलमा बोकेर झोला,
भन्छन् गर्छ काम नयांदास आएर,
कजाउंनुपर्छ सक्ये सम्म यसलाई,
बिकास हन्छ मज्दुर खास आएर।
छ, छैन वाहरे सरकार मेरो देशमा,
गर्न थाले घर भित्र उपहास आएर।
कसलाई थियोर रहर बिदेश जाने,
बाध्यता भयो दु:खको रास आएर।
गजल!
देशभरिछन् बिदेशीका गोठाला बिकास किनहोला,
सेतो रातो जस्को आएनि पाला बिकास किनहोला।
व्यबहारमा अंशछैन सबैलाई चाहिएकै छ त्यही धन,
केलाउँछन् इनै कपालको छाला बिकास किनहोला।
जो भ्रष्ट छ वेइमान छ र बिदेशीको दलाली गर्छ सधै,
हो उसैलाई अविर फूलका माला बिकास किनहोला।
जनताले भन्छन् हामिलाई कत्ति सुबिधाछैन सरकार,
सबै निकाएंमा छन् उनैका साला बिकास किनहोला।
हिंजो सर्वहारा सुकुमवासीहरूका भाषन र नाराहुन्थे,
सत्तामा पुगेपछि मन भयो काला बिकास किनहोला।
एउटाले बम बारूदले भुट्यो देश र सरकारमा पुगे छ,
अर्कोलेभन्छ अब उठाउछौँ भाला बिकास किनहोला।
बन्छ समाजवाद अन्मुख समावेसी जाला आँखाभरी,
याहाँ उद्योगमा लगाएको छ ताला बिकास किनहोला।
गजल!
यो समाज भित्र न कामको कदर हुन्छ,
न मान्छिको जिन्दगीको कुनै भर हुन्छ।
पुँजीवादी समाज स्वर्ग हो लुटेराहरूको,
जसरि कमाएनि धन कमाउँने कर हुन्छ।
कोही जिउँदा मान्छे बेच्छन् कसैले मुर्दा,
उनै व्यपारी को सारा धर्ति र सगर हुन्छ।
खाडिमा जान्छन् पसिनाबेच्न श्रमजिवी,
उनिहरू कुन हालमा छन न खबर हुन्छ।
किन अत्यचार गर्छौ ए सरकारमा बसेका,
तिमिलाई व्यपारी नै बन्नै किन रहर हुन्छ।
हामि मानिस हौँ मन छ मुटु छ हाम्रो पनि,
जिवनभरी कामगर्दा न त बसने घर हुन्छ।
गजल!
तोड्यौं रूढिवादी सामाजिक जञ्जिर हामी,
भौतिकवादी बन्नुपर्छ नसरापौं तक्दिर हामी।
यो देश गरिब हुँदैहोइन बनाए दलालहरू ले,
जोगाउँ अस्तित्व तोडेर यो रिनकै भिर हामी।
फिर्ता गराउँ एमसीसी/संघियता देशभक्त हो
साम्राज्यबादको अगाडी नझुकाउँ सिर हामी।
देशलाई खरानी पार्नथाले नव लैण्डुवहरूले,
शङ्घर्ष गरौँ न बेचौं यो आफ्नो जमिर हामी।
बाँचनु पनि के बाँचनु कायर भई बहादुरहरू,
एक दिन त अवस्य मर्नै पर्नेछ आखिर हामी।
थाहा थिएन सधै समाजिक बनेर गयोचोला,
अपच हुन्छ थोरै राजनीति नमानौँ पिर हामी।
गजल!
जस्तो छान्यो त्यही बिदेशीको दाश हुन्छ,
उस्का घोषणापत्रहरू समेत बतास हुन्छ।
केसधै आफ्नै खुट्टामा बञ्चरो हान्ने हामी,
जुनसुकै आए पनि समस्याको रास हुन्छ।
भनौ त यो देशमा कसको आँखा लाग्यो,
जनताको आकङ्क्ष सधै सत्यनाश हुन्छ।
जताकतै देशभित्र भ्रष्टचार वेहिसाब भयो,
यो चालाले हाम्रो देशमा के बिकास हुन्छ।
दिनौँ लेख्छौ नागरिक लाई सचेत गराउदै,
जब देश नै डुब्ने हामिलाई आभाश हुन्छ।
भन्छन धर्म गर्छौ दिन्छन् निर्दोशको बली,
यस्तै मानिसमा सधै राक्षशको बास हुन्छ।
गजल!
दिनौँ व्यस्यालयमा नारीको अत्याचार हुन्छ,
मन र मष्तिक समेतकै सधै बलात्कार हुन्छ।
मर्छन परदेशमा युवा र फर्किन्छन बाकसमा,
पुँजीवादमा मुर्दा को लाशमा कारोबार हुन्छ।
स्वर्ग नर्क देख्छौँ मरेपछि मात्र भन्छ कथाले,
यो समाजमा दन्तेकथाकै पनि व्यापार हुन्छ।
देखाउँछु तिमिलाई यही समाजमा स्वर्ग नर्क,
कतै सत्कार छ कतै आमा बापनि भार हुन्छ।
वर्षमा एकदिन मनाउछ महिला दिवस भन्दै,
तर वर्ष भरी उनैमा अत्याचार लगातार हुन्छ।
त्यो राजा भएको देख्छौं जसले मान्छे मार्यो,
वास्तवमा त्यही समाजको ठुलो गद्धार हुन्छ।
गजल!
जहाँ राम्रो कामको कत्ती कदर हुँदैन,
त्यो व्यबस्था को पनि कुनै भर हुँदैन।
जनता मर्छन् देश विदेश अकाल मा,
सरकार लाई त्यही पनि खबर हुँदैन।
केकाम त्यो सरकारको नागरिकलाई,
जब की शुरक्षित यो गाउँ सहर हुँदैन।
थोंत्रा वहान र उपटखपट बाटो हाम्रो,
यात्रुलाई शुरक्षित देशमा सफर हुँदैन।
निर्लज भए ठुला ठुला पार्टीका नेता,
जस्को मन भित्र बिकासको चर हुँदन।
ए देश बिदेशका श्रमजिवी जनताहरू,
अब इनिहरूलाई भोट दिन कर हुँदैन।
गजल!
झन पछि झन रिणमा डुब्दा अन्तिम भार कस्तो होला,
यो देशलाई बलियो बनाउने राम्रो आधार कस्तो होला।
जसलाई पठाउँछौ शुरक्षाका लागी त्यही दलाल हुन्छ,
आखिर देशलाई अखण्ड राख्ने सरकार कस्तो होला।
मुखले बिरोधगर्छन् संघियताको व्यबहारमा सिट रोजे,
हेर्न चाहन्थे जनताले पनि इन्को व्यबहार कस्तो होला।
भन्छन् क्रान्तिगर्छौँ उठाउँछन् राता-राता झण्डा सबैले,
यिनैको हातमा आए क्रान्तिकारी औजार कस्तो होला।
आपसमा पानी बाराबार गर्छन् बर्गिय लडाई लड्नेहरू,
क्रान्तिकारी कार्यभार बुझ्ने असली औतार कस्तो होला।
आपसमै बोलि बाराबारहुन्छ भन्छन कामरेड आफैलाई,
देख्न बांकीनै छ इनको समाजवादी संसार कस्तो होला।
गजल!
हाम्रै सन्तान हताहत भएका समाचार हुन्छन्,
जता पनि वीर नेपाली किन तिरस्कार हुन्छन्।
दिनौं आउछन् रातो बाकस मा फर्किएर युवा,
कतै नभएको हाम्रो देशभित्र युवा भार हुन्छन्।
ए सरकारमा बसेका सुन आवाज नागरिकको,
किन जनताहरूसँग पसुतुल्य व्यबहार हुन्छन्।
हामी जता पुगे पनि दास र रैती बनेर बाँचछौँ,
यहाँ हाम्रै देशमा समेत बिदेशी हकदार हुन्छन्।
सरकार तिमीले महिँला दिवस मनाएको वेला,
छिमेकी व्यस्याल भित्र चेलीको व्यापार हुन्छन्।
अनि भन्छौ समाजवादनै आयो नसाको तालमा,
आफ्नै जिउँदा मुर्दा सन्तानको कारोबार हुन्छन्।
गजल!
धर्मको आडमा नाङ्गो छ चरानाम लाज छैन,
नौजवान मागी खान्छ गर्दैन काम लाज छैन।
खुलेआम हिंड्छन् धेरै भाङ धतुराकै मातमा,
भजन गाउँछन् हरे कृष्ण हरे राम लाज छैन।
लगाउँछन् कसै कसैले त गहना हरू शुनका,
काहाँ बाट आउँछ बाबा सँग दाम लाज छैन।
सरकार मौनछ कुसंस्कार फैलियो समाज मा,
के होला हाम्रो समाजको अञ्जाम लाज छैन।
कसैले पसिना बेच्न बिदेश धाउँछन सधै भरी,
कसैले यहाँ रोघ फैलाए शुभ साम लाज छैन।
बिभिन्न खाले मानव भेट्टिन्छन् हाम्रै समाजमा,
इमान्दारीमा पुग्दैन एक छाक माम लाज छैन।
गजल!
खै किन मन मष्तिकमा तुफान आउछ
कसरी यो खडेरीमा पनि परान आउछ।
बनायौं ज्यान हत्केलामा राखी हामीले,
देशभित्र कहिले त्यो सम्बिधान आउछ।
देशमा हुनैसकिन बिकास न काम पायौं,
नेताको मुख भरी त सधै उखान आउछ।
उनिहरूलाई भजन कृतन आउँछ होला,
न देशको सिमाना नराष्ट्रिय गान आउछ।
देशभित्र अनिकाल परेपनि के बालभयो,
घरभित्र नामी कम्पनिका खदान आउछ।
गरिबलाई पो केखाम केलगाम हुन्छ सधै,
भ्रष्टचारीलाई बिदेशी मदिरापान आउउछ।
गजल!
भित्र भित्रै याहाँ ठुलो खेला भयो,
थाहाहुनुपर्ने देशमा झमेला भयो।
कसैलाई चिन्ता छैन यो देश भित्र,
जो बिरोधी थियो उही चेला भयो।
छोरा बिदेश उड्यो रित्तो घर भित्र,
बृद्धाको साथी हातको ठेला भयो।
आस त थियो देशमा क्रान्ति हुन्छ,
बन्दुकके लडाई सधै कुवेला भयो।
प्रतिगमनले सिर उठायो फेरि पनी,
साचै ठाउँ-ठाउँ उनैको भेला भयो।
नेताहरू पनि भ्रष्टचारी भए देशमा,
देशभरी बिदेशीको मात्र रेला भयो।
के गरौँ जिवन भरी शंघर्ष गेरैकै हौं,
देशभक्त भएर पनि देश हेला भयो।
गजल!
साथी किन जिन्दगी लाई भ्रमित गर्छौ,
आ आफ्नै कुरामा सधैभरी जिद गर्छौ।
दुई दिनको साथ हो तिम्रो र हाम्रो पनि,
आर्काकै दुःखमा किन खितखित गर्छौ।
राम्रो संदेश छाडेर जानु मर्नेवेला तिमी,
जस्तो आचरण छ त्यही अंकित गर्छौ।
हाम्रै पसिनाले सिङ्गारेको शुन्दर बगैचा,
मिठो बोली बचनले अरूको हित गर्छौ।
ए नेता भ्रष्टचार गरेर कस्तो संदेश गयो,
किन यो सारा समाजलाई लजित गर्छौ।
मिठो बोल्नु राम्रै हुन्छ भेटघाटको वेला,
किन आपसमै तनातनी बिनासित गर्छौ।
गजल!
धर्मकै नाउमा नागाको पुजाको घर बन्यो,
पुरा देश भित्र समाज बिरोधी जहर बन्यो।
नाङ्गो छ चरानाम घसेको छ खरानी उसैले,
आस्थाको नाउ यस्तैमा पनि निरभर बन्यो।
त्यो वेस्रम मुर्ख बनाएकै छ धर्मको नाउमा,
समाज नै कति निर्लज कती वेखबर बन्यो।
छि छि घिन लाग्छ यिनको आचरण देख्दा,
लाजले स्रमसार आज यो धर्ती सगर बन्यो।
धर्म अवस्यगर धर्म भनेको केहो त्यही बुझ,
तर यस्तो कुरितीअप्नाउदा मुटु परपर बन्यो।
गजल!
तिम्रो रेमिटेन्स नेताको बिदेश भ्रमणको अफर भयो
तिम्रो निदारमै लेखिन घर त्यसैले त सधै वेघर भयो।
नेता यही देशकाहौं करडौं खर्च गर्नैपर्छ उपचार गर्दा,
यसोसोचौं त जनार्धन यो देश के त्यत्तिकै बगर भयो।
जनता खाडिमा जाउंन वा यो देशनै बाडीमा जाहोस,
हामिलाई पद प्रतिष्ठा चाहिन्छ भनौं कस्को डर भयो।
चिल्ला कार अनी उड्ने बिदेशका सबै देश घुमन्नैपर्छ,
अनुदान मागौंला देशनै धितोराखी कुनै अक्कर भयो।
छैन जनतालाई सिटामोल सँगै जस्तापातपनि आएन,
जन्मिए पछि मर्नैपर्छ रिनदिए नि फर्किन्न केभर भयो।
गजल!
मानव भित्रको लोभ रक्त केन्सर भयो,
सुःखको खोजिमा मानिस वे-घर भयो।
तस्कर,भ्रष्टचारी नेताहरूको स्वर्ग भित्र,
सोझा श्रमजिविलाई बाँच्न जहर भयो।
जन्मिदा शिशुहरू त सबै खुसि हुन्छन्,
बाँच्न कसैलाई रहर कसैलाई कर भयो।
खोज्छौं चोर भ्रष्टचारी कहाँ लुक्यो भनी,
आफ्नै मनमा भ्रष्टचार हिंड्ने डगर भयो।
बिना उपचार छट्पटायो गरिबको बच्चा,
तर यो देशको सरकार सधै वेखबर भयो।
धनिलाई धनकैभर छ नेत उस्तै धनकुवेर
भनौँ गरिबको जिन्दगी कस्को भर भयो।
गजल!
करडौं तिरेर मन्त्री बन्छन् व्यबहार कस्तो होला,
सोंचौ असुलउप्रगर्न गरिने भ्रष्टचार कस्तो होला।
तिमिले सिकाउँछौ सर्वहाराको पाठ जनतालाई,
आउने दिनहरूमा देशको हकदार कस्तो होला।
अहिले हेर्दै जाउ एक अनारले कयौं बिमार भए,
पदकै लागी पार्टी बिच गरिने करार कस्तो होला।
झण्डा जे-जस्तो भएपनि खासै फरक पर्दैन की,
गलत आचरणका नेताको सरकार कस्तो होला।
बिदेशीका कटपुतली बनेर छम छम नाचेकाछन्,
यिनैलेगर्ने यो राजनितिक कारोबार कस्तो होला।
जनताले औषधी नपाएर अकाल मा मर्छन दिनौ,
रोजगार खाडीको,पसिनाको व्यपार कस्तो होला।
गजल!
यही देशमा बिकासको श्रोत भेट्टिन सक्छ,
नागरिकले आआफ्नो दुःख विर्सिन सक्छ।
सरकार देशभित्र रोजिरोटीको व्यस्था गरौँ,
बिदेशमा गएका हाम्रा युवा फर्किन सक्छ।
आउँनु पर्छ सरकार देश जनताको हितमा,
जसले देश बिकासकै योजना लिन सक्छ।
हामी सबैको एकताले मात्र सधैका लागी,
देश बाट कुसंस्कार भ्रष्टचार सकिन सक्छ।
त्यस्तो काम नगरौँ पहिले देश बिकास गरौँ,
भुँइमा को टिप्दा खोल्टिको पोखिन सक्छ।
हाम्रो सन्तानको चिनागरी पौरख,विरता हो,
यो विर जातिलाई संसारले सम्झिन सक्छ।
गजल!
यही देशमा बिकासको श्रोत भेट्टिन सक्छ,
नागरिकले आआफ्नो दुःख विर्सिन सक्छ।
सरकार देशभित्र रोजिरोटीको व्यस्था गरौँ,
बिदेशमा गएका हाम्रा युवा फर्किन सक्छ।
आउँनु पर्छ सरकार देश जनताको हितमा,
जसले देश बिकासकै योजना लिन सक्छ।
हामी सबैको एकताले मात्र सधैका लागी,
देश बाट कुसंस्कार भ्रष्टचार सकिन सक्छ।
त्यस्तो काम नगरौँ पहिले देश बिकास गरौँ,
भुँइमा को टिप्दा खोल्टिको पोखिन सक्छ।
हाम्रो सन्तानको चिनागरी पौरख,विरता हो,
यो विर जातिलाई संसारले सम्झिन सक्छ।
गजल!
याहाँ आफ्नै जिन्दगिको समेत भर हुदैन,
बिना जोखिम यो जिवनको सफर हुदैन।
मिठो बोलौँ काम आउँनेछन् कुनैवेलामा,
पानी नहिंडेको कतै खोला र बगर हुदैन।
पलाउँछन थुप्रै ञैंजरूहरूपनि समाजमा,
समाज भित्र अमृतकै मात्रै त कदर हुदैन।
आ आफ्नो ठाउँमा हुन्छ अस्तित्व सबैको,
कुनवेला पावरमा कुन आउँछ खबर हुदैन्।
दिनौ युवाहरू उड्छन् र गुड्छन बिदेशमा,
कसैलाई आफ्नो देश छाड्ने त रहर हुदैन।
गजल!
समस्य त सँगसगै छ भागेर के भयो,
अंघि छ पेट सिमाना नाघेर के भयो।
मानौ नमानौ असलमा पेटको कथा,
निर्दोश छु भन्दै सधै ढांटेर के भयो।
गयो ऊ बा आमाँको उपचार गराउन,
फर्किएन छोरा हृदय थामेर के भयो।
प्रेमिकालाई आउँछ रूपियाँ खाममा,
ति बा आमाले सपना देखेर के भयो।
मर्दा दिन अवस्य आएर काज गर्नेछ,
कसैले स्वर्ग जानलाई छेकेर के भयो।
जिवित छँदा नर्कमा बिताए जिन्दगी,
मरेपछिको धुँवाले स्वर्ग हेरेर के भयो।
जन्मायो हुर्कायो यी लाला बाला आँमाले,
व्यक्तिगत स्वार्थमा लगाएर ताल आँमाले।
जांदाजांदैपनि लगाइदिइन माला आमाले।
के पाइन जिविनभरी दुःखको बद्ला उनी,
केपाइन भनौँ तिम्रो गरेर गोठाला आँमाले।
गर्छ समयले हिसाब न गरौं तना तनी हामी,
सफा गर्नेछिन यहीं भ्रमका जाला आँमाले।
छाडौं रूढीवादी कतैछैन स्वर्ग नर्क छ यहीँ,
जलाई गइन एउटा सशक्त ज्वाला आँमाले।
हाम्रो समाजले सम्मान त गर्छ मरे पछि,
घ्यु खिर दिन्छ मान्छेलाई दैवले हरे पछी।
भन्छन् ऊ स्वर्गमै पुग्यो सतगत गरे पछि।
मानिस सबैको प्यारो हुँन्छ तन मन दिए,
झोले नतमस्तक भयर उसैसँग डरे पछि।
जिवित छंदा कसैले दिएन साथ सहयोग,
माझिको के काम भयो शमुन्दर तरे पछि।
भन्छन् महाँनथियो पराणनै त्याग्यो उस्ले,
जिवित मानिस मरेर ऊ खरानी परे पछि।
ढांड्स बान्छन फलफूल दिन्छन घरपुगी,
भगैचापनि सुनसान हुन्छ फूल झरे पछि।
मानिसहरूनै जब ढलेर जान्छन्,
प्राथीव सरिर सबै जलेर जान्छन्।
तन र मन माटोमा गलेर जान्छन्।
गर्न छाड्नोस कात्रोमा राजनीति,
जस्ले समाजलाई छलेर जान्छन्।
उनैले त बनाउँछन् इतिहाश नयाँ,
बिस्तारै समाजमा फलेर जान्छन्।
परिक्षा लिन्छ पाइल्यै पछि उनैको,
जस्ले व्यवहार अड्कलेर जान्छन्।
अब मैले कस्को सुसार गरौं आँमा,
हिया चितामै दनदन बलेर जान्छन्।
शोकलाई शक्तिमा बदल्नु बाहेक केही छैन,
भन्छन् सम्झेर आफु गल्नु बाहेक केही छैन।
विर्सिन खोज्दा पनि जल्नु बाहेक केही छैन।
तर जिउँदाको लागी मचल्नु बाहेक केही छैन।
मलाई लाग्छ आफै समल्नु बाहेक केही छैन।
लाग्यो शुनो घर सरिर ढल्नु बाहेक केही छैन।
बुढाबुढीको गालीपनि आसिक हुन्छ,
मिठो बचन सबैको लागी ठिक हुन्छ।
कसैलाई ठग्नुभन्दा राम्रो भिक हुन्छ।
उन्को तस्विर आँखाकै नज्दिक हुन्छ।
अगाडी पछाडीहुन्छ गनतब्य तेही हो,
यही तन जलेर माटोमा सरिक हुन्छ।
किन तेरो मेरो सम्पत्तीको छ खिचलो,
भोलिको दिनमा मान्छे सालिक हुन्छ।
ए मानिस बाचुञ्जेल त गमण्ड न गरौँ,
कुनैदिन भित्ताको शोभामा पिक हुन्छ।
सोंचे जस्तै जिन्दगिको सफर हुदैन,
बोलिमा भन्दा बिषाक्त जहर हुदैन।
मानवता बिहिनको सधै कदर हुदैन।
खोला नहिंडेको संसारमै बगर हुदैन।
भिखारीहरू नमुर्झाएको अधर हुदैन।
जिन्दगी कतीवेला टुङ्गिन्छ भर हुदैन।
सांच्चैभन्दा त्यो घर कसैको घर हुदैन।
यो हाम्रो देश भएछ अभागी सधै,
नेताहरू नी भए झनै दागी सधै।
छैन गुजारा अनुदान न मागी सधै।
उनै मध्यका पनि हुन्छन् बागी सधै।
गर्दैनन् काम भयका ति धागी सधै।
उस्कै रक्षक छौँ खानका लागी सधै।
जिवित छंदा छैन स्यार सुसार मेरेपछि स्वर्ग,
मानिसको यो कस्तो व्यवहार मरेपछि स्वर्ग।
जान्छन सबै आगोमै डढ्छन सम्सान घटमा,
चल्छ पठाउँने बनाउँछ आधार मरेपछि स्वर्ग।
कति काट्छन् जिवजन्तु चढाउँछ मान्छेबली,
कुरिती किन लाग्दैन खै वेकार मरेपछि स्वर्ग।
पढे बिध्वान भयौं के के पढायो पाठशालाले,
पठाउँने भयो पुरोहित हकदार मरेपछि स्वर्ग।
कमेट गरौँ राम्रो कहिल्यै पाप नगरेका हरूले,
धर्म कर्म केहो जान्छौ लगातार मरेपछि स्वर्ग।
कुन मुलुक मा बस्याछ स्वर्ग नर्क भनौँ मलाई,
सांचै मैपनि जान चाहान्छु यार मरेपछि स्वर्ग।
गजल!
केही मिल्दैन आर्काको कुरा काटेर हामिलाई,
एक आपसमा सधैका लागी फाटेर हामिलाई।
सामाजिक कुरितीकै बिरूद्ध हो लडाई हाम्रो,
कम्जोर नबनाउँ कु तर्कलाई छांटेर हामिलाई।
त्यो मुर्दाको बस्ति हो चाहिनेकुरा अपच हन्छ,
मिल्काउँनु छ कुसंस्कार अब आंटेर हामिलाई।
जिउँनुछैन यो भ्रमको जालमा फसेर जिन्दगी,
आफुले नै आफैसँग सधैभरी ढांटेर हामिलाई।
सदियौँ मुर्ख बनाए समाजमा केहीगर्न खोज्ने,
बिचार दरिलो बनाउँनुछ जग भाटेर हामिलाई।
भावनात्मक समबन्ध हुन्छन् मन भित्र सबैको,
काट भन्नुछैन खुसिहुन्छौ भने काटेर हामिलाई।
गजल!
जो भ्रष्टचारी छन उनैलाई माला अविर हुन्छ,
यिमानदार कर्मि उनैको अगाडी फकिर हुन्छ।
हामी त्यही समाज भित्र पलेका हुर्किएका हौँ,
जहाँ जिउँदा अपहेलित र मर्दुलाई खिर हुन्छ।
भन्छन छैन गरिबलाई राहत देश कङ्गालभयो,
मन्त्रीहरूलाई त देशमा सबथोक हाजिर हुन्छ।
गरिबले बालबच्चा निमेक गरेर डिग्रि दिलायो,
मुटुको टुक्रालाई बिदेश पठाउँदा धेरै पिर हुन्छ।
नेताले सधै की चन्दामा ऐयासी गरे कि रिणमा,
नागरिकलाई के था त्यो धन त हाम्रो सिर हुन्छ।
आँमाले भन्नुहुन्थ्यो अन्याय गरे पाप लाग्छ बाबु,
आँमा किन जनताकै लुटेरा पापी नै अमिर हुन्छ।
गजल!
क-कस्ले के-केभन्छ त्यो उस्कै बिचार हुन्छ,
भनाइमा नगए सकली अनुहार व्यहार हुन्छ।
सबैले भ्रष्टचारको बिरोध गर्छन बुझ्दैन केहो,
जिउँदामा अत्याचार गर्छन मरे सत्कार हुन्छ।
हिंजो जस्लाई ऊ आंखाभित्रकै नानी बनायो
आज उसै सँग दिन रात किन मारामार हुन्छ।
निस्वार्थ आँमाको काख बाहेक देख्दैन कतै
किन आँमालाई मात्र शन्तान को प्यार हुन्छ।
न त जिउँदो छंदा उस्लाई कठै भन्छन कसैले
न त दुःख बिमारीमा उस्को राम्रो सुसार हुन्छ।
आँमा यो सेतेलाई मात्रै समाजको व्यबहारले,
सधै भरी किनहोला यस्तो सारै दिक्दार हुन्छ।
गजल!
मानिसको जिन्दगी नै एक उखान भयो,
ठिक वेठिक केहो आफै अञ्जान भयो।
निस्वार्थी कोहिराकै काग जस्तै देखिन्छ,
एउटै काखमा पलेकापनि वेइमान भयो।
बिगत फर्किएर हेर्दैन कसैले भबिस्य मा,
मानिस आज किन यतीधेरै नादान भयो।
खै विवेक सहनसिलता हरायो मानवता,
आफ्नै स्वार्थमा रम्ने मानव हैवान भयो।
के शिक्षा दिएर जाने यी बाबु नानी लाई,
भ्रममुक्त हुँनै नखोज्ने हाम्रै शन्तान भयो।
पाठशालामा पढाउँनुहुन्छ नैतिक शिक्षा,
डिग्रि पाउँदासाथ परदेशमा उडान भयो।
मलाई कु सँस्कार सँग शंघर्ष गर्ने रहर लाग्छ,
किन की कुरिती समाज भित्रको गदर लाग्छ।
देखेका बिषय बस्तुको आफुलाई भर लाग्छ।
बाचुञ्जेल घटना परिघटना बुझने कर लाग्छ।
सदियौं देखुन जिवित यो धर्ति र सगर लाग्छ।
कयौँ कथा मक्कियो समाजमा झरझर लाग्छ।
आज समाजलाई रोसनी दिने तेही चर लाग्छ।
तर बिरालाको घांटीमा घन्टी बांद्ने डर लाग्छ।
हिंजो आज दलाली गर्न थाल्यो सरकार आफैले,
जसले रोक्नुपर्थ्यो गर्नथाले छ भ्रष्टचार आफैले।
कहिल्यै खोल्ने भैन यही देशमा रोजगार आफैले।
पढ्नुपर्छ तिनै दु:खद घटनाका अखबार आफैले।
नियन्तरण गर्दैन किन बनाउंछन् आधार आफैले।
बिपक्ष सडकमा गर्छन् संसदमा मारामार आफैले।
शान्ति भन्दै काटाकाट गर्ने दिन्छ तरवार आफैले।
कैसको आत्मदाह पनि तमास भयो देशमा,
केही गर्छु भन्ने बिचार गल्फास भयो देशमा।
भ्रष्टचारी व्यवहार नै किन रास भयो देशमा।
कुरितीको पहाड र असमानताकै खाडल छ,
मानवताको खडेरीनै सधै खास भयो देशमा।
जस्लाई मतदान गरेपनि माछो माछो भ्यगुतो,
न राष्ट्रकै शुरक्षा भयो न बिकास भयो देशमा।
कुरिती छ बिकासकै बाधक बिद्रोह को कर्छ?
देशभक्तको सपना त सत्यानाश भयो देशमा।
छंदैछैन शुरक्षा बिदेशीको चलखेल उस्तै भयो,
सडक र सदनमानै सधै बकवास भयो देशमा।
बौलाए नेता र त पस्यो साम्राज्यवाद देश भित्र,
हेरौँ त स्वाभिमानको जिउँदै लाश भयो देशमा।
जन्मायो हुर्कायो यी लाला बाला आँमाले,
व्यक्तिगत स्वार्थमा लगाएर ताल आँमाले।
जांदाजांदैपनि लगाइदिइन माला आमाले।
के पाइन जिविनभरी दुःखको बद्ला उनी,
केपाइन भनौँ तिम्रो गरेर गोठाला आँमाले।
गर्छ समयले हिसाब न गरौं तना तनी हामी,
सफा गर्नेछिन यहीं भ्रमका जाला आँमाले।
छाडौं रूढीवादी कतैछैन स्वर्ग नर्क छ यहीँ,
जलाई गइन एउटा सशक्त ज्वाला आँमाले।
हाम्रो समाजले सम्मान त गर्छ मरे पछि,
घ्यु खिर दिन्छ मान्छेलाई दैवले हरे पछी।
भन्छन् ऊ स्वर्गमै पुग्यो सतगत गरे पछि।
मानिस सबैको प्यारो हुँन्छ तन मन दिए,
झोले नतमस्तक भयर उसैसँग डरे पछि।
जिवित छंदा कसैले दिएन साथ सहयोग,
माझिको के काम भयो शमुन्दर तरे पछि।
भन्छन् महाँनथियो पराणनै त्याग्यो उस्ले,
जिवित मानिस मरेर ऊ खरानी परे पछि।
ढांड्स बान्छन फलफूल दिन्छन घरपुगी,
भगैचापनि सुनसान हुन्छ फूल झरे पछि।
प्राथीव सरिर सबै जलेर जान्छन्।
तन र मन माटोमा गलेर जान्छन्।
गर्न छाड्नोस कात्रोमा राजनीति,
जस्ले समाजलाई छलेर जान्छन्।
उनैले त बनाउँछन् इतिहाश नयाँ,
बिस्तारै समाजमा फलेर जान्छन्।
परिक्षा लिन्छ पाइल्यै पछि उनैको,
जस्ले व्यवहार अड्कलेर जान्छन्।
अब मैले कस्को सुसार गरौं आँमा,
हिया चितामै दनदन बलेर जान्छन्।
भन्छन् सम्झेर आफु गल्नु बाहेक केही छैन।
विर्सिन खोज्दा पनि जल्नु बाहेक केही छैन।
सोंच्छु अब कहिल्यै आउँदैनन् दिन खुसिका,
तर जिउँदाको लागी मचल्नु बाहेक केही छैन।
भनिन्छ एउटाको स्थान आर्कोले पुरागर्छ अरे,
मलाई लाग्छ आफै समल्नु बाहेक केही छैन।
औडा झैँ लाग्यो ममताको आंचल हराए पछि,
लाग्यो शुनो घर सरिर ढल्नु बाहेक केही छैन।
मिठो बचन सबैको लागी ठिक हुन्छ।
कसैलाई ठग्नुभन्दा राम्रो भिक हुन्छ।
उन्को तस्विर आँखाकै नज्दिक हुन्छ।
यही तन जलेर माटोमा सरिक हुन्छ।
भोलिको दिनमा मान्छे सालिक हुन्छ।
कुनैदिन भित्ताको शोभामा पिक हुन्छ।
सोंचे जस्तै जिन्दगिको सफर हुदैन,
बोलिमा भन्दा बिषाक्त जहर हुदैन।
मानवता बिहिनको सधै कदर हुदैन।
खोला नहिंडेको संसारमै बगर हुदैन।
भिखारीहरू नमुर्झाएको अधर हुदैन।
जिन्दगी कतीवेला टुङ्गिन्छ भर हुदैन।
सांच्चैभन्दा त्यो घर कसैको घर हुदैन।
यो हाम्रो देश भएछ अभागी सधै,
नेताहरू नी भए झनै दागी सधै।
छैन गुजारा अनुदान न मागी सधै।
उनै मध्यका पनि हुन्छन् बागी सधै।
गर्दैनन् काम भयका ति धागी सधै।
उस्कै रक्षक छौँ खानका लागी सधै।
गजल्!
समाजभित्र किन मरेपछि उपचार गर्छन्,
याहाँ सधैभरी रूढीवादी व्यवहार गर्छन्।
न कसैको मर्म बुझ्छन् न कर्तव्य कसैले,
सच्चाईलाई पाखा लगाई सत्कार गर्छन्।
बुनेकै छ मानिसले भुलभुलैयांको जालो,
समाजमा कुरितीको सधै व्यापार गर्छन्।
कसैको हृदय टुक्रा-टुक्रा हुन्छ समाजमा,
कसैले जातिको नाममा कारोवार गर्छन्।
भन्छन् कुरिती फैलीयो चिन्दैनन् गोरेटो,
उही गलती किन उनैले बारमबार गर्छन्।
संसार भरी हुँदै नभयको कुरितीको पछि,
मानिसले आपसमै किन नरशंहार गर्छन्।
गजल्!
सधै कात्रो संग मायां गर्ने र मर्ने रहर थियो,
जिवन आफ्नै हात पाखुरामै निरभर थियो।
गरिबी मै पलेपनि थिएन कुनै स्वार्थ मन मा,
शन्तानले भरिभराउ यो आमाको घर थियो।
बसेकाथियौं हामी सबै आमाकै साथ रमाई,
रमझम थ्यो शुनौलो हाम्रो यही डगर थियो।
के रहिछ आखिर जिन्दगी एकमुठ्ठी स्वाश,
गन्तव्य आखिर उही दोमानको सफर थियो।
आज उही भयो जो आखिरमा थियो हुंनु नै,
उहीभयो जस्को हामीलाई मनमा डर थियो।
एउटा हराउंछ आर्को उदाउंछ यही जगतमा,
यो जिवन निर्भर सधै प्ररकृतिक उपर थियो।
गजल!
मानिस मर्छ तर कहिल्य बिचार मर्दैन,
आफ्नो मनभित्र रहेको संत्कार मर्दैन।
रिती रिवाज त परिमार्जित हुँदै जाला,
आफुले गरेको यो राम्रो व्यवहार मर्दैन।
हामी एकढिक्का छौँ शन्तानहरू सधै,
मार्न खोजेपनि दिव्य यो संसार मर्दैन।
जन्मिएपछि त मर्नैपर्छ घमण्ड त्यागौँ,
आमूल परिवर्तनको यो आधार मर्दैन।
नयाँ गोरेटोमा पनि हिंड्नेछन् विरहरू,
समाज नै बदल्न खोज्ने औतार मर्दैन।
गजल!
समाज बदल्ने कोसिश त गरें म आफै,
होस् हवासमा फिल्डमा झरें म आफै।
बाह्र वर्षको छँदा सिन्की खांदेर पागल,
वर्तबन्द न गरेर नै शमुन्दर तरें म आफै।
बाचुञ्जेल उपचारमा कुनै कसर छाडेन
मृत्यु पछि समाजमै बागी ठहरें म आफै।
थाहा छ रूढिवादी समाज सँग लड्दै छु,
परिवर्तनकै क्रममा नजरमा परें म आफै।
समाज बदल्नलाई कुनै त सर्नुछ अगाडी,
बिद्रोही बनेर आज अलिपर सरें म आफै।
मूल बाटो हिंड्ने सँग कुनै सिकायत छैन,
नौलो बाटो बनायौँ र उडान भरें म आफै।
गजल!
जिन्दगी धुंवा बन्यो र आकासमा उड्यो,
रोक्न सकिएन हाम्रै त्यो माझमा उड्यो।
भौतिक ढल्ने त हुंन्छ कुनै न कुनै बहाना,
लामु समय सम्म रोघनै थियो दमा उड्यो।
बन्यो छ दशक त्यो आंचलको सितलता,
खुस्कियो स्वस र पुग्यो प्रलोकमा उड्यो।
रहिरहने छ जिवित पाएको त्यही बिचार,
बचेको केही आस्था यो अनाथमा उड्यो।
रह्यो सम्झना अनुहार यिनै आंखा भित्र,
भौतिक त धुंवा बन्यो त्यो घाटमा उड्यो।
हांसो रोदन दु:ख सु:ख बाचुञ्जेल हुन्छ,
तिता मिठा अनुभव समेत ओंठमा उड्यो।
गजल!
आखिर यो समाज परिवरतन कसरी हुन्छ,
मान्दैन कु-संस्कार फाल्ने मन कसरी हुन्छ।
कहिले सम्म यो कुरितीको दाश बनेर बस्ने,
समाजिक रूढिवादको निधन कसरी हुन्छ।
छुवाछुत उस्तैछ हाम्रो समाजमा आजपनी,
पुराना कथा आगोमा दन-दन कसरी हुन्छ।
भन्छौँ हामिले यो देश जोगाउँ सदियो लाई,
आफ्नो सिरमा नबांधेर कफन कसरी हुन्छ।
धर्मकै नाउमा खोज्छन राजनीति गर्न याहाँ,
सोंचौँ त स्वतन्त्र हाम्रो रनबन कसरी हुन्छ।
गजल!
निद गुमायो आफ्नै आँखा बाट पिर लाग्यो,
उसैलाई यो जिवनको सफर नै भिर लाग्यो।
अक्सर राती जाग्नेले दिनमा सपना देख्छन्,
प्रत्येक ठोक्कर पनि उस्लाई तक्दिर लाग्यो।
डग मगायन उकाली ओराली चुनौती सम्झी,
तोड्दैगयो कुरिती नै उस्लाई जञ्जिर लग्यो।
छोड्दै गएछन् आफन्तीहरू प्रत्येक घुम्तिमा,
पाइलै पछि मुटुमा जस्तै चसक्क तिर लाग्यो।
बांचुञ्जेल तेरो मेरो किन गर्छन यि मान्छेहरू,
मानिस भुलभुलैयांमा हिंड्ने मुसाफिर लाग्यो।
हिंड्दै छ सेते अंझै पनि जिन्दगीको सफरमा,
आइपर्ने चुनौती फूल माला र अविर लाग्यो।
यो देशमा कहिले हाम्रो सरकार आउंछ।
कुन्नि किन बिदेश बाट हतियार आउंछ।
किन क्रान्तिकारीको बिच दरार आउंछ।
फेरीपनि किनहो बिदेशी हक्दार आउंछ।
न बिकास भयो न यहां रोजगार आउंछ।
चुनावसम्म भयपनि सारा संसार आउंछ।
भित्रेरोगको सधैभरी यस्ले उज्गार गर्न सिकायो।
आत्मघाती संग समेत यसैले प्यार गर्न सिकायो।
पुस्तौं न सक्किने दुश्मनी लगातार गर्न सिकायो।
स्वार्थले आफ्नो साथी संग गध्दार गर्न सिकायो।
पुंजिवादले यांहा पसिनाकै व्यपार गर्न सिकायो।
वुजुर्वा राजनीति कात्रोकै कारोबार गर्न सिकायो।
अहिले देशको सम्सद विपक्ष बिहिन भयो,
सदनभित्र धेरै दलाल भयको एकिन भयो।
लाग्छ आज उन्को आत्म पनि मलिन भयो।
विस्वको गरिब र सधैभरी देशमा रिन भयो।
न युवा न शान्ति देश बिदेशीकै अधिन भयो।
पुर्वजको बलिदान आज उनैलाई घिन भयो।
यो दिन पनि औपचारिकता एकछिन भयो।
खुसीलाग्छ केही थोरै जिवित छन् अंझै,
देशभक्त शक्तीमा नैतिक मित छन् अंझै।
केही मन मष्तिक मै अङ्कित छन् अंझै।
छुट्टा छुट्टै नारा मा बनेका गीत छन् अंझै।
घरमा झुण्डिएका बांकी फित छन् अंझै।
कसै कसैको मनभित्र सञ्जित छन् अंझै।
समय थिएन काम कार्वाही अधुरा भएपनि।
बिचारमै उनिहरू सबै भुरी र भुरा भएपनि।
समस्या सबैका छन् समाजमै लुरा भएपनि।
छाडेर हिंडियो कामकार्वाही अपुरा भएपनि।
मन्टो हल्लाउँनैपर्ने बिषालु यो छुरा भएपनि।
सर्वहारको पाठ पढाउँने आज साहुकार भयो,
व्यवस्था उस्तै छ तर निती उसैलाई भार भयो।
बन्द हड्तालले सधैभरी जनता दिक्दार भयो।
अवसरबादलाई सरकारमा जाने आधार भयो।
हामिले जस्लाई चुन्यो संसदमै पुगेर जार भयो।
कम्युनिष्टकै जरा काट्ने धारिलो हथियार भयो।
हिंजो त्यही हथियारले वर्गशंघर्ष आरपार भयो।
बर्गिय मायां भए शुनौलो सफर हुन्छ,
त्यही विस्वविध्यालय हाम्रो घर हुन्छ।
एक आर्कामा त सधै चोखो भर हुन्छ।
समाज भित्र काम गर्नेको कदर हुन्छ।
मिलौं त गन्तव्यको बलियो डगर हुन्छ।
फुटप्रस्त सधै एकप्रकारको जहर हुन्छ।
क्रान्तिकारीहरूलाई त्यो वेअसर हुन्छ।
खोला पनि लग्यो बगर पनि लग्यो,
दुश्मनले खुसिका अधर पनि लग्यो।
बगाएर गरिबका ती घर पनि लग्यो।
दलाल् हुँदा नेता ले भर पनि लग्यो।
समयले त्यही उर्जा रहर पनि लग्यो।
बांकी रहेकै थोरै त्यो चर पनि लग्यो।
उर्जासिल जिवनकै सफर पनि लग्यो।
गजल!
जन्मेका सबैजना कालको दास हुन्छ,
मान्छेको मृत्यु सबैलाई आभास हुन्छ।
कसैले देखेका छैनन् स्वर्ग र नर्क लाई,
दन्ते कथाहरू धेरै जसो वक्बास हुन्छ।
अली पर सम्मनी ममताको पाऊँ छायाँ
सबै लाई ममताको आंचल खास हुन्छ।
मरेर माटोमै बिलाउँने हौँ हामीहरू सबै,
बाचुञ्जेल हो चिन्तैचिन्ताको रास हुन्छ।
जिवित छंदा सम्म उल्झन र जिम्मेवारी,
मरे पछि मात्र संसार बाट निकास हुन्छ।
के लिएर जाने रित्तै आयौं रित्तै जाउला,
हेरत अग्नि माथी बिनाकात्रो लाश हुन्छ।
गजल!
नेताले उल्लु बनाउँने उखान खोज्छन्,
दलालिमा पनि आफ्नो शान खोज्छन्।
किन हुन्छन् देशमा आन्दोलन सधैभरी,
जनताले समस्यको समाधान खोज्छन्।
छानेर पठाउँछन् सरकार भित्र नेतालाई,
देश बिकाशमा उन्को योगदान खोज्छन्।
हामी नेपाली भनी विरताको बखान गर्दै,
संसारभरीमा आफ्नो पहिचान खोज्छन्।
बिद्रोहको ज्वाला त तब जल्छ सडकमा,
जनताले रोटी,कपडा र मकान खोज्छन्।
समय लाक्छ भत्किन्छ भ्रष्टचारी किल्ला,
जब श्रम्जिविले आफ्नो सन्तान खोज्छन।
गजल!
शंघर्ष त देश भित्र सधैभरी लगातार हुंदै आयो,
तर अवसरबादीको हातमा कार्यभार हुंदै आयो।
सर्वहाराकै कथा सुनाएर जनता जुटाउंनेहरूनै,
वेला बखतमा आफुहरू नै साहुकार हुंदै आयो।
गरिब सुकुम्वासीहरू को हितमा कोही लड्दैन,
शहिदको त्यागले ढोंङ्गी कै उद्धार हुंदै आयो।
गरिबहरूले संसार सझायौं र के पायौं भनौ त,
हाम्रै रगत पसिनामा सधैभरी व्यपार हुंदै आयो।
जस्ले उब्जायो अन्न त्यो नै भोक भोकै सुत्छन,
अल्छि फटाहा नै पसिनाको हकदार हुंदै आयो।
गजल!
अत्याचार को बिरोध गर्छौँ अत्याचार चिन्दैनौ,
यो जुँवाको लडाईमा आफ्नै व्यवहार चिन्दैनौँ।
महं बाट बिष छुट्याउँन सारै गारो हुँन्छ शाथी,
राम्रो नराम्रो छुट्याउँन सक्ने आधार चिन्दैनौँ।
को दुश्मन हो को मित्र खगाल्न नसकेर हामी,
सांचै अन्दोलमै छौँ फांशीको हकदार चिन्दैनौँ।
जेल पनि छ प्रसाशन पनि छ तर ति मौन भए,
भ्रष्टचारको जननी पैसामा हुने व्यपार चिन्दैनौँ।
त्यागीहरू बलिदान दिनेले दिएकैछन् निस्वार्थ,
रगत पोखिन्छ त्यसैमा हुन्छ कारोबार चिन्दैनौँ।
भोट दिन्छौँ प्रचार प्रसार गर्छौं झोले बनेर हामी,
किन गरिखाने बर्गले आफ्नै अधिकार चिन्दैनौँ।
गजल!
सिमा पारी मर्छन र केही सिमा वारी मर्छन्,
कलिलै युवाहरू न आउंदै जुंवा दारी मर्छन्।
हिमाल,पहाड,तराईमा जन्मिएका धेरै जसो,
भूमिहिन किसानहरू बिना खेत बारी मर्छन्।
गरिबका पौरखी होनहार युवालाई नेताहरूले,
आफ्नो स्वार्थ पुरा गर्न मैदानमा झारी मर्छन्।
गोरखा फौजहरू धेरै देशहरूका लागी लड्दा,
जतापनि मर्छ हाम्रै सन्तान वारी र पारी मर्छन्।
यो देशपनि त मैदान भयो हिंजोआज शंघर्षको,
गर्छ सकारले राष्ट्रघाती विध्यायक जारी मर्छन्।
यि देशका दलाल रहंदासम्म हुंदैन शान्ति देशमा,
मर्न इनैपनि अवस्य मर्छन तर देश नितारी मर्छन्।
कतै झुक्दै नझुक्ने सिर टोपीले ढाकेको,
दुनियाँ भरी लड्ने विर टोपीले ढाकेको।
हिमाल पहाड र तराईकै यो शान राष्ट्रिता,
सयौं जात जाती आखिर टोपीले ढाकेको।
उठाएर खुकुरी लड्छन संसारकै माझ मा,
निडर मान्दैनन् कत्ती पिर टोपीले ढाकेको।
जहाँ जहाँ भयो हाम्रो माग पुग्यौँ त्यो ठाउँ,
खतरनाक काममा हाजिर टोपीले ढाकेको।
देशको अघात मायाँ छातिमै राखेर हिंड्यौं,
यस्तो छ हाम्रो यो तक्दिर टोपीले ढाकेको।
बहादुरी विर हाम्रो चिनारी हो संसार भरीमा,
बिशाल हियाकै हामी अमिर टैपीले ढाकेको।
याद जिवनमा बितेका ति सफर गर्नुपर्छ,
जहाँ जस्तोमा भए पनि याद घर गर्नुपर्छ
दिन,महिंना र वर्ष सधै घुमि घुमि आउंदा,
त्यो फर्किएर आउँदैन पल कदर गर्नुपर्छ।
नहोस् कतै भुल चुक कसैलाई ठेंश पनि,
आफु सँग पनि सधै आफैले डर गर्नुपर्छ।
ठगेर खानेको बिरूद्धमा अभियान छेडौँ,
सबै नागरिकहरूले काममा रहर गर्नुपर्छ।
अखण्ड देशका निमित्त आपसमै एकता,
सधैभरी साथ र सहयोग सकभर गर्नुपर्छ।
बितेका दिनबाट शिक्षाको छ शुभकामना,
खोला जोगाउँन नै शुरक्षित बगर गर्नुपर्छ।
धनिहरूकै कट्पुतली यो संसार भएपछि।
धनीकै पक्षमा लेख्ने यी अखबार भएपछि।
आपसमा फुट अनी बर्गमा दरार भएपछि।
सरकार भारू र डांलर संग प्यार भएपछि।
देशमै न कुनै रोजगारको आधार भएपछि।
यही देशभित्र नेता जी वेरोजगार भएपछि।