नेपालको इतीहासमा भएका मुख्य घटनाक्रम
राणा शासनको अन्त्यतिर २००४ साल माघ १४ का दिन राणा प्रधानमन्त्री पद्म शमशेरले जारी गरेको नेपाल सरकारको वैधानिक कानुन नै नेपालको पहिलो संविधान हो । यसअघि नेपालको इतिहासमा कुनै पनि लिखित वा अलिखित संविधानको रूपरेखा पाइँदैन । नेपालको संवैधानिक विकासलाई निम्नानुसार उल्लेख गर्न सकिन्छ । नेपाल सरकारको वैधानिक कानुन, २००४ यो नेपालको पहिलो संविधान हो …
इतिहास देखी वर्तमान समय सम्मको नेपालको संवैधानिक विकासक्रम Read More »
पृथ्वीनारायण शाह गोरखाको राजा हुँदा भारतमा इष्ट इण्डिया कम्पनीको नाममा अंग्रेज सरकारको स्थापना र विस्तार भैरहेको थियो । विगतको एकीकृत नेपाल विविध कारणले बाइसे चौबीसे राज्यमा विभाजित भई एक आपसमा शत्रुतापूर्ण व्यवहार र युद्धमा सीमित थिए ।एकातर्फ देशको राष्ट्रिय अखण्डता सङ्कटमा थियो भने अर्कोतर्फ आर्थिक विकास अवरुद्ध थियो । यस चुनौतीपूर्ण घडीमा पृथ्वीनारायण शाहले राष्ट्रिय …
इतिहास देखी वर्तमान समय सम्मको नेपालको राजनीतिक विकासक्रम Read More »
नेपालको तिब्बत र चीनसँग ज्यादै पुरानो सम्बन्ध रहेको छ । लिच्छविकालीन ठकुरी राजा अंशुवर्माको समयदेखि सुदृढ बन्दै आएको नेपाल–चीन–तिब्बत सम्बन्ध पछिका वर्षहरूमा अझ सुदृढ बन्दै आएको पाइन्छ । नेपाल–चीन–तिब्बतबीच सन् १७८८, सन् १७९१ र सन् १८५५ मा गरी तीनपटक ठूला युद्धहरू भए । प्रथम युद्ध वि.सं. १८४६ जेठ (सन् १७८९ जुन २) मा भएको केरूङ …
नेपाल र चीन–तिब्बत सम्बन्धका ऐतिहासिक सन्धि सम्झौताहरू Read More »
सुगौली सन्धि नेपाल सरकारले सन् १८१५ मे २८ मा गुरू गजराज मिश्र एवं चन्द्रशेखर उपाध्यायलाई आफ्नो प्रतिनिधि बनाएर कम्पनी सरकारको प्रतिनिधि ब्राडशासित सन्धिवार्ता चलाउन सुगौली पठाएको थियो । तर ब्राडशाले राखेको कठिन शर्तले गर्दा नेपालले सन्धिवार्ता चलाउन अस्वीकार गरेपछि यो वार्ता असफल भएको थियो । नेपाललाई सबभन्दा बढी आपत्ति रेसिडेन्ट राख्ने कुरामा थियो, किनभने अङ्ग्रेज …
नेपालमा १८६३ देखी हालसम्मका प्रधानमन्त्रीहरू र तिनिहरूको समयावधी सहित । क्र.स नाम समयावधि (वि.सं.) १ भिमसेन थापा १८६३–१८९४ २ रङ्गनाथ पौडेल १८९४–१८९५ ३ पुष्कर शाह १८९५–१८९६ ४ रणजङ्ग पाण्डे १८९६–१९०० ५ माथवरसिंह थापा १९००–१९०२ ६ फत्तेजङ्ग शाह १९०२–१९०३ ७ जङ्गबहादुर राणा १९०३–१९०६ ८ बमबहादुर राणा १९०६–१९०७ ९ जङ्गबहादुर राणा १९०७–१९३३ १० रणोद्दीप सिंह १९३३–१९४२ ११ …
क्र.सं. राजाहरू समयावधि १ पृथ्वीनारायण शाह १७९९–१८३१ २ प्रतापसिंह शाह १८३१–१८३४ ३ रणबहादुर शाह १८३४–१८५५ ४ गीर्वाणयुद्ध शाह १८५५–१८७३ ५ राजेन्द्र विक्रम शाह १८७३–१९०४ ६ सुरेन्द्र विक्रम शाह १९०४–१९३८ ७ युवराज त्रैलोक्य वीर विक्रम शाह राजकुमार हुदैँ नै मृत्यु ८ पृथ्वी वीर विक्रम शाह १९३८–१९६८ ९ त्रिभुवन वीर विक्रम शाहदेव १९६८–२०११ १० महेन्द्र वीर …
कोत पर्व : नेपालको ईतिहासमा कोत पर्वको त्यस समयमा महारानी राज्यलक्ष्मी र प्रधानमन्त्री फत्तेजंग शाह थिए । महारानी राज्यलक्ष्मीका प्रिय पात्र मन्त्रीपरिषदका सदस्य गगन सिंहको वि.स. १९०३ भाद्र ३ गते रहस्यमय हत्या भएको थियो । सोही हत्या पत्ता लगाउन महारानी को आदेश बमोजिम वि.स. १९०३ असोज २ गते शनिबार राती सबै भारदारहरुलाई कोतको पटाङ्गिनीमा जम्मा …
नेपालकाे ईतिहासमा घटेका मुख्य पर्वहरूकाे संक्षेपमा चिनारी Read More »
बालनरसिंह कुँवरका छोरा जंगबहादुर कुँवरले कोतपर्वपछि राज्य शासन हत्याए । भण्डारखाल पर्व र अलौ पर्वपछि जंगबहादुर शक्तिशाली बने र लमजुङ र तनहुँको श्री ३ बने र राणा शासनको जग हाले । नेपालकाे इतिहासमा रक्तपातपूर्ण र लज्जात्मक षडयन्त्रकाे रूपमा काेतपर्व रहेकाे छ । अनिश्चीत र भद्रगोल राजनैतिक पृष्ठभुमिमा शक्ति लोलुप जंगवहादुरले रचेका हत्याकाण्ड कोतपर्वमा अनेकाैँ देश …
आधुनिक नेपालको राजनीतिक इतिहास वि.स. १८२५ (ई.स.१७६८) देखि प्रारम्भहुन्छ । शाहवंशीय राजा पृथ्वीनारायण शाहले उपत्यका विजय प्राप्त गरेपछि नै आधुनिक काल सुरु भएको मानिँदै आएको छ । नेपालको आधुनिक इतिहास र भूगोलका प्रवर्तक पृथ्वीनारायण शाहले आफ्ना दिव्य उपदेशमा ‘मेरा साना दुखले अज्र्याको मुलुक होइन चार वर्ण छत्तीस जातको फूलबारी हो सबैलाई चेतना भया’ भन्ने एक्ताबोधको …
आधुनिक काल, शाहवंशको परिचय, पृथ्वीनारायण शाह र नेपाल एकीकरण अभियान Read More »
जयस्थिति मल्ल पेसागत हकहितको संरक्षण, जग्गालाई अब्बल, दोयम, सिम र चाहार गरी ४ भागमा विभाजन, घर, जमिन बेचविखन गर्न र बन्धक राख्न पनि पाइने व्यवस्था; माना, पाथी, ढक तराजुमा सुधार, चारवर्ण छत्तीस जातको सामाजिक व्यवस्था, जातीय पेसा र पहिरनको व्यवस्था, गोपाल राजवंशावलीको रचना । यक्ष मल्ल भक्तपुर तौमडी टोलको मन्दिर, दत्तात्रय मन्दिर, यक्षश्वर मन्दिर, ललितपुरको …
