सिन्धुपाल्चोक जिल्ला Sindhupalchok District

परिचय

जिल्ला प्रशासन कार्यालय सिन्धुपाल्चोक र जिल्ला समन्वय समिति सिन्धुपाल्चोकका अनुसार  बाग्मती प्रदेश अनर्तगत  रहेका १३ जिल्लामध्ये सिन्धुपाल्चोक जिल्ला एक हो ।  यस जिल्लाको कुल क्षेत्रफल २४४२ वर्ग कि.मि. छ ।  उत्तरमा चिनको स्वसासित क्षेत्र तिब्बत, पुर्वमा दोलखा, दक्षिणमा रामेछाप र काभ्रे, पश्चिममा काठमाडौं र नुवाकोट जिल्ला रहेका छन् ।  सिन्धुपाल्चोक जिल्ला प्राकृतिक सम्पदा र सुन्दरताका दृष्टिले राष्ट्रको उत्कृष्ट जिल्लाहरुको दांजोमा आउँदछ । जिल्लामा तामाङ, गुरुङ, लिम्बु, बाहुन, क्षेत्री, नेवार आदी समुदायका मानिसहरुको बसोबास रहेको छ । यी समुदायका मानिसहरुले विभिन्न धर्महरु अवलम्वन गरेको पाईन्छ जसमा बौद्ध धर्मावलम्वीहरुको वाहुल्यता रहेको छ ।  यसका साथै हिन्दु , क्रिस्चियन धर्म मान्ने वर्गहरुको पनि बसोबास रहेको पाईन्छ । लिस्तिकोट, उग्रचण्डि, त्रिपुरासुन्दरी, पाल्चोक भगवति,कोटमौलो, गौरति भिमेश्वर मन्दिर तथा लार्के घ्याङ गुम्बा सम्बन्धित समुदायका धार्मिक आस्थाको केन्द्रको रुपमा रहेका छन् ।

भाैगोलीक अवस्थिती

 जिल्ला २७.२७ उत्तर देखि २८.१३ उत्तरी आक्षांस र ८५.२७ पुर्व देखि ८६.०६ पुर्व सम्म देशान्तरमा अबस्थित रहेको छ । नेपाल राष्ट्रको कूल क्षेत्रफल मध्ये १.७३%  भू–भाग ओगटेको सिन्धुपाल्चोक जिल्ला बाग्मती प्रदेश अनर्तगत  रहेका १३ जिल्लाहरु मध्ये क्षेत्रफलका दृष्टिले सबैभन्दा ठुलो जिल्ला हो । यस जिल्लाको क्षेत्रफल २४४२ वर्ग कि.मि. हेको छ ।  कुल २,६०,०२६ हेक्टर क्षेत्रफल भु–भागमा फैलिएको यस जिल्लाको कुल भू–भागमा ९६९३ हेक्टर हिउले ढाकेको, २७,३३५ हेक्टर चट्टान, १५,००० हेक्टर बन–जंगलक्षेत्र, १९,३०५ हेक्टर चरन क्षेत्र र ६६,७१६ हेक्टर अन्य जमिन  रहेको छ ।

सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा रहेका प्रमुख धार्मिक तथा पर्यटकिय स्थलहरू

गौराती भीमेश्वर, भदौरे गणेश मन्दिर, सुनकोशी महादेव, पाल्चोक भगवती, तोथली माईस्थान, तातोपानी, पाँचपोखरी, फट्केश्वर महादेव, धुपु, कालिञ्चोक भगवती प्रमुख धार्मिक स्थलहरू हुन। त्यसैगरी हेलम्बु, पाँचपोखरी, तातोपानी, गौराती भीमेश्वर मन्दिर, भैरवकुण्ड, दुगुनागढी, जुगल हिमाल, गाङजाला भञ्ज्यामङ, भेमटाङ, पाल्चोक भगवती, पाताल गुफा, त्रिपुरासुन्दरी मन्दिर, सुनकोशी र इन्द्रवतीको तीर ताप्चे, रानीपोखरी, पात्लेपानी, फुस्रे, ओख्रेनी, ताप्चेको हरियाली पाटी भञ्ज्याङ प्रमुख पर्यटकिय स्थलहरू हुन । यहाँ रहेका प्रमुख ताल तथा पोखरीहरूमा पाँचपोखरी, भैरवकुण्ड, गुम्वा ताल, सूर्यकुण्ड, नौलिङ्ग कुण्ड, धुप कुण्ड, गुन्यु ताल आदी यहाँका प्रमुख ताल तथा पोखरी हुन ।

निर्वाचन क्षेत्रको विभाजन

प्रतिनिधिसभा सदस्यकोलागि निर्धारित क्षेत्र संख्या २ रहेको छ भने प्रदेशसभा सदस्यकोलागि निर्धारित क्षेत्र संख्या ४ रहेको छ।

स्थानियतहको विभाजन

संघिय संरचना अनुसार सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको स्थानियतहको विभाजन साविकका नगर र गा.वि.स. का वडाहरूलाइ समेटेर ३ वटा नगरपालीका र ९ वटा गाउँपालिकामा विभाजन गरिएको छ । जसलाइ निम्नानुसार उल्लेख गरिएकाे छ ।

१.    नामः चौतारा नगरपालिका

केन्द्रः साविक चौतारा नगरपालिकाको कार्यालय

जनसङ्ख्याः ४६५०१

क्षेत्रफलः १६५.२५ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः १४

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	स्याउले	१-९
२	बतासे	१-५
३	बतासे	६-९
४	चौतारा	५,६
५	चौतारा	३,४,५
६	चौतारा	१,२
७	चौतारा	८-९
८	ईर्खु	१-९
९	कदमबास	१-९
१०	साँगाचोक	१,२,७
११	साँगाचोक	५,८,९
१२	साँगाचोक	३,४,६
१३	ठूलोसिरुबारी	१-६
१४	ठूलोसिरुबारी	७-९

 २.    नामः बाह्रविसे  नगरपालिका

केन्द्रः साविक बाह्रविसे गा.वि.स.को  कार्यालय

जनसङ्ख्याः २६७००

क्षेत्रफलः ९६.७३ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ९

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	घोर्थली	१-४
२	कर्थली	१-९
३	बाह्रविसे	१-४
४	बाह्रविसे	५-९
५	गाती	१-५
६	गाती	६-९
७	घुम्थाङ	१-९
८	मानेश्वरा	१-९
९	राम्चे	१-९

 ३.    नामः मेलम्ची  नगरपालिका

केन्द्रः साविक मेलम्ची गा.वि.स.को  कार्यालय

जनसङ्ख्याः ४५३४३

क्षेत्रफलः १५८.१७ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः १३

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	भोटेचौर	१-४
२	भोटेचौर	५-९
३	हैवुङ	१-९
४	थकनी	१-९
५	मेलम्ची	३,४
६	मेलम्ची	१,२
७	दुवाचौर	१-६
८	दुवाचौर	७-९
९	मेलम्ची	१४,१५
१०	मेलम्ची	१२,१३
११	मेलम्ची	५-७
१२	मेलम्ची	८,९
१३	मेलम्ची	१०,११

 ४.    नामः ईन्द्रावती गाउँपालिका

केन्द्रः साविक नवलपुर गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः २८५१७

क्षेत्रफलः १०५.०९ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः १२

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	सिम्पालकाभ्रे	१-९
२	कुन्चोक	१-४
३	कुन्चोक	५-९
४	नवलपुर	१-९
५	बाँडेगाउँ	४,६-९
६	बाँडेगाउँ	१-३,५
७	सिपापोखरे	१,४-८
८	सिपापोखरे	१,३,९
९	भोटसिपा	१-४
१०	भोटसिपा	५-९
११	भिमटार	१,९
१२	भिमटार	२-८

 ५.    नामः जुगल गाउँपालिका

केन्द्रः साविक बाराम्ची गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १९३३१

क्षेत्रफलः २७३.६२  (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ७

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	सेलाङ	१-९
२	गोल्चे	१-९
३	गुम्बा	१-९
४	पाङताङ	१-९
५	बराम्ची	१-९
६	हगाम	१-५
७	हगाम	६-९

 ६.    नामः पाँचपोखरी थङपाल गाउँपालिका

केन्द्रः साविक थाम्पालधाप गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः २०८६०

क्षेत्रफलः १८७.२९ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ८

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	बाँसखर्क	१-९
२	बरुवा	१-९
३	भोताङ	१-९
४	थाङपालकोट	१-९
५	गुन्सा	१-९
६	थाम्पालधाप	१-९
७	भोटेनाम्लाङ	१-९
८	लागर्चे	१-९

 ७.    नामः बलेफी गाउँपालिका

केन्द्रः साविक फुल्पिङडाँडा गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १८९०९

क्षेत्रफलः ६१.६० (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ८

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	जलविरे	१-९
२	फुल्पिङकोट	१-४
३	फुल्पिङकोट	५-९
४	फुल्पिङकोट	१-४,८
५	फुल्पिङकोट	५-७,९
६	मांखा	७-९
७	मांखा	३-६
८	मांखा	१-२

 ८.    नामः भोटेकोशी गाउँपालिका

केन्द्रः साविक फुल्पिङकट्टी गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १७१५६

क्षेत्रफलः २७८.३१ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ५

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	लिस्तीकोट	१-९
२	तातोपानी	१-४
३	तातोपानी	५-९
४	फुल्पिङकट्टी	१-९
५	मार्मिङ	१-९

९.    नामः लिसखु गाउँपालिका

केन्द्रः साविक अत्तरपुर गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १५१५५

क्षेत्रफलः ९८.६१ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ७

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	ठूलो धादिङ	१-९
२	लिसंखु	१-५,७
३	लिसंखु	६,८,९
४	अत्तरपुर	१-९
५	जेठल	१-९
६	पेट्कु	१-९
७	ठूलो पाखर	१-९

 १०.          नामः सुनकोशी गाउँपालिका

केन्द्रः साविक पाग्रेटार गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १६७१३

क्षेत्रफलः ७२.८४ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ७

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	ठोकर्पा	१-४
२	ठोकर्पा	५-९
३	कालिका	१-९
४	यमुनाडाँडा	१-९
५	सुनखानी	१-९
६	थुम्पार	१-९
७	पांग्रेटार	१-९

 ११.          नामः हेलम्बु गाउँपालिका

केन्द्रः बाहुन ढोडेनी

जनसङ्ख्याः १७६७१

क्षेत्रफलः २८७.२६  (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ७

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	हेलम्बु	१-९
२	किउल	१-९
३	पाल्चोक	१-९
४	महाँकाल	१,२,८,९
५	महाँकाल	३-७
६	ईचोक	१-५
७	ईचोक	६-९

 १२.          नामः त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिका

केन्द्रः साविक पिस्कर गा.वि.स.को कार्यालय

जनसङ्ख्याः १५०६२

क्षेत्रफलः ९४.२८ (वर्ग कि.मि.)

वडा संख्याः ६

वडा नं.	समावेश भएका साविक  गा.वि.स./न.पा.हरू	साविक वडा नं.	क्षेत्रफल	जनसङ्ख्या
१	घोर्थली	५-९
२	चोकटी	१-९
३	धुस्कुन	१-९
४	पिस्कर	१-९
५	तौथली	१-९
६	टेकनपुर	१-९

श्रोतः सङ्‍घीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालय, जिल्ला प्रशासन कार्यालय सिन्धुपाल्चोक र जिल्ला समन्वय समिति सिन्धुपाल्चोक । यस लेखमा कुनै प्रकारको त्रुटि फेला पार्नु भएमा कृपया सुझाव तथा सल्लाह दिनुहोला । सुझाव तथा सल्लाहको लागी  कमेन्ट बक्स अथवा chinari2020@gmail.com मा समर्पक गर्न सक्नुहुनेछ । सिन्धुपाल्चोक जिल्लाको कुनै पनि स्थान विशेषको लेख प्रकाशन गर्न चाहानु भएमा पनि समर्पक गर्न सक्नुहुनेछ ।